Thức ăn đã rơi trên sàn có thể ăn được không?

Khi lỡ tay đánh rơi đồ ăn xuống sàn nhà, sẽ thực sự ổn nếu bạn nhặt nó lên trong vòng 5 giây và ăn? Đó là câu chuyện truyền miệng từ đời này qua đời khác rằng vi khuẩn sẽ không có nhiều cơ hội để bám vào thức ăn ngay khi chúng rơi xống sàn nhà. Các nhà khoa học không tin vào những câu chuyện truyền miệng, họ đã thực hiện những nghiên cứu cụ thể.

Thức ăn rơi trên sàn có ăn được không?

Nguồn gốc của “truyền thuyết 5 giây”

Không thể xác định rõ được nguồn gốc chính xác của lời khuyên “thức ăn rơi dưới sàn vẫn có thể ăn được nếu nhặt lên trong vòng 5 giây”. Có thể nó đã truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Một nghiên cứu năm 2003 cho thấy rằng 70% phụ nữ và 56% nam giới quen thuộc với lời khuyên huyền thoại này. Và phụ nữ thì dễ có khả năng ăn thức ăn đã rơi hơn nam giới.

Tuy nhiên, chúng ta vẫn có một chút manh mối cho điểm khởi đầu. Đó là một chương trình nấu ăn tại Pháp. Juila Child là người đầu bếp đã tư vấn rằng nếu đánh rơi một miếng khoai tây, “bạn luôn có thể nhặt nó lên, và nếu ở một mình trong bếp, ai mà có thể biết được chứ”. Câu chuyện không nói lên nguồn gốc của “truyền thuyết 5 giây” nhưng có thể nó đã cổ vũ niềm tin về thực phẩm bị rơi vẫn có thể ăn được.

Năm giây đếm ngược

Một báo cáo nghiên cứu về lời khuyên 5 giây được ghi nhận sớm nhất cho Jilian Clarke. Thời điểm đó, anh chỉ là một học sinh trung học đang thực tập tại Đại học Illinois. Clarke và các đồng nghiệp khác đã tẩm vi khuẩn vào các viên gạch lát nhà, sau đó họ đặt các mảnh thức ăn lên phía trên để quan sát.

Báo cáo của họ nói rằng vi khuẩn cần khoảng thời gian 5 giây để nhiễm vào miếng thức ăn. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu không có báo cáo cụ thể cho số lượng vi khuẩn này là bao nhiêu.

Thực tế bao nhiêu vi khuẩn có thể nhiễm vào thức ăn trong vòng 5 giây

Vi khuẩn, chúng không đợi 5 giây

Phải cho đến tận năm 2007, một nghiên cứu thực sự tại phòng thí nghiệm Đại học Clemson mới được tiến hành. Báo cáo khoa học được công bố trên tạp chí Applied Microbiology nhằm xác định sự ảnh hưởng của thời gian tới tỷ lệ vi khuẩn nhiễm vào thực phẩm.

Các nhà khoa học đã sử dụng vi khuẩn Salmonella được tiêm trên các bề mặt sàn gạch, gỗ và thảm. Một miếng bánh mì được đặt lên trên các bề mặt trong khoảng thời gian 5, 30 và 60 giây. Sau đó họ tiến hành do lượng vi khuẩn bị nhiễm. Các thí nghiệm được lặp lại với thời gian vi khuẩn xuất hiện trên bề mặt sàn là 5 phút, 2 giờ, 4 giờ, 8 giờ và 24 giờ.

Kết quả chỉ ra một sự thật rằng lượng vi khuẩn nhiễm vào thực phẩm không phụ thuộc quá nhiều vào thời gian chúng tiếp xúc với bề mặt ô nhiễm, cho dù là vài giây hay cả phút. Một yếu tố quan trọng hơn cả là lượng vi khuẩn có trên bề mặt ô nhiễm. Nồng độ này giảm theo thời gian, càng lâu sau khi tiêm lượng vi khuẩn càng giảm. Như vậy, điều cốt yếu của “truyền thuyết 5 giây”, không phải là bạn nhặt đồ ăn lên càng nhanh càng tốt mà là liệu sàn nhà có sạch hay không.

Các chất liệu sàn nhà là một vấn đề. Thảm dường như là nơi tốt hơn cho thực phẩm bị rơi hơn là gỗ và gạch. Đối với mẫu bánh mì trên thảm, chỉ một lượng nhỏ hơn 1% vi khuẩn có thể xâm nhập vào nó. Tuy nhiên, đối với mẫu bánh mì trên gạch và gỗ, con số lần lượt là 48% và 70%.

Năm ngoái, một nghiên cứu từ Đại học Aston, Anh cũng đưa ra một kết quả tương tự. Họ khảo sát thời gian mẩu bánh mì bị rơi từ 3 đến 30 giây. Thêm vào đó, nghiên cứu còn báo cáo số liệu rằng 87% người được hỏi sẽ ăn hoặc đã từng ăn thực phẩm rơi trên sàn nhà.

Vậy chúng ta có nên ăn đồ ăn đã rơi trên sàn nhà hay không?

Nếu sàn nhà chứa hàng triệu vi khuẩn trên đó, 0,1% là con số quá đủ

Theo các quy định về an toàn thực phẩm, nếu sàn nhà chứa hàng triệu vi khuẩn trên đó, 0,1% là con số quá đủ khiến bạn nhiễm bệnh. Ngoài ra, một số vi khuẩn đặc biệt nguy hiểm. Ví dụ, chỉ 10 tế bào của một chủng E. coli cực độc có thể khiến bạn ốm nặng đến tử vong nếu hệ miễn dịch kém. Tuy nhiên, cũng phải nói rằng đó là trường hợp hi hữu.

Một điều quan trọng nữa, vi khuẩn nhiễm vào thực phẩm không chỉ từ sàn nhà khi chúng bị rơi. Các bề mặt như mặt bàn, tủ, bàn tay hoặc da người hoàn toàn có thể truyền vi khuẩn cho thức ăn, nhất là vào những ngày ẩm ướt.

Trên tay, các dụng cụ ăn uống hay chính thực phẩm của bạn trong điều kiện bình thường đều chứa vi khuẩn. Trên bề mặt chúng có một màng sinh học. Màng sinh học là một lớp bảo vệ khiến vi khuẩn có thể tồn tại rất lâu, khó làm sạch và thậm chí có sức đề kháng tăng cường với kháng sinh hay sát trùng.

Vì vậy, không chỉ là vấn đề thức ăn bị đánh rơi, bạn nên lưu ý đến việc giữ vệ sinh cá nhân, đồ dùng, dụng cụ ăn uống, nhất là các bề mặt trong nhà bếp. Đó là những nơi ẩn chứa rất nhiều nguy cơ. Rất nhiều người vẫn đang chủ quan và ăn thực phẩm bị đánh rơi. Cũng phải nói rằng, một tỉ lệ cược cao dành cho sức khỏe của họ vẫn bình thường bởi chẳng ai liên tục đánh rơi đồ ăn của họ. Tuy vậy, không phải không có những trường hợp hi hữu khi bạn đánh rơi đồ ăn vào đúng nơi những vi khuẩn chết người trú ngụ. Vì vậy, nếu đồ ăn bị rơi hãy luôn cân nhắc và cảnh giác.

Theo Iflscience

Khuẩn Salmonella gây ngộ độc thông qua... dưa chuột