10 khám phá khảo cổ học gây tranh cãi (Phần II)

Trong phần trước của bài viết, chúng ta đã tìm hiểu một số khám phá mới của khảo cổ gây tranh cãi trong giới khoa học, có thể làm thay đổi nhận thức của con người về lịch sử của nhân loại trước đây. Trong phần tiếp theo này chúng ta sẽ tìm hiểu nốt những khám phá khảo cổ liên quan đến phát minh của người cổ đại, phát hiện những tộc người cổ đại mới.

6. Pin thời Baghdad (Bát-đa) : "Pin" được dùng để mạ vàng lên những vật bằng bạc?

Vào năm 1940, Wilhelm König, giám đốc ngươì Đức của Bảo Tàng Quốc gia I-rắc đã công bố một bài báo, trong đó ông suy đoán rằng Pin thời Bát-đa được dùng để mạ vàng lên những vật bằng bạc ( phương pháp mạ điện hiện nay ). Suy đoán này nhận được nhiều ý kiến đồng tình, nhưng một số nhà khoa học khác lại cho rằng ít có khả năng xảy ra và có thể đó là tác phẩm của những người ngoài hành tinh đã thăm viếng trái đất trước đây.

König cho rằng những chiếc bình này có niên đại từ thời Đế Quốc Ba Tư ( khoảng năm 250 Trước Công Nguyên đến năm 224 Sau Công Nguyên). Tuy nhiên, theo St. John Simpson thuộc Bảo Tàng Anh, khu vực khai quật những chiếc bình không được đánh giá cao, vì thế giả định về niên đại chiếc bình thuộc thời Đế Quốc Ba Tư không được tin tưởng cao.

Ngày 23 tháng 3 năm 2012, kênh Discovery đã thực hiện chương trình MythBusters làm bản sao của những chiếc bình xem có thật nó được dùng để mạ điện hay không. 10 bình gốm làm thủ công được chế tạo để hoạt động như pin. Nước cốt chanh đã được chọn để làm chất điện phân để kích hoạt phản ứng điện hóa giữa đồng và sắt. Pin sản xuất được dòng điện 4 vôn và khi chuỗi phản ứng xảy ra, họ đã mạ thành công một đồng xu nhỏ.

Cũng trong tháng 3 năm 2012, giáo sư Elizabeth Stone thuộc đại học Stony Brook, một chuyên gia về khảo cổ học I-rắc nói rằng các nhà khảo cổ hiện đại không tin những chiếc bình đó là "pin". Các nhà khoa học cho rằng những thí nghiệm dựa trên nguyên mẫu chiếc bình chỉ cho thấy những gì "có thể xảy ra" nhưng không thể xác minh rằng "thật sự xảy ra". Hơn nữa có rất nhiều khó khăn với việc giải thích hiện tượng mạ điện của chiếc bình.

Cuối cùng, những hiện vật này có thể giống như những hiện vật đã được biết đến – bình lưu giữ văn thư cổ ở Seleucia trên song Tigris. Những chiếc bình bằng đất sét khi được phát hiện có chứa đựng bên trong dấu hiệu của bã hữu cơ có tính axit nhẹ, mà được cho rằng đã từng chứa giấy da hoặc giấy cói, theo thời gian đã bị môi trường làm mục nát.

7. Otzi : bộ xương người tiền sử 5,300 năm tuổi tiến hóa hơn người Châu âu hiện đại ?

Trên bộ xương có một số hình vẽ bằng than, gồm các đường thẳng ngắn,song song chiều dọc 2 phía của cột sống lung, một dấu chữ thập phía sau đầu gối phải và một số dấu hiệu khác trên 2 mắt cá chân. Kiểm tra phóng xạ xương cho thấy trước đây ông bị mắc bệnh thoái hóa do tuổi già và thoái hóa đốt sống nhẹ ở cột sống, đầu gối và khớp mắt cá chân. Người ta suy đoán rằng những hình vẽ có thể là phương pháp điều trị giảm đau tương tự như bấm huyệt và châm cứu. Nếu vậy, nó có cách đây ít nhất 2000 năm trước vì phương pháp này được người Trung Quốc sử dụng đầu tiên ( 1000 năm Trước Công Nguyên).

