Siêu vi khuẩn kháng mọi loại thuốc mới phát hiện không phải là trường hợp đầu tiên và duy nhất

    Minh Đức,  

    Thực tế, giới chuyên gia không hề ngạc nhiên trước báo cáo lần này. Tuy nhiên đây vẫn là lần đầu tiên một bệnh nhân Mỹ được phát hiện có loại siêu vi khuẩn này.

    Chỉ trong vòng vài ngày, thông tin về cơn ác mộng siêu vi khuẩn tràn ngập các mặt báo. Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học tìm ra một loại vi khuẩn miễn nhiễm với loại thuốc kháng sinh colistin. Colistin được coi là loại kháng sinh ưu việt nhất cho tới thời điểm hiện tại và là một trong những giải pháp cuối cùng cho nhiều căn bệnh.

    Những tờ báo danh tiếng như CNN, Washington Post hay NBC News cũng không bỏ qua tin không mấy vui vẻ này. "Cơn ác mộng" hay "vi khuẩn kháng thuốc" là những từ khóa mà những người quan tâm tới y tế và sức khỏe liên tục tìm kiếm. Tuy nhiên, đằng sau câu chuyện này là những sự thật mà không mấy người biết tới.

    Trên thực tế, siêu vi khuẩn với khả năng kháng colistin không phải được phát hiện lần đầu tiên trên thế giới.
    Trên thực tế, siêu vi khuẩn với khả năng kháng colistin không phải được phát hiện lần đầu tiên trên thế giới.

    Chuyện gì thật sự đã xảy ra?

    Nhóm nghiên cứu đã báo cáo về việc một người phụ nữ 49 tuổi tại bang Pennsylvania đã được phát hiện nhiễm khuẩn E.coli có khả năng kháng kháng sinh colistin - loại kháng sinh được cho là giải pháp cuối cùng cho mọi căn bệnh. Sau khi phân tích DNA, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng E.coli có khả năng kháng colistin do chứa một loại gen kháng loại kháng sinh này có tên khoa học là mcr-1. Loại gen này được tìm thấy trong một đoạn DNA xoắn tồn tại tách biệt khỏi các nhiễm sắc thể và tự nhân đôi độc lập, hay còn gọi là plasmid.

    Trên thực tế, mcr-1 được phát hiện lần đầu tiên trong các vi khuẩn vào năm ngoái tại Trung Quốc. Phát hiện nhóm gen này đã dấy lên lo lắng khi chúng nằm trong plasmid, vùng gen có thể nhân đôi độc lập dễ dàng. Khả năng kháng colistin đã được ghi nhận trước đó ở những loại vi khuẩn khác, kể cả ở Mỹ. Tuy nhiên, các nhóm gen kháng colistin của các vi khuẩn trước đó chỉ tồn tại trên nhiễm sắc thể và không thể lây lan.

    Các chuyên gia lo ngại rằng nhóm gen kháng colistin trên plasmid sẽ dễ dàng nhân rộng đến nhiều loại vi khuẩn khác nhau, đặc biệt với những loại có khả năng kháng các loại kháng sinh cao cấp khác ngoài colistin.

    Những nghiên cứu sau đó đã phát hiện sự tồn tại của mcr-1 trên tất các châu lục, mặc dù người phụ nữ mắc khuẩn E.coli tại Mỹ chưa hề đi du lịch trong vòng 5 tháng gần đây.

    Tuy nhiên, điểm mấu chốt cần nhớ rằng chúng ta vẫn không biết chính xác mcr-1 đã tồn tại bao lâu với các loài vi khuẩn và nó có nguồn gốc từ đâu. Nó có thể nhanh chóng phát tán chỉ trong vài tháng hay "ủ bệnh" và âm ỉ lây lan trong vài năm. Dù bằng cách nào đi nữa, đây vẫn là một sự thật không thể tránh khỏi.

