Quá phụ thuộc vào thị trường quê nhà có thể khiến Alibaba gặp họa

Chỉ trong một tháng, Alibaba đã mất gần 29 tỷ USD vốn hóa thị trường bởi các nhà đầu tư nhận thấy hãng này quá phụ thuộc vào thị trường thương mại điện tử Trung Quốc nơi đang bất ổn, tăng trưởng chậm và đồng Nhân dân tệ quá mất giá. Giá cổ phiếu của hãng gần như ngang bằng với thời điểm IPO và hoạt động giao dịch khá mờ nhạt tại cả hai sàn New York Stock Exchange Composite Index và Bloomberg China-US Equity Index.

Sự suy giảm này tới ngay sau khi Alibaba công bố mức tăng doanh thu dự kiến hàng quý là 27%, mức thấp nhất kể từ tháng 6/2012. Doanh số bán hàng tại Trung Quốc trong ba quý vừa qua chiếm tới 83% khiến Jack Ma, sáng lập Alibaba, phải tìm mọi cách để phát triển tại các thị trường nước ngoài bằng thương vụ hợp tác với dịch vụ chia sẻ xe Lyft và thâu tóm tờ South China Morning Post của Hồng Kông.

"Đa số các nhà đầu tư cho rằng Alibaba đại diện cho nền kinh tế Trung Quốc và hiện tại đó không còn là lợi thế của gã khổng lồ thương mại điện tử", Li Muzhi, một nhà phân tích của hãng Arete Research Service LLP, chia sẻ. "Alibaba đang cố gắng tạo ra doanh thu nhưng họ cần có thời gian để phát triển".

Chiến lược của Ma

Trong tháng 11/2015, ông Ma đã cảnh báo các nhà đầu tư về 15 tháng khó khăn trước mắt. Ông cho rằng nhiều công ty Internet sẽ gặp khó khi Trung Quốc thực hiện những biện pháp nhằm cân bằng nền kinh tế. Trong thời gian tới, ông muốn hơn 50% doanh thu của Alibaba tới từ các thị trường bên ngoài Trung Quốc và thực hiện chiến lược này bằng cách ký kết 28 thương vụ với tổng giá trị lên tới 17,3 tỷ USD.

Alibaba đã đầu tư vào bộ phim bom tấn "Mission: Impossible - Rogue Nation", bổ nhiệm các giám đốc điều hành hoạt động tại Pháp và Đức, mở rộng hệ thống thanh toán trực tuyến Alipay của hãng tới hơn 100 quốc gia.

Trong tháng 11/2015, Michael Evans, chủ tịch Alibaba, chia sẻ rằng trong năm nay, mục tiêu được ưu tiên của hãng là thêm những thương hiệu Mỹ vào trang bán hàng trực tuyến để các khách hàng Trung Quốc có thể tiếp cận một cách dễ dàng. Về chiến lược quốc tế, Alibaba có thể thực hiện cả những vụ thâu tóm và tăng trưởng hữu cơ.

"Sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc sẽ khiến giá cổ phiếu không thể duy trì và tăng giá trị", Cyrus Mewawalla, giám đốc quản lý của CM Research, chia sẻ. "Để tăng mức vốn hóa thị trường, Alibaba cần phải phát triển trên quy mô toàn cầu".

Đường lối của Chủ tịch Tập Cận Bình

Dẫu vậy, khách hàng Trung Quốc vẫn là trọng tâm không chỉ với riêng Alibaba. Thái độ bi quan của Phố Wall về tương lai của Alibaba có vẻ không xứng đáng bởi các nhà đầu tư đang không để ý tới quá trình chuyển đổi đang diễn ra ở Trung Quốc. Chủ tịch Tập Cận Bình đang muốn xoay chuyển nền kinh tế từ tập trung vào huy động vốn đầu tư, công nghiệp nặng và nhu càu nước ngoài sang một nền kinh tế mới được dẫn dắt bởi tiêu dùng, dịch vụ và đổi mới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Apple cho biết doanh số bán hàng của hãng tại Trung Quốc trong năm ngoái tăng 84% và CEO Tim Cook tuyên bố sẽ tiếp tục đầu tư vào đất nước tỷ dân bất chấp suy thoái. Starbuck thậm chí còn lên kế hoạch mở khoảng 500 quán cà phê mới tại Trung Quốc trước ngày 27/9 so với 450 của năm trước. Dự kiến, Trung Quốc cũng sẽ trở thành thị trường điện ảnh lớn nhất thế giới trong năm tới.

Phát triển mức tiêu thụ

Alibaba, bán rất nhiều loại sản phẩm, tạo ra doanh thu kỷ lục 91,2 tỷ nhân dân tệ trong chương trình khuyến mại Singles Day ngày 11/11 năm ngoái, tăng 60% so với năm trước đó.

"Cổ phiếu đã giảm giá theo tình hình thị trường Trung Quốc nhưng đó là một điều không hợp lý", Gil Lura, một nhà phân tích của Wedbush Securities, chia sẻ. "Tai thị trường trung quốc, mức tiêu thụ là nguồn gốc của sự phát triển".

Tuy nhiên, cổ phiếu của Alibaba đã giảm giá tới 22% trong năm ngoái, xuống dưới mức 68 USD trong thời điểm IPO. Sự sụt giảm, tại một thời điểm, đã phá hủy khoảng 121 tỷ USD giá trị của các cổ đông.

Năm nay, giá cổ phiếu đã giảm thêm 14% do ước tính tăng trưởng GDP của Trung Quốc sẽ còn giảm xuống tới mức 6,2%. Theo báo cáo tài chính quý 4 mới được công bố, kết thúc vào 31/12/2015, tổng doanh thu của Alibaba đạt 5,33 tỷ USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái. Lợi nhuận đạt 1,98 tỷ USD, tăng 108% so với năm ngoái. Doanh thu từ những giao dịch di động đạt 2,89 tỷ USD, tăng 192%.

Theo ước tính trung bình của 28 nhà phân tích, doanh thu của Alibaba có thể đạt 5 tỷ USD. Năm ngoái, doanh thu của gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc đạt 4 tỷ USD. Lợi nhuận dự kiến đạt mức 1,5 tỷ USD, tăng 73% so với năm ngoái.

"Tôi đoán rằng kết quả kinh doanh của Alibaba sẽ tốt hơn so với những thị trường Trung Quốc nói chung", R.J. Hottovy, một nhà phân tích của Morningstar Inc., chia sẻ. "Alibaba đại diện cho mức chi tiêu của người tiêu dùng Trung Quốc và tôi nghĩ rằng doanh thu của nó sẽ ở mức ổn".

Tham khảo Bloomberg