Châu Âu có ngăn chặn được sự sụp đổ internet toàn cầu?

Chiều thứ ba vừa qua, một loạt các quy định mới về thông tin điện tử trong đó nhấn mạnh đến việc đảm bảo tính trung lập của Internet đã được Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu thông qua. Mặc dù đối tượng chính được đề cập đến trong các quy định mới này là các nhà cung cấp dịch vụ Internet hay các ISP ở châu Âu, nhưng tác động của chúng sẽ làm thay đổi cả thế giới Internet.

Đường truyền Internet tương tự như các con đường giao thông với các gói thông tin truyền qua đó tương tự như xe cộ lưu thông trên đường vậy. Đảm bảo tính trung lập của Internet tương tự như việc người ta giữ cho tất cả các xe lưu thông trên đường với một tốc độ như nhau, không phân biệt giá trị của chiếc xe. Theo đó, để đảm bảo tính trung lập của Internet, các nhà cung cấp dịch vụ Internet sẽ phải đối xử với lưu lượng của các đường truyền một cách công bằng, không phân biệt đối xử, hạn chế hay can thiệp vào việc truy cập các đường truyền đó.

Mặc dù được quy định như vậy, nhưng với các nhà hoạt động Internet, các công ty công nghệ và các tổ chức phi chính phủ, đã nêu ra bốn điều khoản được coi như những khe hở trong các quy định này. Với lo ngại rằng các khe hở đó có thể bị lạm dụng để làm ảnh hưởng đến tính trung lập của Internet, các nhà vận động đã đề xuất những chỉnh sửa cho các điều khoản này, đó là : điều khoản về các dịch vụ chuyên biệt, các dịch vụ miễn cước phí, quản lý nghẽn mạng, và quản lý lưu lượng dựa trên loại đường truyền.

Những điều khoản đề nghị chỉnh sửa

Các dịch vụ chuyên biệt : được xem như các ngoại lệ cho phép các ISP ưu tiên đường truyền cho các dịch vụ này, mà không phải tuân thủ các quy định về việc không phân biệt đối xử. Ví dụ như đường truyền cho các xe ô tô tự động kết nối với vệ tinh, hay việc thực hiện các ca phẫu thuật từ xa qua internet. Để tránh việc các ISP lạm dụng khái niệm về “dịch vụ chuyên biệt” để đưa ra các ưu tiên đường truyền, các nhà vận động muốn điều khoản này không cho phép việc truy cập internet nói chung bị ảnh hưởng tiêu cực do sự hiện diện của các dịch vụ chuyên biệt này.

Các gói miễn cước (zero rating) : đề cập về các dịch vụ hay ứng dụng riêng được các ISP cung cấp miễn phí hay giới hạn chi phí cho người dùng khi truy cập hay sử dụng. Ví dụ như một số nhà mạng đưa ra các gói data truy cập vào Facebook, Twitter miễn phí, trong khi các website khác thì ko như vậy. Các nhà vận động lo ngại rằng các ISP có thể lạm dụng những gói dịch vụ đó để ưu tiên đường truyền, ảnh hưởng đến cạnh tranh và gây hại cho người tiêu dùng.

Quản lý lưu lượng nghẽn mạng : ngoài các dịch vụ chuyên biệt, còn một ngoại lệ khác được đề cập trong những quy định mới. Đó là điều khoản cho phép nhà cung cấp Internet điều chỉnh lưu lượng nếu sắp xẩy ra tắc nghẽn mạng, (dù chưa xảy ra tắc nghẽn trong thực tế). Các nhà hoạt động châu Âu coi điều khoản này như một việc đi quá giới hạn trong quản lý nghẽn mạng, và đề nghị điều chỉnh chỉ cho phép quản lý lưu lượng mạng khi việc nghẽn mạng thực sự diễn ra.

Ngoại lệ trong việc quản lý nghẽn mạng dẫn đến một ngoại lệ khác. Đó là ngoại lệ cho phép các ISP quản lý nghẽn mạng bằng cách ưu tiên dung lượng đường truyền dựa trên đặc tính kỹ thuật khác nhau giữa các loại đường truyền. Ví dụ như ISP có thể ưu tiên đường truyền cho việc gọi VoIP qua giao thức peer to peer, hoặc ưu tiên cho việc chơi game trực tuyến qua giao thức bảo mật của port 443. Tuy nhiên, điều này sẽ làm phát sinh vấn đề khi không phải lúc nào các ISP cũng xác định được chính xác giao thức truyền dữ liệu, đặc biệt là các giao thức bảo mật. Vì vậy, các nhà vận động đề nghị nên để người sử dụng cuối cùng tự quyết định việc ưu tiên lưu lượng cho đường truyền nào thay vì để các ISP quyết định như trong đề xuất của quy định mới.

