Bài học để đời từ Steve Jobs đã khiến HBO và Disney chuyển sang tuyên chiến với Netflix ngày hôm nay

Năm 2017 đã chứng kiến 2 bước ngoặt của mảng stream video. Đầu năm, Amazon và Netflix cùng nhau đoạt tới 3 giải Oscar. Đến tuần vừa rồi, cả thế giới lại ngỡ ngàng khi biết rằng Disney sẽ sớm đưa tất cả các nội dung của mình rời khỏi Netflix để mở một dịch vụ riêng ra mắt vào 2019.

Hai sự kiện này buộc cả thế giới công nghệ lẫn ngành công nghiệp nội dung phải suy nghĩ lại về vai trò của hình thức streaming trong thời đại giải trí mới.

Thực chất, bước đi của Disney khó hiểu nhưng không bất ngờ. Disney sở hữu một loạt các franchise đắt tiền, từ Star Wars, Marvel cho đến hàng chục "nàng công chúa" từ các bộ phim nổi tiếng. Pixar cũng thuộc quyền sở hữu của Disney, bên cạnh hàng chục series truyền hình dành cho trẻ em.

Một mối quan hệ tưởng hoàn hảo giữa nội dung (Disney) và phương tiện truyền tải (Netflix) sẽ sớm tan vỡ.

Song, việc một ông lớn thuộc về ngành nội dung như Disney bỗng đứng ra tự mở một dịch vụ stream là gần như chưa từng xuất hiện. Nếu so sánh, bước đi của Disney có lẽ chỉ tương đồng với việc Sony mua Columbia Pictures: lúc đó, Sony vừa tạo ra phương tiện truyền tải (băng đĩa), vừa tham gia trực tiếp vào khâu sản xuất nội dung.

Nhưng vào những năm đầu thế kỷ 21, Sony đã bất ngờ gặp cú sốc mang tên "iTunes". Khi cả thế giới bước chân vào thời đại nhạc số cùng với sự phổ biến của iPod, Sony và tất cả các hãng đĩa khác đã không thể cung cấp một mô hình bán mp3 tiện lợi. Apple ra mắt iTunes và những chiếc đĩa CD càng ngày càng lỗi thời. Một phần doanh thu nhạc bán từ iTunes phải chia cho Apple trong khi doanh thu trực tiếp từ các loại phương tiện vật lý càng ngày càng sa sút.

Sự kiện iTunes đã khiến cả thế giới nhận ra một bài học: trong thời đại phương tiện vật lý nhường chân cho số hóa, nếu các hãng nội dung không nhanh chân thì sẽ phải chịu phần thiệt thòi trước các hãng công nghệ.

Khi người tiêu dùng tất yếu chuyển sang streaming, HBO và Disney hẳn sẽ không muốn phải chia sẻ doanh thu cho các bên thứ 3.

Đó chính là bài học mà đế chế Disney đang thấm nhuần. Khi cơn sốt Netflix bắt đầu, Disney có lẽ đã nhanh chóng nhận ra rằng lợi nhuận ít ỏi từ mỗi lượt stream sẽ không thể bù đắp cho những con số khổng lồ mà những chiếc đĩa Blu-ray giá 20 USD mang tới. Nhưng cũng giống như Sony ngày nào, Disney không thể đứng ngoài cuộc cách mạng mới: người dùng thực sự yêu thích các dịch vụ stream. Nếu chậm chân, Disney sẽ có ngày bị phụ thuộc vào Netflix và Amazon.

Và thế là Disney quyết định không đi vào vết xe đổ của Sony. Chuột Mickey cũng không phải là thế lực đầu tiên thực hiện bước đi đúng đắn này: HBO đã có HBO Go/Now từ năm ngoái. Cớ gì HBO phải để doanh thu từ hàng chục triệu lượt view dành cho mỗi tập Game of Thrones rơi vào tay Netflix hay Amazon?

Thực chất, có lẽ Netflix và Amazon đều hiểu rằng tương lai u ám của ngày hôm nay sớm muộn sẽ phải xảy ra. Từ hàng năm trời trước khi Disney công bố tham vọng của mình, Netflix và Amazon đều đã bỏ tiền ra tự thực hiện các series nội dung riêng. Cả 2 đều hiểu rằng phụ thuộc vào Hollywood là điều không nên.

Một cuộc chiến tàn khốc hơn sẽ mở ra khi ranh giới giữa studio sản xuất phim và dịch vụ stream bị xóa nhòa.

4 giải Oscar vào đầu năm 2017 là minh chứng cho thấy các dịch vụ stream số 1 thế giới cũng đã trở thành những thế lực nội dung thực sự. Trong nhiều tháng qua, ai cũng thấy Netflix đang giảm số lượng nội dung mua từ bên ngoài để gia tăng các series tự sản xuất. Khi Disney trở thành dịch vụ stream, Netflix cũng sẽ mở một cuộc chiến tổng lực nhắm vào Hollywood bằng House of Cards hay Stranger Things.

Một kịch bản không mấy dễ chịu sẽ mở ra trước mắt người xem. Thay vì được tận hưởng thế song mã hoặc tam mã điển hình của giới công nghệ, nơi mỗi đối thủ đều mang đến những lợi thế cạnh tranh nhất định ở mức giá dễ chịu, người xem streaming hoàn toàn có thể phải bỏ ra vài chục USD mỗi tháng để vừa được xem các series chất lượng của Netflix và Amazon, vừa được tận hưởng phim bom tấn từ Marvel hay Universal.

Nhưng kịch bản ấy cũng là tất yếu. Không một ai ở Hollywood lẫn Thung lũng Silicon muốn chịu thiệt, và Steve Jobs đã dạy cho họ một bài học quá đau về hai chữ "thiệt thòi" rồi.