"Để khởi nghiệp bạn không cần phải giàu nhưng chẳng mấy ai nghèo mà lại thành công"

Neo,

Thành lập và điều hành một startup đạt được thành công luôn là một thử thách với những nhà sáng lập. Công việc này còn khó hơn gấp vạn lần với những nhà sáng lập khởi nghiệp với hai bàn tay trắng.

Dưới đây là những dòng tâm sự của Ricky Yean, đồng sáng lập kiêm CEO của PRX.co, về quá trình khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng và những thách thức mà những nhà sáng lập nghèo khó như anh phải đối mặt khi quyết định theo đuổi một startup.

Đồng sáng lập David và tôi đều lớn lên trong nghèo khó và cuộc sống cùng quá trình khởi nghiệp của chúng tôi có thể được coi như những cuộc tập trận, vì vậy khi có bất cứ ai nói về vấn đề bất bình đẳng thu nhập, chúng tôi đều lắng tai nghe. Trong khoảnh khắc, hai thế giới của chúng ta hòa làm một. Dưới đây là một nhận xét của Paul Graham mà chúng tôi rất tâm đắc bởi nó hợp với hoàn cảnh.

Ricky Yean, đồng sáng lập kiêm CEO của PRX.co và Crowdbooster

"Đói nghèo liên quan chặt chẽ tới việc thiếu tính di động xã hội. Tôi rút ra từ chính bản thân mình rằng: Để trở thành một nhà sáng lập thành công, bạn không cần lớn lên trong giàu có hoặc trong tầng lớp trung lưu nhưng rất ít nhà sáng lập khởi nghiệp thành công từ hai bàn tay trắng".

Graham nói đúng và đó là một sự thật mà chúng tôi, những nhà sáng lập startup, hiểu rõ hơn ai hết. Những khó khăn chồng chất ngăn cản chúng tôi thành lập một startup và lớn lên trong cảnh nghèo khó khiến chúng tôi không thể xây dựng và duy trì một công ty phải phát triển cực nhanh.

David và tôi đã chiến đấu với nghịch cảnh này từ khi quyết định thành lập công ty vào năm 2010 và chúng tôi có vẻ như đã vượt lên trên số phận. Vấn đề quan trọng nhất cần lưu ý là đó là sự bất bình đẳng về tư duy, theo cách gọi của tôi và David. Để thực sự hiểu vấn đề, bạn phải đứng ở vị trí của tôi.

Tôi có mặt ở đây bằng cách nào?

Khi 11 tuổi, tôi và bố tôi đặt chân tới nước Mỹ. Cha tôi đã phá sản ở Đài Loan. Tôi chọn học tiếng Anh nhưng bố tôi thì không. Ông cũng không làm việc vì vậy tôi phải bắt đầu kiếm tiền từ năm 14 tuổi bằng cách làm tất cả các loại việc lặt vặt. Hồi đó, tôi đã làm tất cả những việc mà trẻ em nhập cư thường hay làm như phiên dịch hoặc chỉ đơn giản là xử lý những giao dịch với chủ nhà, xử lý hóa đơn, dịch vụ chính phủ, bảo hiểm..v.v.

David Tran, đồng sáng lập PRX.co và Crowdbooster

Tôi rất thông minh, nhưng tôi học không giỏi và việc không nắm rõ ngôn ngữ càng khiến tôi khổ sở hơn. Điểm kiểm tra đầu vào của tôi thấp tới nỗi nhân viên tư vấn cho tôi hết lời khuyên tôi bỏ học khi tôi quyết tâm học hành chăm chỉ hơn ở trung học. Anh ta khuyên tôi từ bỏ cả những khóa học danh dự. Ngày hôm sau tôi đã phải đưa cha tôi tới văn phòng nhà trường và nhờ cha giả vờ nói với họ vài từ tiếng Anh thông dụng trong khi tôi năn nỉ họ cho tôi theo học một lớp tiếng Anh ở mức danh dự.

