Chuyên gia dự đoán 7 xu hướng công nghệ thông tin, viễn thông tại Việt Nam năm 2017

*Ý kiến của ông Đào Trung Thành, Phó giám đốc Công ty Cổ phần Công Nghệ và Giải Pháp MVV Technologies.

Trước hết hãy cùng điểm qua tình hình thị trường CNTT - viễn thông tại Việt Nam

Báo cáo tại Hội nghị giao ban quản lí nhà nước Bộ TT&TT tháng 11/2016 vào ngày 6/12/2016 tại Hà Nội, các doanh nghiệp trong ngành TT&TT bao gồm: VNPT, MobiFone, Viettel, VietnamPost, VTC đều công bố đạt doanh thu cao, lãi lớn và sẽ hoàn thành kế hoạch năm 2016 cả về chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận và nộp ngân sách Nhà nước.

Số liệu từ Bộ TT&TT cho hay tổng doanh thu của VNPT ước đạt 135.223 tỷ, đạt 103,8% kế hoạch, tăng 7% so với thực hiện 2015, trong đó doanh thu kinh doanh viễn thông - CNTT đạt 127.435 tỷ, đạt 103,3% kế hoạch, tăng 7,6% so với thực hiện 2015. Tổng doanh thu hợp nhất toàn Tập đoàn ước đạt 53.770 tỷ đồng, đạt 101,2% kế hoạch, tăng 6,3% so thực hiện năm 2015. Trong đó doanh thu viễn thông - CNTT đạt 48.380 tỷ đồng, tăng 6% so với thực hiện năm 2015.

MobiFone ước đạt 38.439 tỷ đồng, đạt 107,2% kế hoạch năm, tăng trưởng 14,5% so với năm 2015. Lợi nhuận trước thuế năm 2016 của MobiFone ước đạt 5.204 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch; Tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu ước đạt 25,6%, nộp ngân sách nhà nước năm 2016 ước đạt 4.593 tỷ đồng.

Ông Đào Trung Thành, Phó giám đốc ​Công ty Cổ phần Công Nghệ và Giải Pháp MVV Technologies.

Doanh thu của Viettel năm 2016 đạt 226.558 tỷ, hoàn thành 100% kế hoạch. Lợi nhuận trước thuế của nhà mạng đạt 43.200 tỷ, hoàn thành 101% kế hoạch; nộp ngân sách nhà nước 40.396 tỷ, hoàn thành 105% kế hoạch; Tỷ suất lợi nhuận trước thuế/Vốn chủ sở hữu 34,1%, hoàn thành 100,4% kế hoạch.

Trong 11 tháng, VietnamPost đạt doanh thu 11.200 tỉ đồng, doanh thu công ty mẹ đạt 10.273 tỉ đồng. Tính đến hết tháng 11, VietnamPost đã hoàn thành kế hoạch về doanh thu, chỉ tiêu lợi nhuận hết tháng 11 đạt 95% kế hoạch năm và sẽ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận trong tháng 12.

Tính đến hết tháng 10, VTC hoàn thành kế hoạch doanh thu đến hết tháng 11, vượt kế hoạch năm cả về doanh thu và lợi nhuận. Dự kiến đến hết năm 2016, VTC đạt doanh thu 5.209 tỷ đồng, tăng 150%, lợi nhuận tăng 140%, nộp ngân sách Nhà nước tăng 134% so với 2015.

7 dự đoán xu hướng năm 2017

1. Mạng 4G

Các nhà khai thác viễn thông Việt Nam đang nỗ lực khai trương các dịch vụ 4G LTE. NPT Vinaphone là nhà mạng đầu tiên khai trương dịch vụ ở Phú Quốc. Trong khi đó, Viettel là nhà mạng lớn nhất, đang triển khai một chiến lược khác biệt và tham vọng hơn với việc sẽ khai trương thương mại dịch vụ đáp ứng 90 triệu dân trên toàn quốc vào quý 1 năm 2017. MobiFone thử nghiệm thành công 4G tại 3 tỉnh và chuẩn bị cung cấp dịch vụ 4G vào quý I năm 2017. Riêng dịch vụ 4G, MobiFone là đơn vị duy nhất triển khai thử nghiệm trên thiết bị tất cả các đối tác đang có mặt ở Việt Nam.

