Câu chuyện chưa kể về chiếc adapter "cục gạch" bạn vẫn hay dùng

Bạn đã bao giờ thắc mắc rằng “cục gạch” đi kèm với bộ sạc của bạn lại phiền toái như thế chưa? Chúng luôn luôn xuất hiện cùng với những thiết bị điện tử hiện đại mà bạn mua ngày nay.

“Cục gạch” đang được nhắc tới chính là một adapter. Có hai loại adapter như vậy, một loại nằm giữa dây điện (như nhiều laptop sử dụng) và một loại gắn tường (như router mạng hay có).

Và nếu có bạn thắc mắc về sự phiền toái đó, có lẽ bạn phải quay ngược về để tìm câu trả lời từ thời Tesla và Edison.

Tại sao ta lại có những adapter cắm tường to tướng đến thế?

Tưởng chừng như không giống, nhưng tương tự như câu trên cũng là câu hỏi đâu là điều khác biệt giữa một sản phần rẻ tiền và một sản phẩm được thiết kế chi tiết?

Lý do tại sao chúng lại tồn tại là đây: đa số hệ thống điện hiện đại dựa trên dòng điện xoay chiều (AC), chính là loại dòng điện làm nên tên tuổi của Nikola Tesla hồi cuối thế kỷ 19.

Dù vậy, đa số các thiết bị điện sử dụng dòng điện một chiều bên trong chúng. Dòng điện ấy hiệu quả hơn với những thiết bị điện cần năng lượng thấp và chúng cung cấp một điện áp ổn định hơn. Ví dụ, nếu như một dòng điện không giữ được tính ổn định trên một mạch điện, thì hiệu quả của tín hiệu gửi từ CPU lên màn hình máy tính của bạn sẽ không cao.

Vì thế, một adapter dòng điện xoay chiều (AC adapter) sẽ là cầu nối thiết bị của bạn giữa “cách thức sử dụng năng lượng của bản thân thiết bị” với “cách thức mà năng lượng điện được cung cấp bởi lưới điện”.

Và giờ, bạn lại thắc mắc rằng “cục gạch” kia tại sao không đi kèm từ bên trong thiết bị? Tại sao tivi ta có thể cắm thẳng được vào ổ điện mà router mạng lại cần một adapter gắn tường?

Đơn giản thôi, có một vài lý giải cho thắc mắc ấy. Một là giá tiền chênh lệch giữa hai loại thiết bị, hai là cách thiết kế của hai thứ và ba là cái gì dễ hỏng hơn.

Có rất nhiều thứ phức tạp trong những thiết bị như vậy. Và điều phức tạp nhất (và có lẽ gây ức chế nhất), là cục gạch adapter kia không làm việc được hiệu quả cho lắm, chúng thường có xu hướng nóng lên sau một thời gian làm việc. Một vấn đề phức tạp khác là kích cỡ của chúng, khi những người kĩ sư làm ra adapter cho dòng điện xoay chiều đầu tiên đã cố gắng giải quyết các vấn đề liên quan tới kĩ thuật chứ không nghĩ tới việc thiết kế này sẽ gây ảnh hưởng như thế nào tới những thiết bị khác cũng cần cắm điện.

Cái gì cũng cần cắm điện và những "gã" adapter tham lam thường chiếm hết chỗ.

Các thiết bị khác nhau cần những điện áp khác nhau, điều đó có nghĩa là adapter không phải thiết bị nào cũng dùng được của nhau. Và đó chắc chắn là một điểm phí phạm.

Và vì sự phí phạm và phiền toái đó, những adapter dòng điện xoay chiều đã gây không ít “thù oán” với nhiều người.

“Những ổ điện dòng điện xoay chiều là một vấn đề lằng nhằng mà các hãng sản xuất gặp phải, họ giải quyết vấn đề đó bằng cách đẩy sang cho người dùng giải quyết”, nhà báo David Adams nói.

Thiết kế tồi tạo nên một tiền lệ tồi, và nó vẫn còn tới thời đại này bởi vì với cách “giải quyết” của các nhà sản xuất nêu trên thì họ sẽ có thời gian rảnh để tập trung vào sản phẩm của mình hơn.

Ngày xưa, Sega đã tạo ra một vấn đề hóc búa dành cho fan của mình như thế nào?

Sega Genesis đã có một con đường cái tiến hơn địch thủ của mình là máy Super NES. Nền tảng chơi game của họ rộng hơn và cuối năm 1994, họ đã biến Genesis thành một cỗ máy 32-bit. Đó là cuộc chiến console – The Console War đầu tiên trong lịch sử, với sự tham gia của hai kình địch SNES và Genesis.

Ổ cắm Sega.

Game thủ (hay người tiêu dùng nói chung) vẫn là người thiệt thòi khi họ nhận thấy rằng mỗi máy chơi game riêng lại có một adapter dòng điện xoay chiều riêng. Chúng không thể cắm chung cùng một loại nguồn được.

Đây là vấn đề mà người ta gặp phải với một ổ điện cắm thông thường, bởi thời đó ổ điện được thiết kế rất chật hẹp, không thể cắm đủ vừa TV vừa các thể loại adapter bởi lẽ đưa vào một cái adapter là nó đã chiếm hết toàn bộ diễn tích rồi.

Sega nhận ra lỗi lầm của mình, khi họ cho ra mắt hệ máy chơi game tiếp theo và kèm theo một ổ cắm mang thương hiệu Sega, có thể cắm vừa các adapter như mong muốn.

Ngày nay thì vấn đề adapter quá to không thực sự gặp phải liên tục, khi mà các thiết bị hiện đại để riêng bộ adapter ra xa, hoặc kết hợp sẵn adapter trong thiết bị của mình rồi.

Nhưng mà chúng ta vẫn chưa xóa bỏ được những “cục gạch” phiền toái đó, nhưng vẫn cứ cảm thấy may mắn đi vì ít ra nó cũng không bắt phải cắm thẳng vào ổ điện gây chiếm diện tích nữa rồi.

Adapter "khổng lồ" của Xbox-One chứng tỏ rằng đời ta vẫn còn phải gắn với chúng dài.

Để xử lý vấn đề này, ta có những giải pháp khác như:

Biến việc thiết kế adapter dòng điện một chiều thành một chuẩn thiết kế chung.

Thiết kế để cho nhiều thiết bị tương thích với USB hơn, khi mà cổng USB là một giải pháp thay thể rất hữu hiệu.

Có lẽ một cách khác, là biến toàn bộ lưới điện hiện có thành dòng điện một chiều, để loại bỏ được adapter?

Hiện tại thì ta chẳng có thể làm được gì, ngoài việc sống chung với lũ thôi.