9 ngôn ngữ lập trình "xưa như trái đất" có thể bạn không biết

Song song với sự phát triển của công nghệ, các ngôn ngữ lập trình mới cũng thường xuyên được ra đời và cùng với đó là sự lỗi thời của những ngôn ngữ lập trình xưa cũ. Nhưng có một sự thật là chúng hiếm khi bị lãng quên hoàn toàn khi vẫn còn giá trị sử dụng với những thị trường ngách, nơi việc bảo trì và phát triển một hệ thống phần mềm cũ vẫn là sự lựa chọn tốt và tiết kiệm hơn hẳn so với việc phải "code lại từ đầu".

Có hàng trăm ngôn ngữ lập trình trên thế giới

Dưới đây là 9 ngôn ngữ lập trình ra đời từ hàng chục năm trước, một trong những số đó có tuổi đời còn lâu hơn chúng ta - những người đang đọc bài viết này

ALGOL (1958)

Thời hoàng kim: 1958 - 1968

ALGOL (Algorithmic Language) - thuật toán Algorit là ngôn ngữ lập trình được một nhóm các nhà khoa học máy tính của châu Âu và Mỹ phát triển.

Ngôn ngữ lập trình này là một trong những nỗ lực đầu tiên trong việc viết một ngôn ngữ có thể sử dụng trên nhiều cỗ máy khác nhau. Tuy nhiên ALGOL phù hợp với môi trường thí nghiệm hơn là các ứng dụng thương mại vì không có giao thức đầu vào (input) – đầu ra (output) nào cả. Hiện nay, ALGOL được dùng rất ít nhưng DNA của nó có mặt trong nhiều ngôn ngữ phổ biến.

COBOL (1959)

Thời hoàng kim: những năm 1960 đến những năm 1980

COBOL (Common Business-Oriented Language) là ngôn ngữ lập trình được phát minh bởi hội đồng các nhà khoa học máy tính tiên phong, trong đó có Grace Hopper - người đã phát minh ra thuật ngữ “bug” (khi cố tìm một con côn trùng mắc kẹt trong bảng mạch).

Một đoạn code COBOL

COBOL được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống lớn như kế toán, sổ sách, bảo hiểm. Hiện tại, nó vẫn được giảng dạy trong các trường đại học vì sự tồn tại trong các ứng của doanh nghiệp lớn và chính phủ. Đặc biệt là vào năm 2000, các tổ chức tài chính lớn buộc phải gọi lại lập trình viên COBOL quay trở lại để xử lý rất nhiều vấn đề sau sự cố Y2K.

Tạp chí Computerworld đã thống kê rằng những lập trình viên trẻ sử dụng thông thạo ngôn ngữ này được nhận mức lương rất cao, trong khi một số người khác được khuyên nên học COBOL để nó không bị lãng quên.

PL/I (1964)

Thời hoàng kim: đầu những năm 1970

PL/I (Programming Language One) là ngôn ngữ lập trình được phát triển bởi các chuyên gia của IBM

PL/I được dùng chung trên hệ thống máy tính IBM System/360 phục vụ mọi hoạt động từ tính toán sổ sách kế toán đến vật lý thiên văn. PL/I đã từng được hi vọng thay thế cho COBOL, FORTRAN thời bấy giờ và được sử dụng rộng rãi tại Liên Xô hơn ở phương Tây.

Tuy nhiên, ngôn ngữ lập trình này bị đánh giá ngốn tài nguyên, rắc rối, và liên quan đến vấn đề độc quyền của IBM. Nhờ thời kì hoàng kim của IBM trong quá khứ, hiện nay nhiều chương trình viết bằng PL/I vẫn còn được sử dụng và vừa nhân được bản cập nhật vài tuần trước để tương thích với nền tảng Web mới.

PASCAL (1968)

Thời hoàng kim: những năm 1980

PASCAL (Mathemmatician Blaise Pascal) là ngôn ngữ lập trình được Niklaus Wirth sáng lập.