Các nhà khai thác viễn thông của Việt Nam cần nắm bắt các cơ hội thu lợi nhuận từ các dịch vụ dữ liệu và nỗ lực giảm các chi phí để củng cố lại doanh thu nhắn tin thoại và văn bản và để cung cấp các dịch vụ mới và tốt hơn, chẳng hạn như các dịch vụ thoại qua LTE (VoLTE) và video HD, dịch vụ VOD để giảm các thách thức từ dịch vụ OTT.

Mật độ bao phủ LTE rộng là một yếu tố quan trọng và là một khác biệt lớn trong triển khai mạng, nhưng điều quan trọng hơn đối với các nhà mạng viễn thông Việt Nam là cần phải định giá các dịch vụ LTE phù hợp. Ngoài ra, giá cước 4G cũng là một vấn đề quan trọng trong việc triển khai thành công dịch vụ này.

Việc triển khai 4G sẽ là một cuộc đua mới của các nhà khai thác viễn thông và người dùng sẽ được hưởng lợi từ việc cạnh tranh này. Các dịch vụ liên quan đến việc sử dụng mạng tốc độ 4G cao như Video sẽ tăng trưởng, cùng với các dịch vụ liên quan đến dữ liệu.

2. Chuyển mạng giữ số

Chuyển mạng giữ nguyên số là dịch vụ của nhà mạng cho phép thuê bao đang ở nhà mạng này nếu thấy mạng khác có nhiều dịch vụ hấp dẫn hơn, hoặc chất lượng dịch vụ, vùng phủ sóng tốt hơn có thể chuyển sang làm thuê bao mạng mới mà vẫn giữ nguyên số điện thoại của mình.

Bộ TT&TT dự kiến sẽ áp dụng quy định cho việc chuyển mạng viễn thông di động mặt đất nhưng vẫn giữ nguyên số. Thời gian các nhà mạng được phép cung cấp chính thức dịch vụ này sẽ bắt đầu từ 1/1/2017.

Dự thảo Thông tư về chuyển mạng viễn thông di động mặt đất giữ nguyên số nêu rõ, thuê bao trả sau không nợ cước, không sử dụng dịch vụ chuyển vùng quốc tế trong tháng liền trước hoặc trong tháng đăng ký chuyển mạng… Để chuyển mạng, thuê bao phải đăng ký và phải thanh toán cước dịch vụ chuyển mạng cho nhà mạng chuyển đến. Khoản cước này không được hoàn trả trong mọi trường hợp. Để chuyển mạng giữ nguyên số di động, thuê bao phải sử dụng dịch vụ của nhà mạng cũ ít nhất 90 ngày trước khi đăng ký chuyển mạng và toàn bộ quá trình chuyển đổi tối đa là 7 ngày.

Đây là một công cụ hữu hiệu để thúc đẩy cạnh tranh được nhiều nước trên thế giới triển khai. Dịch vụ Chuyển mạng giữ số sẽ khiến cho các nhà khai thác viễn thông tập trung hơn nữa vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ, chăm sóc khách hàng thay vì chỉ cạnh tranh bằng giá cước rẻ.

3. An ninh thông tin mạng

Trong năm 2016, tình hình an toàn thông tin trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng diễn biến rất phức tạp. Các hình thức tấn công có chủ đích APT, mã độc gián điệp, DDoS, Phishing… ngày càng tinh vi, phức tạp. Xuất hiện nhiều tấn công mạng có chủ đích nhằm vào các cơ quan chính phủ, các hệ thống tài chính ngân hàng, các hạ tầng thông tin trọng yếu, các website của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp của Việt Nam. Một số vụ đã được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng như vụ tấn công vào hệ thống của Vietnam Airlines, VietnamWork, tấn công vào Vietcombank hay một số ngân hàng thương mại của Việt Nam, một số website của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trực tuyến thời gian qua. Bên cạnh đó, mã độc tống tiền (ransomware) gia tăng phức tạp; xu hướng tấn công vào các thiết bị IoT như hệ thống camera ngày càng nhiều; xu hướng sử dụng các mạng xã hội để phát tán mã độc, lừa đảo đảo trúng thưởng, mạo danh và đánh cắp thông tin cũng gia tăng rất đáng ngại.