Quần áo của "Otzi" khá cầu kỳ. Ông đeo một chiếc khăn choàng cổ làm bằng cỏ dệt, một chiếc áo khoác da, một đai lưng, một quần dài, một cái khố và đôi giày, tất cả đều được làm bằng da của nhiều loại động vật khác nhau. Ông đội một chiếc mũ da gấu có dây đeo cằm bằng da. Đôi giày không thấm nước có vẻ được thiết kế để đi trong tuyết, đế giày được làm bằng da gấu, phía mũi giày và phía trên được làm bằng da nai và vỏ cây, bên trong giày được độn cỏ mềm có tác dụng như vớ thời nay. Áo, thắt lưng, quần và khố được may bằng những tấm da dài theo chiều dọc, được may lại bằng gân động vật. Thắt lưng có một cái túi bằng da để đựng những vật dụng cần thiết như kéo, một mũi khoan, một mảnh đá lửa, một dùi xương và một ít nấm khô.

Tháng 5 năm 2012, các nhà khoa học công bố phát hiện rằng Otzi vẫn còn những tế bào máu nguyên vẹn. Đây là những tế bào máu lâu đời nhất từng được xác định. Trong hầu hết các xác ướp đã có tuổi thì các tế bào máu thường teo lại, hoặc về dạng tế bào đơn nhưng ở Otzi, các tế bào máu màu đỏ vẫn có kích thước như người hiện đại. Tuy nhiên bài báo cáo của nhà khoa học,khảo cổ học John Hawk cho thấy Otzi có mức độ tiến hóa hơn người tiền sử và hơn cả người Châu âu hiện tại.

Tháng 10 năm 2013, các nhà khoa học từ Viện Y học của trường đại học Y Innsbruck phân tích DNA của hơn 3,700 mẫu máu của những người hiến máu ở Áo cho thấy 19 người có gen gần giống với người đàn ông 5,300 năm tuổi, từ đó mở ra nhiều đầu mối để nghiên cứu về bộ xương này.

Đã có một số người khi nghiên cứu về bộ xương đã chết một cách bí ẩn, trong đó có Helmut Simon và Konrad Spindler, 2 người đã phát hiện và giám định bộ xương đầu tiên ở Áo tại một nhà xác địa phương năm 1991, vì thế nhiều người cho rằng bộ xương Otzi mang một lời nguyền. Cho tới ngày nay, đã có 7 người chết và 4 trong số đó chết vì một tai nạn bí ẩn.

Từ năm 1998 đến nay, Otzi được trưng bày tại Bảo tàng khảo cổ học South Tyrol ở Bolzano, thủ phủ của South Tyrol.

8. Cyrus Cylinder : tài liệu của Iran về lịch sử Cận Đông cổ, vương quốc Lưỡng Hà và cộng đồng người Do Thái cổ ?

Cyrus Cylinder là cổ vật hình ống bằng gốm cổ xưa với những dòng chữ được viết bởi Achaemenid vua Cyrus dại đế. Nó có từ thế kỷ thứ 6 trước công nguyên và được phát hiện bởi Hormuzd Rassam vào tháng 3 năm 1879 trong dự án dài khai quật được thực hiện cho Bảo tàng Anh ở những tàn tích Babylon tại vùng Lưỡng Hà ( I-rắc ngày nay).

Những dòng chữ trên Cyrus Cylinder được các học giả Kinh Thánh xem là bằng chứng xác thật chính xác trả tự do cho người Do thái sau khi bị lưu đày tại Babylon. Giả thuyết này đã bị phản đối gay gắt, vì trên những dòng chữ chỉ đề cập đến việc bảo tồn vương quốc Lưỡng hà, không đề cập đến người Do thái, Jerusalem hay xứ Giu-xê (những thứ liên quan đến người Do Thái). Neil MacGregor, giám đốc bảo tàng Anh đã tuyên bố " Cyrus Cylinder là nỗ lực đầu tiên của chúng tôi để tìm hiểu về một xã hội, một nhà nước với nhiều quốc tịch khác nhau". Cyrus Cylinder được đề nghị là một biểu tượng quốc gia của Iran bởi Imperial State, nó được trưng bày tại Tehran 1971 để kỉ niệm 2,500 năm chế độ quân chủ Iran.

Cyrus Cylinder đã được trưng bày trong Bảo tàng Anh từ khi nó được chính thức mua lại vào năm 1880.

9. Skull 5 : một giống loài của người cổ đại ?

Skull 5 là tên của hóa thạch 1 triệu 800 năm tuổi được mô tả là xương sọ của một vượn nhân hình người thời cổ đại.