Được xem là kẻ thừa kế nổi tiếng nhất của ALGOL, PASCAL được dùng chủ yếu cho mục đích giảng dạy và phát triển phần mềm trên các máy tính đầu tiên của Apple. Phiên bản Turbo Pascal ra năm 1983 cũng rất được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.

Rất nhiều người trong số chúng ta quen thuộc với những dòng code Pascal này

Ngày nay, ngôn ngữ này vẫn được dùng khi dạy lập trình cămn bản (có cả trong chương trình giáo dục Tin học phổ thông của Việt Nam) nhưng không còn thường xuyên như 30 năm trước.

LISP (1958)

Thời hoàng kim: những năm 1960

LISP (List Processing) là ngôn ngữ lập trình do John McCarthy phát minh. LISP được ứng dụng trong việc phát triển trí thông minh nhân tạo, hệ thống phòng không và cả chơi cờ bạc trên máy tính

Ngày nay, LISP vẫn là một trong các ngôn ngữ chủ đạo trong việc xây dựng hệ thống thông minh nhân tạo.

APL (1962)

Thời hoàng kim: những năm 1960

APL(A Programming Language) là ngôn ngữ lập trình do Ken Iverson phát minh.

APL nổi tiếng với cú pháp cực kỳ đơn giản, rõ ràng và được sử dụng trong toán học ứng dụng. Tuy nhiên, nhược điểm của ngôn ngữ lập trình này là cần một bàn phím đặc biệt với các ký tự Hy Lạp và những ký hiệu tối nghĩa. Bên cạnh đó, lập trình viên phải đọc/viết từ phải qua trái.

Có bao nhiêu bạn đọc hiểu được đoạn code APL này?

Hiện nay, APL không còn được phổ biến rộng rãi nhưng vẫn được sử dụng trong một số lĩnh vực ngách như xác minh DNA

FORTRAN (1957)

Thời hoàng kim: những năm 1960 và 1970

FORTRAN (Formula Translator) là ngôn ngữ lập trình được John Backus phát minh cho IBM.

Đây là ngôn ngữ cao cấp đầu tiên cho phép lập trình viên viết code bằng tiếng Anh, thông qua một trình biên dịch để tạo ra phiên bản mà máy tính có thể chạy nhanh chóng. Ngôn ngữ này được ứng dụng vào các tác vụ nặng về tính toán.

FORTRAN vẫn được các nhà vật lý và kỹ sư sử dụng tương đối rộng rãi

Hiện nay, FORTRAN vẫn được các nhà vật lý và kỹ sư sử dụng tương đối rộng rãi.

LOGO (1967)

Thời hoàng kim: những năm 1970 và 1980

Cái tên LOGO được lấy cảm hứng từ “logos” trong tiếng Hy Lạp, nghĩa là “từ” hoặc “ý nghĩ”, được nhà khoa học Seymour Papert, Wally Feurzeig và cộng sự tại Phòng thí nghiệm trí tuệ nhân tạo MIT phát triển.

LOGO (xây dựng từ ngôn ngữ LISP) ra đời với mục đích dạy trẻ nhỏ cách lập trình. Nó sử dụng con trỏ có tên “turtle” để trả lời các lệnh trên màn hình. Ngày nay, nó vẫn được sử dụng rộng rãi.

ADA (1980)

Thời hoàng kim: những năm 1980

ADA được phát minh bởi nhà khoa học Jean Ichbiah. Ngôn ngữ lập trình này được viết riêng cho hệ thống kiểm soát không lưu và quân sự.

Hiện nay, ADA vẫn là bộ não của những hệ thống kiểm soát không lưu và chắc chắn được sử dụng lâu dài trong tương lai nhờ sự mạnh mẽ, chính xác mà không một đối thủ nào có thể cạnh tranh ở lĩnh vực này.

Tham khảo: arstechnica