Nhiều tổ chức, doanh nghiệp chưa chú trọng đến việc xây dựng quy trình và quy định về an toàn bảo mật thông tin; sử dụng các phần mềm bẻ khóa hoặc có nguồn gốc không rõ ràng, gây ra không ít lỗ hổng và nguy cơ mất ATTT mạng. Nhiều tổ chức, doanh nghiệp chưa đầu tư xây dựng quy trình đảm bảo ATTT hoặc có nhưng áp dụng chưa nghiêm túc, đầy đủ.

Năm 2017, các doanh nghiệp sẽ có kế hoạch đầu tư về an toàn thông tin mạng, từng bước chú trọng đầu tư cho con người, quy trình, dịch vụ cho công tác dự phòng rủi ro, phương án ứng cứu thông tin.

4. Dữ liệu lớn (Big Data) và Phân tích dữ liệu

Việt Nam được xem là thị trường Big Data tiềm năng hàng đầu khu vực châu Á. Đó là nhận định của ông Shane Rigby, chuyên gia tư vấn cấp cao tại hội nghị quốc tế“Big Data Innovation Summit 2016” được tổ chức ngày 26/8/2016 tại TP. HCM.

Trong vòng 4 năm nữa dung lượng dữ liệu số của toàn thế giới sẽ đạt con số 44 zettabytes (44 nghìn tỉ gigabytes), gấp 10 lần so với hiện nay. Ít nhất một phần ba lượng dữ liệu này sẽ vận hành trên nền tảng điện toán đám mây. Phần lớn các doanh nghiệp sở hữu khối lượng dữ liệu Big Data hàng đầu Việt Nam chưa tư duy về dữ liệu, chính vì vậy chúng ta cần trang bị thông tin để làm sao tái cấu trúc hệ thống, thiết lập cơ sở hạ tầng thông tin, thu thập, xử lý, để dữ liệu Big Data phát huy giá trị to lớn của nó.

Theo Gartner, Big Data đã trở thành một chủ đề lớn trong​ 5 năm qua khi nó dần trở thành một từ thông dụng. Ý tưởng này là một sự tổng hợp tập trung một khối lượng rất rất lớn dữ liệu có thể giúp chúng ta trong tất cả mọi thứ từ lập kế hoạch, ra quyết định, điều trị y tế tốt hơn tới thực hiện các chiến dịch tiếp thị. Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ và vụ Brexit vửa qua, đã cho thấy sức mạnh to lớn của Phân tích Dữ liệu lớn trong lĩnh vực tiếp thị chính trị. Big data và phân tích dữ liệu trở thành một xu hướng không thể đảo ngược và Việt Nam không nằm ngoài xu hướng

5. Điện toán đám mây

Trong những năm gần đây, công nghệ điện toán đám mây đang trở thành cuộc cách mạng thay đổi cách thức lưu trữ, phân phối thông tin. Công nghệ này đang được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống hàng ngày, được nhắc đến rất nhiều trong các sự kiện công nghệ trên toàn thế giới và ở cả Việt Nam.

Hầu hết chúng ta đều đang sử dụng công nghệ điện toán đám mây nhưng không hề biết. Các dịch vụ email như Gmail, Yahoo mail,… chính là những ứng dụng sử dụng công nghệ điện toán đám mây. Ngoài ra, nếu bạn muốn có một kho lưu trữ thông tin tốt hơn, thì có thể đăng ký sử dụng các phần mềm điện toán đám mây nổi tiếng trên mạng như Dropbox, Google Drive, OneDrive.