Và tôi đã đạt điểm B ở lớp đó, đủ điều kiện để tôi bắt đầu tham gia những khóa học Xếp lớp Nâng cao trong năm tiếp theo. Không giống như nhiều bạn bè tại Stanford, với tôi trung học không phải là trò đùa. Tôi không có nền tảng và không biết làm thế nào để học tốt do vậy tôi chỉ ngủ ba tiếng mỗi đêm và đọc lại các chương trong sách giáo khoa tới ba lần để ghi nhớ những điều quan trọng. Hàng ngày tôi tới trường với đôi mắt đỏ quạch. Một lần, tôi phát hiện mình bị hói do căng thẳng và thấy rất lúng túng nên tôi đã học cách phát triển khiếu hài hước.

Năm lớp 10, tôi tìm thấy một đề thi SAT. Tôi thử làm và phát hoảng khi chỉ đạt 900/1600 điểm. Tôi đã dùng tiền mình kiếm được để theo học một vài lớp SAT tại trung tâm Elite Education Prep trong khu phố của tôi thay vì chi trả những hóa đơn hàng ngày. Khi phải đóng học phí đợt tiếp theo, tôi hết tiền nhưng những giáo viên tại Elite thật tuyệt vời, họ quyết định cho tôi học tiếp miễn phí và cung cấp cho tôi tất cả tài liệu nghiên cứu cần thiết. Cuối cùng, tôi đạt số điểm rất cao và họ đã dùng ảnh của tôi trên các mẫu quảng cáo nhằm thu hút thêm nhiều học viên.

May mắn hơn nữa, tôi được nhận vào học tại Đại học Stanford với học bổng toàn phần. Năm đầu tiên của tôi tại Stanford cực kỳ tuyệt vời khi được gặp rất nhiều người xuất chúng, được truy cập rất nhiều nguồn kiến thức, tài liệu.

Sự thành công của Stanford tạo ra xung quanh tôi những bong bóng tài chính và cơ sở vật chất khiến tôi lần đầu tiên trong đời không phải suy nghĩ quá nhiều về tiền bạc. Tôi cảm thấy mình giống như những bạn học gốc Mỹ và có thể làm bất cứ điều gì. Tôi chẳng thể diễn tả thêm về những điều tuyệt vời đó nên đành phải nhắc lại rằng: "Trong năm đầu tiên tại Đại học Stanford, tôi được trang bị mọi quyền năng để có thể làm bất cứ điều gì".

Tất nhiên, đó chỉ là một ảo ảnh.

Thực tế phũ phàng nhanh chóng quay trở lại. Trong quý đầu tiên, tôi chọn học khóa về Chính trị Đương đại châu Phi và tôi chỉ đạt điểm C dù lên lớp rất nhiều. Tôi không biết phải nói chuyện như thế nào trong cuộc thảo luận nhóm với 12 sinh viên khác. Tôi sợ hãi. Tôi im lặng. Tôi không biết làm cách nào để đọc hoặc đọc lướt qua số tài liệu mà chúng tôi được yêu cầu phải tìm hiểu nên tôi dành thời gian bốn tuần để đọc từng từ trong số tài liệu của tuần đầu tiên. Tôi không biết cách suy nghĩ nghiêm túc về những gì tôi đã đọc. Có một hôm, Giáo sư Weinstein gọi tôi tới để hỏi tôi gặp vấn đề gì và ông có thể giúp gì cho tôi. Tôi thậm chí còn chẳng biết phải nói với ông như thế nào.

Crowdbooster, startup đầu tiên của Yean và David

Trong ký túc xá, nơi tôi liên tục được truyền cảm hứng từ những người bạn học, tôi nhận thấy rằng tất cả những người tôi đã nói chuyện đều biết chơi một nhạc cụ nào đó còn tôi thì không nên tôi thấy rất lạc lõng. Thay vì bỏ qua, tôi tiếp tục tìm hiểu những người còn lại và càng lạc lõng hơn khi phát hiện ra họ ai cũng biết chơi một loại nhạc cụ. Tôi chỉ là một đứa trẻ nghèo đang đi lạc.

Năm thứ hai, mọi thứ bắt đầu đổ vỡ. Giống như nhiều bạn học, tôi không biết mình muốn làm gì và tôi quyết định làm tất cả mọi thứ giống như họ. Tôi tham gia một loạt câu lạc bộ trong khi bài vở ngày càng trở nên khó khăn hơn. Chẳng bao lâu tôi lâm vào tình trạng khủng hoảng. Khi bạn bị khủng hoảng, bạn bắt đầu nhìn xung quanh và luôn thấy mình thật vô dụng.