Ảnh hưởng của kết quả bỏ phiếu

Việc Nghị viện châu Âu bỏ phiếu tán thành các quy định mới về thông tin điện tử nhưng lại bác bỏ toàn bộ các đề nghị chỉnh sửa mà các nhóm hoạt động Internet đưa ra đã làm gia tăng nỗi lo về việc lạm dụng các kẽ hở của những quy định mới.

Cụ thể sẽ tạo ra sự phân biệt về tốc độ đường truyền nhanh và chậm giữa dịch vụ chuyên biệt và truy cập thông thường. Điều này có thể cho phép các công ty lớn được hưởng các đường truyền tốt hơn khi họ trả nhiều tiền hơn cho các “dịch vụ chuyên biệt” của mình. Cũng như để các ISP ký hợp đồng với các ông lớn nhằm đưa các dịch vụ, sản phẩm trong “gói miễn cước” cạnh tranh không lành mạnh với các đối thủ khác (ví dụ, một ISP đã chấp nhận gói data miễn phí data cho người dùng với dịch vụ Apple Music, làm cho các đối thủ của dịch vụ này bị bất lợi).

Hậu quả của các hoạt động này trước tiên sẽ giáng xuống các công ty nhỏ, các công ty startup, những người không thể cạnh tranh được với các công ty lớn trong việc đưa ra các trải nghiệm sản phẩm tương tự.

"Những vấn đề này sẽ gây nguy hiểm cho sự sáng tạo của các công ty startup và tăng trưởng kinh tế của châu Âu. Đồng thời cũng tạo ra các rào cản đối với các startup của Mỹ và các doanh nghiệp tìm cách tiếp cận thị trường châu Âu." trích đoạn trong bức thư của nhóm các công ty công nghệ phản đối quy định này, bao gồm BitTorrent, EyeEm, Foursquare, Kickstarter, Netflix, Reddit, Transferwise, Vimeo, và YPlan "Chúng tôi tin rằng tương lai của Internet mở ở châu Âu đang bị đe dọa và cần có hành động khẩn cấp về việc này."

Ngoài ra, khi tính trung lập của Internet không được đảm bảo là người tiêu dùng sẽ phải trả phí cao hơn để có được truy cập nhanh hơn, cũng như các công ty cung cấp nội dung sẽ phải tăng thêm chi phí trả cho các ISP và cuối cùng chi phí này sẽ lại bị tính cho người tiêu dùng.

Do vậy, các quy định này không chỉ tác động đến các ISP mà còn cả các công ty cung cấp nội dung trên internet và cả người tiêu dùng. Mặc dù chỉ là quy định trong nội bộ châu Âu, nhưng tác động của nó sẽ lan sang cả Mỹ và thế giới, nơi các công ty công nghệ muốn xâm nhập vào thị trường châu Âu này.

Tác dụng của quy định mới

Dù các quy định mới có thể vẫn còn những kẽ hở đối với tính trung lập của Internet nhưng bản thân tính trung lập của Internet cũng có những nhược điểm nhất định. Việc cung cấp một tốc độ đường truyền như nhau đối với các dịch vụ khác nhau cũng gây ra thiệt hại cho các nhà cung cấp dịch vụ internet.

Hiện tại, nội dung trên internet đã trở nên đa dạng và phong phú hơn nhiều so với thời điểm nó ra mắt, đặc biệt là các nội dung dung lượng lớn ngày càng phổ biến. Vì vậy sự chênh lệch về lưu lượng đường truyền giữa các nhà cung cấp nội dung là rất lớn. Việc yêu cầu các nhà cung cấp internet phải sử dụng dung lượng mạng lớn để phục vụ các công ty ngốn nhiều băng thông, trong khi không được thu thêm tiền cho các chi phí đó sẽ làm ảnh hưởng đến việc tái đầu tư và duy trì cơ sở hạ tầng internet, những ngoại lệ được đề cập trong quy định mới có thể giải quyết vấn đề này.

Tham khảo: Business Insider, EFF.org