Công ty này đang dạy cho AI cách tưởng tượng, nhờ đó chúng có thể làm được những điều phi thường

Cuộc sống sẽ thật buồn tẻ nếu không có sự tưởng tượng. Trên thực tế, đó lại là vấn đề lớn nhất của máy tính, chúng hoàn toàn không có.

Đó cũng là niềm tin thúc đẩy các nhà sáng lập của Vicarious, một công ty AI bí ẩn được hỗ trợ bởi một số cái tên nổi tiếng nhất và thành công nhất thung lũng Silicon. Vicarious đang phát triển một cách mới để xử lý dữ liệu, lấy cảm hứng từ cách thông tin chảy qua bộ não người. Các lãnh đạo của công ty cho biết điều này sẽ giúp máy tính giống như có khả năng tưởng tượng, điều họ hy vọng sẽ giúp các cỗ máy trở nên thông minh hơn.

Vicarious - startup bí ẩn khuất phục các mạng lưới thần kinh

Về cơ bản, Vicarious đang đặt cược vào việc chống lại sự bùng nổ AI hiện nay. Các công ty bao gồm Google, Facebook, Amazon và Microsoft đang có được những tiến bộ đáng kể trong vài năm gần đây bằng cách nạp vô số dữ liệu vào các mạng lưới thần kinh khổng lồ trong quá trình được gọi là “học sâu.”

Ví dụ, khi được đào tạo đủ các mẫu, hệ thống học sâu có thể học để nhận ra một khuôn mặt cụ thể hay một loại động vật nào đó với độ chính xác cao. Nhưng các mạng lưới thần kinh đó vẫn chỉ rất thô sơ nếu so với những gì bên trong một bộ não thực sự.

Vicarious đã giới thiệu một loại thuật toán mạng thần kinh mới, được thiết kế để đưa vào nhiều tính năng vốn xuất hiện trong sinh vật hơn. Một tính năng quan trọng là khả năng hình dung những thông tin mà nó đã học được sẽ như thế nào trong các bối cảnh khác nhau – một dạng của óc tưởng tượng nhân tạo.

Các nhà sáng lập công ty tin rằng một thiết kế khác biệt cơ bản như vậy sẽ rất quan trọng để máy móc đến gần hơn với trí tuệ con người. Các máy tính sẽ chỉ phải học ít dữ liệu hơn, nhưng sẽ nhận ra các kích thích hay các khái niệm dễ dàng hơn.

Cho dù tạo ra nhiều sự phần khích, nhưng Vicarious vẫn im hơi lặng tiếng trong vài năm qua. Nhưng trong năm nay, công ty cho biết họ sẽ công bố chi tiết về nghiên cứu của mình, và nó hứa hẹn về một màn trình diễn bắt mắt, để cho thấy một máy tính với trí tưởng tượng sẽ hữu ích như thế nào.

Những nhược điểm của mạng lưới thần kinh

Trong khi đó, trụ sở chính của công ty không giống như đang ở tâm điểm của một cuộc cách mạng về trí tuệ nhân tạo. Nằm gần Vịnh San Francisco, mặt trước văn phòng đơn điệu với một bảng hiệu của McDonald và một vài tầng dành của một nha sĩ. Dù vậy, bên trong lại là nơi làm việc của một startup công nghệ cao đầy sức sống.

Nhà sáng lập và CEO của Vicarious, Scott Phoenix.

Vị CEO 33 tuổi của công ty, tiến sĩ Scott Phoenix, nói với lời lẽ khoa trương vừa phải cho biết. “Chúng tôi đang tiếp cận nhanh chóng với một năng lực tính toán rất lớn mà chúng tôi cần để làm một số điều thú vị trong AI.” Anh sớm nói với phóng viên sau khi bước qua cánh cửa. “Trong 15 năm tới, chiếc máy tính nhanh nhất sẽ làm được nhiều phép tính mỗi giây hơn toàn bộ số tế bào thần kinh trong tất cả bộ não của những người còn sống. Và chúng tôi đang rất gần với điểm đó.”

