Hình chụp Sao Hỏa từ vệ tinh cho thấy vết tích những dòng sông cổ có tuổi thọ cả tỷ năm

Giữa vô số các miệng hố trên bề mặt Sao Hỏa, hình ảnh vệ tinh cho thấy các hệ thống phân nhánh của rãnh và thung lũng, những vết tích có thể do dòng nước tồn tại từ lâu để lại.

Những hình ảnh tuyệt đẹp được chụp bởi Cơ quan Vũ trụ Châu Âu Mars Express đã tiết lộ một cái nhìn thoáng qua về quá khứ của hành tinh đỏ.

Ở vùng cao nguyên phía nam sao Hỏa, phía đông miệng núi lửa Huygens nổi tiếng, những vết tích thung lũng cổ và các bằng chứng chứng minh nơi đây từng có nước, đã đi ngược lại quan điểm hiện tại của chúng ta về khí hậu của hành tinh đỏ.

Chúng ta vẫn cho rằng sao Hỏa là một hành tinh khô và lạnh. Nhưng nghiên cứu trong những năm qua ngày càng chỉ ra rằng hành tinh này từng có bầu khí quyển dày đặc hơn, có thể đạt được nhiệt độ ấm hơn rất nhiều, và do đó tạo điều kiện cho dòng nước chảy trên bề mặt sao Hỏa.

Người ta ước tính vùng cao nguyên phía nam có tuổi thọ từ 3,5 đến bốn tỷ năm tuổi. Đây là khu vực cung cấp cái nhìn bao quát nhất về những đặc điểm mang tính lịch sử trên hành tinh đỏ. Theo ESA, địa hình ở đây cho thấy nước từng chảy từ bắc xuống nam, khắc lại các thung lũng rộng 2km và sâu tới 200m.

Một mạng lưới sông đã cạn có thể được nhìn thấy ở trên.

Khu vực được tô sáng trong loạt ảnh vệ tinh mới nhất cho thấy dấu hiệu rõ nét về dòng chảy của nước trong quá khứ. Vùng miệng núi lửa Huygens nổi tiếng nằm ở phía đông.

Mặc dù đã bị xói mòn qua nhiều năm, những thung lũng này vẫn có thể nhìn thấy trong các hình ảnh vệ tinh ngày nay. Các dòng chảy phân nhánh tạo nên một hệ thống dòng chảy đuôi gai với nhiều kênh nước. ESA cho biết kiểu cấu trúc đuôi gai này cũng được nhìn thấy trong các hệ thống thoát nước trên Trái đất. Một ví dụ nổi bật là sông Yarlung Tsangpo, con rắn chảy từ phía tây Tây Tạng qua Trung Quốc, Ấn Độ và Bangladesh.

Trong hình ảnh này, các kênh phân nhánh này có khả năng được hình thành do dòng chảy chảy mạnh kết hợp với lượng mưa lớn.

Mặc dù có bằng chứng về dòng nước cổ, nhưng nguồn gốc của nó vẫn còn là một bí ẩn. ESA cho biết nước có thể đến từ lượng mưa, nước ngầm hoặc thậm chí là sự tan chảy của các dòng sông băng.Tất cả những điều này sẽ được điều tra vào năm 2020 tới.

NHỮNG BẰNG CHỨNG TRƯỚC ĐÂY VỀ NƯỚC TRÊN SAO HỎA

Cho đến hiện tại người ta tin rằng sao Hỏa chứa một lượng nước khá lớn. Tuy nhiên, bề mặt hành tinh rất lạnh, nên lượng nước này chỉ tồn tại dưới dạng băng.

Các nhà khoa học tin rằng để sự sống xuất hiện và tồn tại trên một hành tinh, hành tinh đó phải có nước.

Kể từ khi công nghệ cho phép loài người khám phá Sao Hỏa một cách chi tiết, con người đã tìm kiếm dấu hiệu cho thấy có nước trên hành tinh đỏ.

Nhiệm vụ Mariner 9 đã tiết lộ manh mối về sự xói mòn do nước ở lòng sông và hẻm núi, cũng như bằng chứng về mặt trận thời tiết và sương mù trên Sao Hỏa vào năm 1971.

Các nhiệm vụ sau đó từ các vệ tinh Viking, lần đầu tiên vào năm 1975, đã tiết lộ thêm chi tiết về cách nước chảy và các thung lũng trên bề mặt sao Hỏa.