Tôi muốn lên lớp cùng với bạn bè và bạn cùng ký túc nhưng sau đó tôi nhận ra họ hiểu rất nhanh cách khái niệm còn tôi thì gặp khó khăn. Tôi đã nhờ họ kèm cho tôi nhưng tôi vẫn không theo kịp. Do vậy, tôi hoàn toàn không thể tham dự các hoạt động ngoài giờ nên tôi đã trốn tránh nhiều nhiệm vụ của các câu lạc bộ. Tôi nhận thấy rằng, để theo kịp xã hội, tôi phải chi tiền để tham gia nhiều hoạt động như xem phim hoặc đi trượt tuyết cùng các bạn trong ký túc và hơn hết, tôi phải mua cuốn sách đầu tiên dành cho mình.

Tôi nhớ mình có mượn vài trăm đô từ người bạn tốt nhất của tôi cùng những khoản nợ khác để trang trải cuộc sống. Tôi nhớ có lần vừa khóc vừa chạy tới văn phòng cho sinh viên vay tiền vì tôi cảm thấy rất tệ. Tôi năn nỉ các nhân viên cho tôi vay tiền càng sớm càng tốt vì tôi không muốn việc thiếu tiền phá vỡ tình bạn của tôi như cách nó đã từng phá hủy những thứ khác. 48 giờ tiếp theo của tôi căng thẳng như sắp tận thế và tôi chỉ thấy thoải mái khi khoản tiền vay được chuyển tới tài khoản để tôi trả nợ cho anh ta. Cho tới giờ, anh vẫn là một trong những người bạn tốt của tôi.

Vấn đề tiền bạc đeo đuổi tôi trong suốt thời gian học đại học. Tôi muốn gọi về nhà xin viện trợ nhưng tôi biết khoản tiền đó thậm chí chẳng bằng tiền tôi đi dạy kèm. Tôi đã nói chuyện trống không với cha tôi qua điện thoại bởi vì tôi không muốn ông lởn vởn trong đầu tôi khi tôi học đại học trong khi tôi cố gắng hoàn thành chương trình học như một sinh viên bình thường. Tôi không muốn có một cảm giác thấp kém. Tôi muốn duy trì ảo tưởng rằng tôi bình đẳng với bạn bè. Tôi muốn tin rằng chẳng có gì có thể ngăn tôi đạt được thứ tôi muốn.

Tôi đã tham dự chuyến thăm các doanh nghiệp xã hội tại Bay Arena do Kimber Lockhart và Andi Kleissner tổ chức. Tôi đã tìm hiểu về khả năng kinh doanh thông qua các công ty như Kiva và World of Good. Sau đó Lockhart và Kleissner đã đề nghị tôi tham dự BASE, nhóm sinh viên Stanford nghiên cứu về kinh doanh. Và tôi đã yêu nó.

Startup thứ hai của hai nhà sáng lập nghèo

Tôi đã tham dự lớp học khởi nghiệp Startup School của Y Combinator vào năm mà Jeff Bezos trình làng Amazon Web Services. Tôi đã kết thúc hành trình tìm cho mình một vị trí tại Stanford bằng cách nhận vị trí chủ tịch của BASE và AKPsi, một nhóm bạn bè chuẩn bị khởi nghiệp. Tôi đã làm việc như một Phó chủ tịch tại Alsop Louie Partners và Stewart Alsop đã tặng tôi chiếc MacBook cũ ông, đây là sản phẩm Apple đầu tiên mà tôi sở hữu. Sau đó, tôi thực tập tại Eventbrite, nơi Kevin Hat tìm thấy điều gì đó đặc biệt mà chính tôi cũng không hề biết về bản thân mình. Tôi cũng bắt đầu nghiên cứu một dự án phụ với một người mà tôi rất tâm đắc là David Tran.

Tôi đã trở thành một anh chàng có tinh thần kinh doanh rất hăng hái trong công ty. Tôi đã học được cách thực hiện và sau đó tôi còn học được cách lãnh đạo. Dự án của chúng tôi trở thành một startup được Y Combinator tài trợ. Chúng tôi quyên được tiền, biến Crowdbooster thành lợi nhuận và bây giờ chúng tôi xây dựng PRX, một ý tưởng lớn, cung cấp dịch vụ PR theo yêu cầu. Nó đang hoạt động rất tốt.