Dù vậy, Vicarious còn làm nhiều hơn là chỉ khai thác sức mạnh điện toán. Ông Phoenix cho biết, khả năng sáng tạo toán học của nó sẽ đáng tin hơn việc bắt chước cách xử lý thông tin được thấy ở trong bộ não người. Điều này là sự thật khi mối quan hệ giữa các mạng lưới thần kinh được sử dụng trong AI hiện tại và các tế bào thần kinh, các tế bào tua, các khớp thần kinh trong một bộ não thật sự là rất mong manh.

Ông Phoenix cho rằng, một trong những thiếu sót rõ ràng nhất của mạng lưới thần kinh nhân tạo, là thông tin chỉ chạy theo một chiều. “Nếu bạn nhìn vào một luồng thông tin trong mạng lưới thần kinh cổ điển, nó là một kiến trúc truyền thẳng (feed-forward).” Ông nói. “Còn trong bộ não, những kết nối phản hồi còn nhiều hơn kết nối truyền thẳng đó – vì vậy, bạn đang bỏ qua hơn một nửa dòng thông tin.”

Vì vậy, không thể phủ nhận được rằng trí tưởng tượng – một khả năng rất cơ bản của con người nhưng lại bí hiểm với máy tính – có thể là chìa khóa cho bước tiến tiếp theo của AI.

Óc tưởng tượng nhân tạo - chìa khóa cho các bước tiến xa hơn của máy móc

Cho đến nay, Vicarious đã cho thấy rằng cách tiếp cận của mình có thể tạo ra một hệ thống thị giác với khả năng diễn dịch khéo léo một cách đáng ngạc nhiên. Trong năm 2013, nó đã cho thấy rằng hệ thống này có thể vượt qua bất kỳ hình ảnh captcha nào. Như Phoenix đã giải thích, cơ chế phản hồi đặt bên trong hệ thống của Vicarious cho phép nó tưởng tượng ra một nhân vật trông sẽ như thế nào nếu nó không bị bóp méo hay che khuất một phần.

Năm 2013, hệ thống AI của Vicarious đã điền chính xác đến 90% Captcha.

Về nguyên tắc, hệ thống thị giác có thể được sử dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau, như nhận diện các đối tượng trên kệ chính xác hơn hay can thiệp vào các bối cảnh thế giới thực thông minh hơn. Các nhà sáng lập của Vicarious cũng cho biết, cách tiếp cận của họ đang mở rộng sang các lĩnh vực khác phức tạp hơn của trí tuệ, bao gồm ngôn ngữ và suy luận logic.

Phoenix cho biết công ty của anh sẽ đưa ra một bản demo liên quan đến robot vào cuối năm nay. Trên thực tế, danh mục công việc trên website của công ty gồm rất nhiều bài đăng cho vị trí chuyên gia robot. Hiện tại các robot đang kém cỏi trong việc tìm ra các đối tượng không tương tự, cách sắp xếp kỳ quặc hay bị che một phần, bởi vì chúng gặp vấn đề về việc nhận ra những đối tượng đó là gì.

“Nếu bạn nhìn vào những người đang chọn ra các món hàng ở nhà kho của Amazon, phần lớn thời gian họ thậm chí còn không phải nhìn xem họ đang làm gì.” Anh giải thích. “Và họ đang tưởng tượng – sử dụng các giác quan mô phỏng của mình – để xem món hàng đó đang ở đâu, và họ tưởng tượng ra điểm nào ngón tay của mình sẽ chạm vào nó.”

Trong khi Phoenix là lãnh đạo công ty, đồng sáng lập của anh, Dileep George có thể coi như người phụ trách kỹ thuật của công ty. Sinh ra ở Ấn Độ và nhận bằng tiến sĩ về kỹ thuật điện tại Đại học Stanford, nơi George hướng sự chú ý của mình đến khoa học thần kinh trong phần cuối nghiên cứu tiến sĩ của mình.