Hộp sọ được thiên nhiên bảo quản khá tốt cho đến khi được tìm thấy vào năm 2000 – 2005 ở Dmanisi, Georgia. Theo các nhà nghiên cứu, việc phát hiện " đã cung cấp bằng chứng đầu tiên rằng đầu của người cổ đại có bộ não nhỏ nhưng trọng lượng cơ thể, vóc dáng và các chi đạt tỷ lệ giới hạn gần với người hiện đại".

Không giống như những hóa thạch người cổ đại khác, Skull 5 có một số đặc điểm nguyên thủy như khuôn mặt dài, răng lớn và bộ não nhỏ bằng một phần ba người hiện đại. Điều đó khẳng định rằng, trái với một số phỏng đoán, vượn nhân hình người cổ đại không cần một bộ não lớn để sống ở Châu Phi.

Vì vậy, việc phát hiện Skull 5 cũng với những mẩu hóa thạch của 4 vượn nhân hình người khác tại Dmanisi đã cho các nhà khoa học một cơ hội để so sánh và đối chiếu các đặc điểm của chúng và có vẻ như sống cùng một vị trí cùng thời gian .

10. Calico Early Man : Hiện vật hay tự nhiên ?

Calico Early Man là một địa điểm khảo cổ trong hồ cổ đại gần Barstow ở San Bernardio trung tâm xa mạc Mojave miền nam California.

Các lớp trầm tích, sông ngòi, và phù sa hình thành nên hồ Pleistocene Manix chưa đựng hài cốt của nhiều động vật cổ đại từ khoảng 20,000 năm đến 350,000 năm trước. Những hóa thạch được tìm thấy tại đây gồm một con lạc đà, một con ngựa, một con Ma-mút, một con báo nanh dài, một con chó sói, một con gấu mặt ngắn, một con hồng hạc, … vv..

Khu vực này được bắt đầu nghiên cứu và trở thành địa điểm khảo cổ từ năm 1942, khi mà các nhà khảo cổ nghiệp dư phát hiện ra những gì họ tin là vật dụng thời kỳ đồ đá tại khu vực này. Mãnh vỡ của những vật dụng này nằm rải rác trong lớp trầm tích của hồ Pleistocene trước đây được gọi là hồ Manix

Hàng ngàn mảnh đá giống với công cụ thời tiền sử đã được tìm thấy tại khu vực này. Các nhà khoa học xác định có những mảnh đá này hơn 200,000 năm tuổi, và những lớp trầm tích khoảng 11,000 năm thuộc thời kỳ đồ đá.

Các nhà khoa học đã phân loại khu vực này như một cửa hàng công cụ đá, mỏ đá và trang trại. Có lẽ các thợ săn du mục đã sử dụng những công cụ này để tồn tại. Những công cụ này bao gồm dao đá, cuốc, xẻng, và rìu, và một số dụng cụ mà các nhà khoa học cho rằng là cưa. Tuy nhiên không có xương người được tìm thấy tại đây.

Những tranh cãi hiện nay tập trung vào việc những công cụ đó được tạo ra bởi con người hay là do thiên nhiên. Sự nhất trí của các nhà khoa học cho rằng những thứ nằm dưới lớp trầm tích là do thiên nhiên tạo ra.

Nhà khảo cổ học Jeffrey Goodman khẳng định rằng những hiện vật bằng đá này được tạo ra bởi con người, Goodman cũng đã có những báo cáo gây tranh cãi rằng hiện vật tìm thấy ở Calico Hills có thể đã 500,000 năm tuổi, và nếu được chứng minh, nó sẽ là hiện vật lâu đời nhất trên thế giới, và sẽ đặt nguồn gốc của con người ở Châu Mỹ. Tuy nhiên theo Kenneth Feder, giáo sư khảo cổ thuộc đại học Central Connecticut, phần lớn các nhà khoa học bác bỏ tuyên bố của Goodman vì ông không có một chút bằng chứng gì dù là nhỏ nhất. Ngoài ra năm 1973, nhà địa chất học Vance Haynes sau 3 lần nghiên cứu khu vực này cho rằng, các hiện vật mà Goodman và đồng nghiệp của ông là Leakey tìm thấy được hình thành bởi đứt gãy thềm lục địa tạo thành.