Bất bình đẳng tư duy

Bạn đã đọc câu chuyện của tôi và giờ là lúc nôi giải thích về sự bất bình đẳng tư duy và lý do tại sao rất ít người sáng lập startup thành công với hai bàn tay trắng.

Tôi đã may mắn khi tìm được thứ tôi thích trong kinh doanh, điều này giúp tôi tập trung năng lượng. Tôi đã may mắn khi được mọi người và công ty yêu thương để có thể đạt được những điều tuyệt vời. Tôi đã may mắn khi không gặp bất cứ sự cố nào có thể khiến tôi chìm sâu bùn đen. Tôi có thể dễ dàng chấp nhận thực tế, bỏ học hoặc thậm chí bớt ảo tưởng và thay đổi mục tiêu của mình nhưng tôi đã không làm vậy. Tôi đã chọn thành lập một công ty. Thành lập công ty với tôi như một quyết định tối thượng để giúp tôi duy trì ảo tưởng và tiếp tục tin rằng mình có thể làm bất cứ điều gì.

Ricky Yean giơ tấm logo của Crowdbooster

Do tôi đã cố gắng rất vất vả để duy trì ảo tưởng cho bản thân vượt qua khóa học ở Stanford và thành lập một startup nên tôi ý thức rất rõ những khó khăn, những tồn tại của mình. Rõ ràng thế giới không phải là một sân chơi bình đẳng. Với trải nghiệm của bản thân, tôi thấy rằng có rất nhiều mã lỗi trong hệ điều hành trí não của tôi. Những mã lỗi này không có lợi cho việc xây dựng một startup. Dưới đây là một số vấn đề trong tư duy của tôi mà tôi cần sửa trong tương lai.

Tôi dường như không biết cách trình bày các ý tưởng và bảo vệ chúng. Tôi thường nghe bạn bè kể về những bữa ăn cùng gia đình, nơi họ trao đổi với nhau những câu chuyện thú vị, dạy nhau cách trình bày, đối phó với những phản biện.

Tôi không có những bữa ăn như vậy bởi tôi và cha tôi sống trong căn hộ chỉ có một phòng ngủ và không có phòng ăn. Tôi gặp rất nhiều khó khăn khi trình bày ý tưởng và bảo vệ nó trước các nhà đầu tư bởi họ luôn tìm ra khía cạnh mới mẻ và khác thường để phản biện lại.

Những nhà sáng lập nghèo cũng kém tự tin hơn. Mẹ tôi, người không có cơ hội học đại học, hay nói điều này với tôi và nó luôn khiến tôi phiền muộn. Bà nói, "Chúng ta không nhất thiết phải thành công vì vậy dù con chỉ dành một điều nhỏ nhoi cũng rất đáng quý". Những đứa trẻ có cha mẹ thành công luôn tự tin hơn bởi cha mẹ họ luôn bảo họ rằng: "Nếu con tự tinh con có thể thành công".

Và tôi phải cạnh tranh với những đứa trẻ như vậy khi tới quyên vốn ở những hãng đầu tư mạo hiểm. Họ tin rằng họ sẽ thay đổi thế giới và tự tin với ý tưởng của mình. Còn tôi, tôi không thể nào tập hợp được sự tự tin.

Những sáng lập nghèo cũng không biết cách quản lý tài nguyên. Là một người nghèo, bạn luôn nghĩ cách sử dụng tiền như một tài nguyên. Tôi càng lớn thì càng không coi trọng thời gian bằng tiền bạc. Tôi thường tiêu tốn thời gian nhưng lại ki bo về tiền bạc. Tôi đã mất rất nhiều thời gian để sửa lỗi này khi hoàn thành đợt gây vốn đầu tiên.

Ví dụ, thay vì mất thời gian xử lý một công việc, tôi có thể thuê người làm nhằm tăng tốc độ phát triển của startup. Nguồn nhân lực cũng là vấn đề với tôi, mối quan hệ của bạn có thể giúp bạn rất nhiều nhưng lớn lên trong nghèo khó đồng nghĩa với việc bạn không có những người họ hàng thành công và những bạn bè có thể chỉ cho bạn cách thế giới vận hành hoặc cung cấp cho bạn những động lực cần thiết. Tôi đã phải học cách làm việc trong các căn phòng, nói chuyện với những người thành công và phát biểu giống như họ và tìm hiểu cách kêu gọi sự giúp đỡ.