Một số nghiên cứu đã điều tra sự hiện diện của nước trong nhiều thập kỷ. Năm 2000, bằng chứng đầu tiên về nước lỏng trên sao Hỏa đã được phát hiện. Người ta đã tuyên bố những rãnh nhìn thấy trên bề mặt hành tinh chắc chắn được hình thành do dòng nước chảy.

Tuy nhiên, sự hình thành của những cái rãnh này đã trở thành chủ đề tranh cãi sôi nổi trong suốt những năm sau đó.

BẰNG CHỨNG VỀ BĂNG TRONG CÁC MẪU ĐỊA CHẤT TỪ SAO HỎA

Spirit và Opportunity, hai chiếc xe trinh thám tự hành sinh đôi, đã tìm thấy bằng chứng về sự hiện diện của nước trong đá vào năm 2007, khi bánh xe của Spirit bị vỡ do một mảnh đá.

Phân tích lớp giàu silica được phát hiện trong vết xước của bánh xe, các nhà khoa học cho biết nó hình thành trong sự hiện diện của nước lỏng.

Năm 2008, phi thuyền Phoenix đã thu thập các mẫu địa chất và chúng biến mất sau vài ngày. Các nhà khoa học nghĩ rằng đây là những mảnh băng. Đánh giá này đã được xác nhận khi chiếc phi thuyền sau đó phát hiện hơi nước trong một mẫu địa chất khác.

Vào năm 2012, phi thuyền Curiosity (trong ảnh) đã đi qua vùng martian cổ đại khi kiểm tra một số tảng đá tiếp xúc với nước lỏng hàng tỷ năm trước

DÒNG CHẢY THEO MÙA VÀ CÁC TRANH LUẬN VỀ NGUỒN GỐC CỦA NÓ

Dòng chảy theo mùa được xác định lần đầu vào năm 2011. Những vệt tối này tập trung các khu vực trên Sao Hỏa với độ dốc sắc nét.

Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng những điều này có thể đã được gây ra bởi dòng nước chảy không liên tục, chảy xuống các bờ dốc trên hành tinh.

Vào tháng 6 năm 2013, phi thuyền Curiosity đã tìm thấy bằng chứng mạnh mẽ chứng minh nước có thể uống một khi chảy trên sao Hỏa. Vào tháng 9 cùng năm, mẫu đất đầu tiên được phân tích bởi Curiosity tiết lộ rằng bề mặt hành tinh này chứa 2% trọng lượng là nước.

Năm 2015, Nasa tuyên bố đã phát hiện ra bằng chứng đầu tiên về nước lỏng trên sao Hỏa trong thời đại ngày nay. Cơ quan vũ trụ cho biết, tàu quỹ đạo trinh sát sao Hỏa (MRO) của họ đã cung cấp bằng chứng mạnh mẽ nhất cho thấy nước lỏng chảy liên tục trên sao Hỏa ngày nay.

Năm 2017, Nasa đã đưa ra một tuyên bố khác bác bỏ những phát hiện ban đầu của mình.

Hình ảnh dòng chảy theo mùa trên sao Hỏa.

Hình ảnh từ MRO cho thấy các vệt chỉ tồn tại trên các sườn dốc, nơi đủ dốc để cát rơi xuống trên các cồn cát đang hoạt động.

Cũng trong năm 2017, các nhà khoa học đã cung cấp các ước tính về nước trên Sao Hỏa, tuyên bố nó từng có nhiều nước lỏng hơn Bắc Băng Dương. Và hành tinh này đã giữ các đại dương này trong hơn 1,5 tỷ năm.

Các phát hiện cho thấy thời gian nước xuất hiện đủ lâu để sự sống trên sao Hỏa phát triển mạnh, nhưng trong 3,7 tỷ năm qua, hành tinh đỏ đã mất 87% lượng nước, khiến bề mặt cằn cỗi và khô ráo.

DÒNG NƯỚC NGẦM

Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science, các nhà nghiên cứu ESO hiện đã phát hiện ra bằng chứng cụ thể đầu tiên về nước lỏng trên sao Hỏa. Sử dụng hình ảnh radar từ tàu thăm dò Mars Express, nhóm ESO đã tìm thấy một hồ nước ngầm dài 12 dặm chứa đầy nước lỏng.

Nguồn: dailymail.co.uk