Bí quyết của những pha dừng xe chỉ vỏn vẹn 2 giây tại đường đua Công thức 1

Ngay giữa chặng đua công thức một, còn hơn chục vòng đua mới kết thúc. Mọi ánh mắt đổ dồn vào nhưng chiếc xe với vận tốc hơn 300km/h. Nhưng đã đến thời điểm thay lốp và sửa chữa – thời điểm của pit stop. Tay đua tấp vào. Gần hai tá thợ ùa ra. Xe được nâng lên, thay hết bốn bánh, kính được lau sạch, giá nâng hạ xuống và chiếc xe lại vút đi.

Điều kì thú nhất – ngoài sự chính xác tuyệt đôi và phối hợp nhuần nhuyễn – chính là cả quá trình trên được thực hiện trong thời gian còn ngắn hơn cả thời gian bạn đọc hết câu này. Tại pit stop, chỉ cần một mili giây thêm vào cũng có thể quyết định thắng bại của cả đội.

Hào quang của cuộc đua có thể dành trọn cho ngôi sao trong chiếc xe, mặc dù vậy, họ chẳng thể có được nó nếu chỉ có riêng mình. Pit stop là thứ không thể thiếu của đua xe, và những đội xe đã biến nó thành một loại nghệ thuật thực sự. Với đường đua Nascar, một pit stop thay bốn lốp mất từ 11 tới 13 giây bởi một đội tối đa sáu người.

Còn với những chặng đua dài như Le Mans 24 Giờ, pit stop thường diễn ra lâu hơn, nhưng cũng chẳng tới một phút.

Vào tháng sáu vừa qua, đội đua F1 Anh Quốc Williams đã thực hiện một pha pit stop kỉ lục chỉ trong vòng một chớp mắt 1,89 giây tại European Grand Prix tại Baku, Azerbaijan. Kỉ lục pit stop dưới 2 giây đầu tiên được thực hiện bởi đội đua Red Bull tại US Grand Prix, Texas vào năm 2013 với thời gian 1,92 giây.

Vậy điều gì thực sự xảy ra tại pit stop?

Đầu tiên, với đường đua F1, tay đua sẽ tấp vào một làn dừng nhỏ, ngay trước giá nâng với vận tốc khoảng 60km/h, trong khi 12 thợ xe sẽ thay đồng loạt bốn bánh. Với chặng đua dài, có thể người lái sẽ thay đổi, và xe sẽ được đổ xăng, và với một số loại xe, đội thợ sẽ lau cả đèn và kính xe.

Dù kiểu đua nào đi chăng nữa, tính chính xác vẫn là tối quan trọng. Tay đua phải dừng xe cực chính xác để không đâm phải thợ xe đang chờ sẵn, người sẽ nâng xe lên bằng giá nâng thủy lực, trong khi hai thành viên khác sẽ cân bằng hai bên của xe.

Điều quan trọng khác? Sự chuẩn bị. Mỗi lốp sẽ có ba thợ chờ sẵn. Một người sẽ sử dụng súng vặn ốc khí nén để tháo đai ốc bánh xe. Đôi khi, đội thợ xe còn nhuần nhuyễn đến mức có thể xoắn chặt van súng vào đai ốc trước khi xe dừng hoàn toàn. Mô men xoắn của những khẩu súng này vốn rất mạnh, khi sử dụng sai cách có thể dẫn tới những chấn thương rất nặng.

Tiếp theo, bánh xe sẽ được gỡ ra. Những thợ xe khác sẽ gắn bánh xe mới vào và người cầm súng đã sẵn sàng để siết đai. Một khi súng được gỡ ra khỏi trục bánh xe, thợ cơ khí sẽ kiểm tra kỹ càng để chắc chắn rằng mọi thứ đều đã ổn. Cuối cùng, người này sẽ ra hiệu cho đội xe. Tay đua đã sẵn sàng để phóng đi.

Xe tiếp đất, thợ nâng và cân chỉnh xe sẽ rời khỏi ngay khi đèn đường pit sáng lên để tay đua co thể xuất phát. Và chỉ sau một vài giây chiếc xe đã quay lại đường đua.

“Tốc độ pit stop đã đạt đỉnh cao tại thời điểm này,” trích lời Pat Symonds, giám đốc công nghệ của Williams F1. “Tôi còn nhớ trước đây pit stop 3 giây đã được coi là bất bại. Giờ ta luôn mấp mé ở ngưỡng hai giây và đôi khi còn thấp hơn hai giây, như những gì đã xảy ra ở Baku.”

Đội xe có thể đạt được thời gian kỷ lục như vậy nhờ có một vài yếu tố. Đầu tiên, chính là nhờ thời lượng luyện tập khủng khiếp. “Bao gồm cả những lần dừng xe thực tế trong trường đua thì chúng tôi sẽ thực hiện khoảng 1700 pha pit stop mỗi mùa giải,” Symonds giải thích. “Các buổi tập cũng được thực hiện tại đường đua vào cuối tuần và trên một chiếc xe chuyên để luyện tập tại xưởng.”

Luật cấm bơm xăng tại giải F1 đươc đưa ra bởi FIA (Liên đoàn ô tô thế giới) từ mùa giải 2010 cũng đã khiến thời gian pit stop giảm xuống đáng kể trong những năm qua.

Vì sao bơm thêm xăng lại bị cấm? Nó đem lại rủi ro. Xe của Jos Verstappen từng bị nhấn chìm trong cầu lửa tại đường đua GP Đức năm 1994. Chiếc Ferrari của Kimi Räikkönen cũng từng bốc cháy vào năm 2009 tại GP Brazil. Chính bởi những tai nạn như vậy, những đội xe hiện nay cũng đã được trang bị bộ chống cháy Nomex tương tự như những tay đua. Cấm bơm xăng khiến mọi thứ an toàn hơn – và nhanh hơn.

Sẽ rất thú vị khi chứng kiến việc pit stop phát triển như thế nào trong những năm tiếp theo, đặc biệt là khi bơm xăng sẽ không bao giờ có cơ hội trở lại. Đây là một động thái vẫn còn gây tranh cãi, tuy đã có sự ủng hộ từ nhiêu tay đua nổi trội chính bởi tốc độ mà nó đem lại. Rất khó để tưởng tượng thời gian của pit stop hiện nay sẽ còn nhanh hơn tới mức nào – phải chăng là 1,5 giây? Cho dù chúng nhanh tới mức nào đi chăng nữa, những đội thợ xe F1 vẫn luôn là người hùng thầm lặng của những đội xe chuyên nghiệp.

Như Symonds đã nói, “Những thể loại đua xe khác vẫn luôn có chung nguyên tắc về pit stop. Nhưng sẽ chẳng có thể loại nào có thể đem tới được pit stop như Công thức 1. Đơn giản nó là đỉnh cao.”

Theo BBC.