Tôi cũng nhận ra những khác biệt mà nguồn tài nguyên nội tại có thể mang tới. Tôi không có nguồn tiền tài trợ từ bạn bè và gia đình. Thậm chí hàng tháng tôi còn phải trích tiền từ mức lương nghèo nàn mà tôi nhận được từ startup để gửi cho cha tôi.

Bạn biết đấy, tiền tài trợ từ gia đình và bạn bè có thể giúp bạn phát triển và thậm chí cứu rỗi bạn khi thất bại. Nhờ vậy, bạn dễ dàng quên đi những rủi ro, chỉ tập trung vào việc tăng tốc độ phát triển startup. Hầu hết những nhà sáng lập tiềm năng, những người có chung hoàn cảnh như tôi đều làm việc tại các công ty tài chính và công nghệ cho tới khi họ có thể lo lắng cho gia đình. Tới lúc đó, họ mới theo đuổi những ước mơ đầy rủi ro.

Cuối cùng, tôi luôn mang cảm giác tội lỗi. Nếu bạn có bằng Đại học Stanford và có chung hoàn cảnh như tôi, có thể cũng có một người cần bạn chăm sóc ở nhà. Bạn nhiều khả năng sẽ có cơ hội làm một công việc an toàn và sinh nhiều lợi nhuận hơn tôi vì vậy bạn có thể giúp ích nhiều hơn, ngay lập tức cho gia đình bạn.

Theo đuổi con đường startup đồng nghĩa với việc vô trách nhiệm với gia đình. Ngay cả bạn thành công bạn vẫn bị gia đình chỉ trích và nói bạn đã đánh mất bản thân.

Tất cả những điều này góp phần vào sự bất bình đẳng tư duy mà tôi và đồng sáng lập David phải vượt qua. Chúng tôi nghĩ rằng đây chính là lý do khiến những nhà sáng lập nghèo không thể thành công. May mắn cho chúng tôi khi chúng tôi chỉ coi nó là một lỗi phần mềm trong tâm trí mà chúng tôi có thể sửa chữa.

Chúng tôi đã vượt qua những vấn đề này và sẽ tiếp tục khiến chúng thất bại cho tới khi chúng tôi giành chiến thắng. Nhưng với những người khác, tôi nghĩ cần phải lưu ý họ rằng: Những bất bình đẳng hữu hình, có thể nhìn thấy và đong đếm được như tiền, thường được chú ý tới rất nhiều và xứng đáng được như vậy. Nhưng những bất bình đẳng vô hình trong tâm trí của bạn có thể chồng chất lên nhau, chống lại bạn rất lâu sau khi bạn tống chúng ra khỏi căn hộ một phòng ngủ nơi bạn sống cùng cha bạn.

David và tôi đang sống để chứng minh rằng nếu chúng ta có thể cải thiện cách nghĩ của chúng ta và vượt qua những bất bình đẳng về tư duy, chúng ta cũng có thể giúp đỡ người khác vượt qua. Với tôi, tôi giúp đỡ người khác bằng cách chia sẻ nhiều hơn về câu chuyện của mình.

Tham khảo BI

Tự sự của một kỹ sư công nghệ vô gia cư

Theo Trí Thức TrẻCopy link

Link bài gốcLấy link

Tags:

Tin cùng chuyên mục

Xem theo ngày

NỔI BẬT TRANG CHỦ

Chuyên gia MIT chia sẻ bí kíp tạo prompt để tận dụng sức mạnh của chatbot AI
Chatbot AI ngày nay là những phần mềm có thể được "lập trình" bằng ngôn ngữ tự nhiên.
OPPO hé lộ mẫu smartphone dẫm lên không hỏng

"Để khởi nghiệp bạn không cần phải giàu nhưng chẳng mấy ai nghèo mà lại thành công"

Thành lập và điều hành một startup đạt được thành công luôn là một thử thách với những nhà sáng lập. Công việc này còn khó hơn gấp vạn lần với những nhà sáng lập khởi nghiệp với hai bàn tay trắng.

Chuyên gia MIT chia sẻ bí kíp tạo prompt để tận dụng sức mạnh của chatbot AI

OPPO hé lộ mẫu smartphone dẫm lên không hỏng