Theo ông Ed Anderson, Phó Chủ tịch phụ trách Nghiên cứu của Gartner, các chiến lược ưu tiên ứng dụng điện toán đám mây đang đóng vai trò nền tảng để duy trì lợi thế cạnh tranh trong một thế giới biến động nhanh hiện nay. Thị trường châu Á đã rất nhanh chóng nắm bắt xu thế này, khi Châu lục này đang dẫn đầu thế giới về Chỉ số sẵn sàng cho điện toán đám mây (Cloud Readiness Index) năm nay theo đánh giá của Hiệp hội Điện toán Đám mây châu Á (Asia Cloud Computing Association). Trong khi đó, kết quả khảo sát của Forbes còn khẳng định, 64% số người được khảo sát tại khu vực châu Á Thái Bình Dương đã lựa chọn điện toán đám mây như là một ưu tiên về công nghệ cho hoạt động chuyển đổi kỹ thuật số.

Việt Nam đang cố gắng đuổi theo phần còn lại của thế giới trong việc áp dụng công nghệ điện toán đám mây. Các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông như Viettel, VNPT, MobiFone đã triển khai dịch vụ này trong những năm vừa qua nhưng kết quả còn khiêm tốn. Năm nay, hy vọng sẽ có những bước đột phát trong việc cung cấp dịch vụ Điện toán đám mây với những mô hình kinh doanh mới và sự gia tăng của khách hàng trong việc chuyển đổi mô hình hoạt động từ việc lưu trữ và sử dụng dịch vụ ở phía khách hàng lên “mây”.

6. Smartphone trong năm 2017 sẽ mỏng hơn, mạnh hơn và thông minh hơn

Dù được coi là đã tới giai đoạn bão hòa, nhưng những người yêu thích smartphone có thể sẽ có nhiều điều để chờ đón trong năm 2017 với những thiết bị mỏng hơn, nhanh hơn và thông minh hơn những gì họ từng thấy.

Một loạt các cải tiến về thiết kế và những tiêu chuẩn trên smartphone được thay đổi, nhằm cải thiện trải nghiệm người dùng, âm thanh không dây dần thay thế jack tai nghe 3.5mm, và USB-C sẽ trở thành tiêu chuẩn kết nối mới.Các dòng máy trung và cao cấp sẽ trang bị, hỗ trợ mạng 4G, LTE. Tốc độ của LTE sẽ được cải thiện nhờ những công nghệ modem thu sóng mới. Các thiết bị như Galaxy S7 hay iPhone 7 có tốc độ LTE tối đa lên đến 600Mbps với tốc độ tải lên là 150Mbps. Tốc độ tải xuống dự kiến sẽ chạm đến mốc gần 1Gbps với chip modem Snapdragon X16 mới của Qualcomm.

Thực tế ảo sẽ xuất hiện nhiều hơn trên những mẫu smartphone giá rẻ, cùng với đó là khả năng xử lý đồ họa tốt hơn, màn hình độ phân giải cao hơn và dung lượng lưu trữ nhiều hơn.

Với xu hướng thanh toán trên di động đang phát triển, người dùng sẽ bắt đầu làm quen với việc dùng chính chiếc điện thoại của mình để thực hiện thanh toán.

7. Các công nghệ IoT, M2M

Cuộc cách mạng Internet of Things (IoT - Internet của Vạn vật) sẽ chứng kiến gần 50 tỷ thiết bị được kết nối với Internet vào năm 2020 - tương đương với 6 thiết bị cho mỗi người trên hành tinh.

Tại hội thảo Asia IoT Business Platform lần thứ 11, ông Zaf Ceolho - Giám đốc dự án Asia IoT Business Platform: “Đây chính là thời điểm vàng để phát triển những giải pháp ứng dụng công nghệ IoT (Internet of Things - vạn vật kết nối) tại Việt Nam để đẩy mạnh phát triển kinh tế, xã hội và tăng cường vị trí cạnh tranh của quốc gia”.

Khuynh hướng công nghệ IoT, M2M này sẽ được triển khai và có bước phát triển trong năm 2017. Các thành phố như Hà nội, T.p Hồ Chí Minh, Đà nẵng bắt đầu nghiên cứu và triển khai thử nghiệm một số ứng dụng IoT vào việc xây dựng thành phố thông minh. So với thế giới, thị trường IoT, M2M tại Việt Nam mới chỉ ở mức độ sơ khai và còn rất nhiều tiềm năng.