Khá khiêm tốn và ít nói, nhưng anh là người rất thực tế về các mục tiêu vĩ đại của công ty. Geroge giải thích rằng trí tưởng tượng có thể giúp các máy tính xử lý từ ngôn ngữ bằng cách gõ ra các từ ngữ hay biểu tượng, cho đến đại lượng vật lý ở mức độ thấp cho các vật của thế giới thực.

Về lý thuyết, một hệ thống như vậy, sẽ tự động hiểu được các tính chất vật lý của một số thứ như nước, do vậy nó có thể thảo luận tốt hơn về thời tiết. “Khi tôi nói ra một lời, anh sẽ hiểu điều đó nghĩa là gì bởi vì anh có thể mô phỏng các khái niệm.” Anh cho biết.

Các nhà đầu tư - những người mà ai cũng biết là ai đấy

Cho đến nay, tầm nhìn đầy tham vọng về tương lai của AI này đã giúp Vicarious kêu gọi được số vốn ấn tượng, 72 triệu USD. Danh sách các nhà đầu tư của công ty cũng chính là những người mà ai cũng biết là ai đấy của thế giới công nghệ: những người đầu tiên như Dustin Moskovitz, cựu CTO của Facebook, Adam D’Angelo đồng sáng lập của Quora, sau đó là những người như Peter Thiel, Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, và Elon Musk. Thậm chí tên diễn viên Ashton Kutcher cũng có trong danh sách các nhà đầu tư.

Nhiều người đang nóng lòng muốn xem những gì Vicarious đã làm được ngoài việc đánh bại captcha. “Tôi sẽ yêu nó nếu họ cho chúng tôi thấy điều gì đó mới trong năm nay.” Ông Oren Etzioni, CEO của Viện trí tuệ nhân tạo Allen ở Seattle, cho biết.

Phát biểu của Dileep George, đồng sáng lập Vicarious, cho thấy tham vọng của startup này.

Ngược lại với các công ty như Google, Facebook hay Baidu, Vicarious không công bố bất kỳ tài liệu hay ra mắt bất kỳ công cụ nào để nhà nghiên cứu có thể tham gia vào. “Nhiều người tham gia vào thì rất tuyệt, nhưng vấn đề mà họ tạo ra cũng rất lớn,” ông Etzioni cho biết. “Nhưng đã đến lúc để ra mắt.”

Với những người đã đặt tiền của họ vào Vicarious, các mục tiêu đáng chú ý của công ty cũng rất đáng để chờ đợi. Thậm chí ông Matt Ocko, đối tác tại Data Collective, một hãng đầu tư vào Vicarious cho rằng, nếu các tiến bộ phải mất thêm thời gian nữa, phần thưởng tiềm năng của nó vẫn lớn đến nỗi đáng để đặt cược.

Một cách tiếp cận học máy tốt hơn có thể ứng dụng vào bất cứ ngành công nghiệp nào đang phải xử lý hàng núi dữ liệu, ông Ocko cho biết. “Vicarious đã cho chúng tôi xem và trình diễn con đường đáng tin cậy nhất để các cỗ máy biết suy luận mà tôi chưa từng thấy.” Ông Ocko còn bổ sung thêm rằng Vicarious đã trình diễn bằng chứng rõ ràng việc nó có thể thương mại hóa những gì mình làm được.

Sẽ rất thú vị để xem liệu Vicarious có thể mang đến cảm hứng về lối đi riêng của mình cho các nhà nghiên cứu AI và các nhà công nghệ khác hay không. Nếu họ làm được, công ty sẽ nhanh chóng chuyển từ một trong những nơi triển vọng nhất thành một trong các doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất của thung lũng.

Tham khảo Technologyreview