Văn hóa "Thanks" ở đâu trong làng forum Việt?

Tại Việt Nam, diễn đàn trực tuyến (forum) là một trong những sân chơi xuất hiện sớm nhất của cộng đồng mạng. Bên cạnh sự thay đổi về giao diện cũng như chức năng của diễn đàn thì tinh thần đóng góp không mệt mỏi của mỗi thành viên nhằm xây dựng cộng đồng ảo là vẫn son sắt. Với mục đích tạo nguồn động lực giúp các thành viên đóng góp tích cực hơn, chúng ta không thể không nhắc đến "người hùng thầm lặng" của bất cứ diễn đàn nào. Đó là "Mr. Thanks".

 

 

Hiểu nôm na, đây là chức năng “Cảm ơn” mà hầu hết diễn đàn hiện nay đều có. Ra đời từ thưở sơ khai của forum, cho đến nay, “Cảm ơn” vẫn mang ý nghĩa tri ân đối với những cống hiến của các thành viên trong diễn đàn cho cả cộng đồng. Trước đây, nếu “Thanks” chỉ là lời cảm ơn bằng tấm lòng của mỗi thành viên thì nay, “Thanks” còn bao hàm thêm ý nghĩa vật chất. Với nhiều diễn đàn, việc duy trì văn hóa “Thanks” theo kiểu vật chất như trên là động lực tốt nhất để các thành viên trao đổi những giá trị văn hóa ảo với nhau. Nhưng liệu cách làm này có thật sự đúng đắn, hay ta vẫn nên tôn trọng những giá trị cũ mà chức năng này trước đây đem lại?

 

Dĩ nhiên, chúng ta luôn phải nhìn vào hai mặt của một vấn đề. Được “Thanks” có thể đem lại cho các thành viên năng nổ không ít lợi ích ảo có, thật có trên diễn đàn. Nhưng qua thời gian, khi Admin từ bỏ chế độ thưởng dựa trên số lần Thanks thành viên đó sở hữu thì những nhân vật này lại biến mất không tung tích! Điều này cũng dễ hiểu bởi một khi “mỏ vàng” đã cạn kiệt thì nó cũng chẳng khác bao nhiêu so với những mỏ đá bình thường!

 

 

Thực tế đã chứng minh điều này: Có không ít diễn đàn khi mới xuất hiện là đi kèm với những chương trình kiểu như “gửi bài kiếm tiền”, “quảng cáo diễn đàn kiếm tiền”…Và thật lạ lùng thay, sau một thời gian dài cố gắng với biết bao công sức, tiền bạc, diễn đàn vẫn èo uột đến lạ thường; rồi sau đó là kết cuộc đóng cửa. Có những diễn đàn vẫn sống sót nhờ vào sự cố gắng của Admin và Mod (đội ngũ quản lý), nhưng sự hoạt động của thành viên lại thua xa những diễn đàn phi lợi nhuận khác rất nhiều. Lý giải cho tình trạng “phá sản” trên thì có rất nhiều, nhưng suy cho cùng, một sân chơi sẽ không còn đúng nghĩa sân chơi nữa nếu người ta quá đặt nặng những gì được và mất ở trong đó!

 

Không nói đến chuyện vật chất thì việc phát triển văn hóa “Thanks” thế nào cho đúng cách cũng không dễ dàng. Có khá nhiều diễn đàn đặt ra các chế độ kỳ quái như: Bấm "Thanks" để xem nội dung bài viết, bấm "Thanks" để được giúp đỡ, hãy "Thanks" để nhìn thấy đường link chia sẻ... Cách làm này về cơ bản không có gì sai, nhưng có ai thích bị ép làm những điều mà mình không thích bao giờ không? Chắc chắn không! Và dĩ nhiên, đại đa số thành viên của những kiểu diễn đàn trên cũng vậy.

 

Nếu không phải vì lợi ích trước mắt, có lẽ họ đã rời bỏ những diễn đàn trên từ lâu. Lời biện hộ của đội ngũ quản lý cho trường hợp này có rất nhiều: “Do member không tích cực”, “để khuyến khích thành viên đóng góp”, “tạo sự sôi nổi”…Nhưng liệu họ có bao giờ nghĩ đến ngọn nguồn của vấn đề: Tại sao member lại ghẻ lạnh với hoạt động của diễn đàn như vậy?

 

 

Thật vậy, hãy thử nhìn vào tình hình của những diễn đàn lớn mạnh bậc nhất tại Việt Nam như vozforums, diendantinhoc, 5giay…Họ đã quyết định bỏ hẳn chức năng “Thanks”. Họ không cần tri ân thành viên của mình ư? Không phải như vậy! Thực tế, chức năng “Thanks” đã không còn cần thiết phải tồn tại ở đây nữa. Thành viên của những cộng đồng trên, ngoài việc tìm được bản sắc hoạt động cho riêng mình, họ cũng nhận thức được sự đóng góp cần thiết cho phát triển ngôi nhà thứ 2 của mình.

 

 

Tản mạn về chức năng "Cám ơn" thì có thể nói rất nhiều. Nhưng dù gì đi chăng nữa, đây vẫn là một nét đẹp giữa những cư dân mạng với nhau. Có lòng tri ân giữa người với người thì mới nảy sinh tình cảm quyến luyến lẫn nhau; có như vậy thì cộng đồng mới phát triển mạnh mẽ. “Thanks” không chí  là một nút bấm vô cảm được xây dựng trên hệ thống diễn đàn mà còn là tấm lòng mà các thành viên dành cho người có công đóng góp.

 

Vì vậy, để kết lại bài viết hôm nay, có hay không có cái nút bấm ấy cũng chẳng sao, mà quan trọng chỉ ở một câu hỏi đơn giản trong tâm hồn của mỗi người: Hôm nay mình đã đóng góp được gì cho cộng đồng?