MAGA - Bộ tứ quyền lực mới của làng công nghệ thế giới

Ngày 31/7 vừa qua, Apple thông báo doanh thu quý trước đã hoàn toàn đánh bật những kỳ vọng của các chuyên gia. Doanh thu tăng 17% so với cùng kì năm 2017, và lợi nhuận tăng thêm 32%. Cổ phiếu của công ty tăng vọt gần 4% trong những giờ giao dịch sau khi thị trường đã đóng cửa. Cuối cùng sau bao thời gian chờ đợi, Apple đã trở thành công ty niêm yết đầu tiên của Mỹ đạt giá trị vốn hóa nghìn tỷ.

 Tuy nhiên các cổ phiếu công nghệ khác không được tươi sáng như thế. Sự bùng nổ trong lĩnh vực công nghệ vẫn chưa chấm dứt; doanh số bán hàng và lợi nhuận vẫn tiếp tục tăng. Nhưng ngày càng xuất hiện nhiều tiếng nói lo ngại rằng thời đại của FAANGs — Facebook, Amazon , Apple, Netflix và công ty mẹ của Google, Alphabet - được cho là sắp sửa kết thúc, nhường chỗ cho thời kỳ mà các công ty công nghệ sẽ chia làm hai nhóm đi theo các hướng khác nhau.

Năm nay, FAANGs và một vài công ty công nghệ lớn khác đóng góp hơn một nửa mức lợi nhuận của chỉ số cổ phiếu S&P 500. Chẳng hạn như giá cổ phiếu của Netfix tăng hơn gấp đôi từ tháng Một đến tháng Bảy. Giá trị thị trường của Facebook cũng hồi phục nhanh chóng sau sự sụt giảm hồi tháng Ba, do những cáo buộc về việc tiết lộ thông tin của 87 triệu người dùng cho một công ty vận động chính trị của Anh.

Với việc giá cổ phiếu đạt mức gần như hoàn hảo, các công ty trở nên dễ bị tổn thương trước những tin tức bất lợi. Các tin xấu xuất hiện ngay lập tức, bắt đầu với Netflix thông báo vào giữa tháng Bảy rằng lượng người dùng mới không đạt được như dự đoán. Vài ngày sau, Facebook đưa ra hoạch định không mấy khả quan về mức tăng trưởng và lợi nhuận trong tương lai. Tiếp đến là Twitter thông báo lượng người dùng thường xuyên sụt giảm. Giá cổ phiếu của cả ba công ty này giảm khoảng 1/5.

Những tin tức nói trên "phủ bóng đen" lên thực tế là các ông lớn khác trong ngành công nghệ vẫn đang hoạt động tốt. Microsoft, công ty phần mềm lớn nhất thế giới, lần đầu tiên đạt mức 100 tỉ USD doanh thu hàng năm. Gần đây, Alphabet đã giải quyết xong mức phạt 5 tỉ USD do các nhà chống độc quyền châu Âu áp đặt và công bố mức doanh thu tăng trưởng mạnh mẽ. Amazon ghi nhận mức lợi nhuận quý kỉ lục.

Những kết quả trái ngược này là dấu hiệu cho một xu hướng rộng hơn. Gộp tất cả nhóm FAANGs và các công ty công nghệ lớn vào chung một nhóm sẽ dẫn đến sự trì trệ. Trong tương lai, những công ty này sẽ chia thành hai nhóm khác nhau: một nhóm hoạt động dựa trên nhu cầu của người dùng, được gọi với cái tên "FATWIN" (Facebook, Twitter and Netflix) và nhóm còn lại là mô hình kinh doanh giữa các công ty, hiện đã được biết đến là "MAGA" (Microsoft, Amazon, Google and Apple).

Có những dấu hiệu cho thấy nhóm đầu tiên đã đạt đến mức độ trưởng thành. Điều đó không có nghĩa là các công ty sẽ bị chững lại. Doanh thu của Facebook đã tăng 42%; Twitter là 24%. Nhưng những dấu hiệu về thời kì hưng thịnh của mạng xã hội đã qua. Doanh thu từ quảng cáo không còn là vô hạn. Người dùng đang cho thấy những dấu hiệu thờ ơ với mạng xã hội. Và các nhà quản lí sẽ tiếp tục thúc ép các công ty kiểm soát hệ thống của họ (một trong những lí do lợi nhuận của Facebook sụt giảm là việc thuê hàng trăm giám sát viên để kiểm soát các bài đăng của người dùng). Mark Mahaney, Ngân hàng RBC Capital Markets, cho biết, doanh thu của công ty nên được nhìn nhận như một sự "tái khởi động kì vọng của nhà đầu tư".

Trong khi đó, nhóm thứ hai được hưởng lợi từ thực tế là các công ty tiếp tục ưa chuộng công nghệ điện toán đám mây, đặc biệt khi họ bắt đầu chú ý nhiều hơn đến các dịch vụ sử dụng trí tuệ nhân tạo. Lợi nhuận ghi được của Amazon chủ yếu đến từ mảng điện toán đám mây, tương tự với mức tăng lợi nhuận của Microsoft. Google cũng thu về nhiều hơn nhờ điện toán đám mây, dù hãng này vẫn phụ thuộc chủ yếu vào nguồn thu từ quảng cáo. Với Apple, công ty này chủ yếu dựa vào sản xuất phần mềm. Mặc dù lượng tiêu thụ iPhones không như kỳ vọng, Apple đã bán chúng với giá trung bình cao hơn. Phân khúc kinh doanh dịch vụ của Apple, bao gồm iTunes và iCloud, đạt mức doanh thu quý cao nhất từ trước tới nay, gần 10 tỉ USD.

Brian Wieser của Pivotal Research nhận định, nhìn chung, các công ty công nghệ sẽ tiếp tục lớn mạnh. Tuy nhiên, tất cả những dự đoán sẽ bị dập tắt nếu chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tiếp tục căng thẳng. Apple sẽ bị thiệt hại nhiều nhất. Không chỉ vì phần lớn các thiết bị của hãng được sản xuất ở Trung Quốc, mà đây còn là thị trường lớn thứ hai.