    Thực tế, có nhiều hơn các loại kháng sinh cao cấp ngoài colistin, được sử dụng trong các trường hợp bệnh hiểm nghèo.
    Thực tế, có nhiều hơn các loại kháng sinh cao cấp ngoài colistin, được sử dụng trong các trường hợp bệnh hiểm nghèo.

    Sàng lọc thông tin ra sao cho chính xác?

    Trên tờ Post có tựa đề một bài báo: "Lần đầu tiên trong lịch sử, các nhà nghiên cứu đã phát hiện một bệnh nhân tại Mỹ nhiễm loại vi khuẩn có khả năng kháng kháng sinh colistin".

    Tuy nhiên, đây không hẳn là thông tin chính xác. Không phải lần đầu tiên loại vi khuẩn này được tìm thấy tại Mỹ khi trước đó, cơ quan y tế nước này đã ghi nhận vài ca kháng lại các loại kháng sinh cao cấp. Hơn nữa, không chỉ E.coli mà nhiều loại vi khuẩn khác cũng được phát hiện có khả năng kháng lại dòng kháng sinh này, bao gồm cả kháng sinh colistin.

    Ví dụ, vào năm 1991, một bệnh viện tại Brooklyn đã chứng kiến vụ bùng phát khả năng kháng kháng sinh vancomycin, một trong những loại kháng sinh cao cấp, giúp cứu cánh cho nhiều căn bệnh. Năm 2009, vụ việc tương tự xảy ra tại nhiều trung tâm y tế Detroit với loại kháng sinh colistin và carbapenem. Câu chuyện tiếp tục xảy ra vào năm 2011 khi đã có 11 người chết do vi khuẩn kháng lại kháng sinh carbapenem thành công.

    Với sự việc lần này, điều cần lưu tâm nhất khi đây là lần đầu tiên loại kháng kháng sinh colistin mcr-1 đã được phát hiện trên một bệnh nhân Mỹ.

    Đó không phải là tin thảm họa nhưng tất nhiên, cũng không phải là tin vui. Có rất nhiều loại kháng sinh như colistin và các bác sĩ cũng đang tìm ra những giải pháp trước khi việc lây lan vi khuẩn trở nên không thể kiểm soát.

    Việc nhầm lẫn giữa CRE và vi khuẩn kháng colistin

    Trên tiêu đề của CNN và nhiều trang báo khác, đã có sự nhẫm lần về vi khuẩn kháng colistin như là một CRE (carbapenem-resistant Enterobacteriaceae).

    Enterobacteriaceae là một nhóm các vi khuẩn bao gồm cả các vi khuẩn vô hại và nhóm vi khuẩn gây bệnh như Salmonella, E.coli, Klebsiella và Shigella.

    Khả năng kháng Carbapenem là mối lo lớn khi nó đang tăng lên trong những năm gần đây. Việc nhiễm CRE có thể dẫn đến tỷ lệ tử vong cao tới 50%. Vì thế, CRE được nhiều người cho là một cơn ác mộng thật sự.

    Trên thực tế, loại vi khuẩn được ghi nhận không phải CRE, dù cùng là khuẩn E.coli. Tuy nhiên, trong số các nhóm gen kháng kháng sinh không ghi nhận nhóm gen kháng carbapenem.

    Điều bạn cần nhớ

    Báo cáo về loại vi khuẩn kháng colistin với nhóm gen mcr-1 và bệnh nhân đầu tiên tại Mỹ là điều đáng ngại. Tuy nhiên, với giới chuyên môn, điều này lại không ngạc nhiên, họ đã biết từ trước. Hơn nữa, tính nguy cấp của mcr-1 và khả năng gây ra các bệnh truyền nhiễm kháng thuốc vẫn chưa thực sự rõ ràng.

    Nhưng chắc chắn, vụ việc vẫn là hồi chuông gióng lên về vấn đề kháng kháng sinh đang ngày một phức tạp và sự cần thiết cho những phương pháp mới giúp ngăn chặn các loại vi khuẩn một cách hiệu quả và triệt để.

    Tin cùng chuyên mục
    Xem theo ngày

    NỔI BẬT TRANG CHỦ