Kể cả có được vào Trung Quốc, Facebook cũng khó lòng sống sót

Mark Zuckerberg tại Trung Quốc

Khả năng vào được Trung Quốc sẽ khó xảy ra…

Josh Horwitz, một người đồng nghiệp cũ của tôi có đăng tải một bài viết về những điều không hề dễ chịu Facebook sẽ phải làm nếu muốn thâm nhập thị trường đông dân này. Nhiều khả năng Facebook sẽ phải hợp tác dạng liên doanh với một công ty công nghệ Trung Quốc và xây dựng một sản phẩm hoàn toàn tách biệt với cộng đồng người dùng Facebook trên toàn thế giới nhằm phục vụ cho mục đích kiểm duyệt thông tin của chính quyền nước này. Điều đó có nghĩa là Facebook phải đảm bảo nội dung người dùng Trung Quốc đăng tải trên mạng xã hội này sẽ bị kiểm soát và lưu trữ tất cả dữ liệu người dùng trên các máy chủ đặt tại Trung Quốc.

Ngay cả trong trường hợp Facebook đồng thuận những yêu cầu trên và có thể khiến cho danh tiếng của công ty tại Mỹ bị ảnh hưởng thì mạng xã hội này cũng vẫn khó có cửa lọt vào thị trường Trung Quốc.

Lãnh đạo Trung Quốc liệu sẽ được gì khi cho Facebook vào nước này?

Chính quyền Trung Quốc cũng hoàn toàn không được lợi lộc gì khi cho Facebook vào nước này. Thị trường mạng xã hội Trung Quốc hiện nay đang được các công ty nội địa chiếm lĩnh. Ngay cả khi Facebook thành lập liên doanh với một công ty Trung Quốc thì chính quyền nước này cũng chẳng có lý do gì phải dâng miếng bánh thị phần béo bở cho một hãng nước ngoài. Giữ nguyên hiện trạng với việc thống lĩnh thị trường của các công ty nội địa sẽ là lựa chọn khôn ngoan hơn.

Việc cho các công ty trong nước thống lĩnh thị trường mạng xã hội cũng giúp cho chính quyền Trung Quốc dễ dàng kiểm duyệt thông tin hơn, vì giả sử Facebook có quyết định nhượng bộ đi nữa thì mạng xã hội này vẫn sẽ tạo ra mối đe dọa lớn cho chế độ của nước này. Facebook cũng có thể sẽ phát mệt với việc liên tục bị chặn tại Trung Quốc và quay lại con đường Google đã đi – rút khỏi Trung Quốc, gây nên một làn sóng phản đối các lãnh đạo Trung Quốc trên diện rộng.

Khi so sánh các khả năng, lợi ích của cả đôi bên nên cùng được đưa vào. Trong trường hợp Facebook vào được Trung Quốc, lợi ích hãng này giành được này là quá rõ ràng. Tuy nhiên, nếu nhìn từ phía chính quyền Trung Quốc thì sao? Có lẽ sẽ chỉ là một thắng lợi nhỏ về PR hoặc một lời biểu dương cho tinh thần “chủ quyền Internet” được thực thi. Nhưng những thứ phù phiếm đó liệu có đáng để các nhà cầm quyền giao nộp một mảng thị phần của thị trường lớn nhất thế giới này không? Có vẻ điều đó sẽ khó lòng xảy ra.

… và Facebook có lẽ cũng sẽ không đợi mong điều này

Sự thật là những chỉ trích về bài nói chuyện của Zuckerberg sẽ là viễn cảnh tồi tệ cho Facebook. Zuckerberg vẫn có vẻ như đang nghĩ rằng người dùng Trung Quốc chắc chắn sẽ sử dụng Facebook nếu họ có cơ hội tiếp cận. Tuy nhiên, sau cú hit ban đầu vì danh tiếng toàn cầu của Facebook và những yếu tố cá biệt khác thì Facebook sẽ không có nhiều cơ may tại thị trường đông đông dân này.

“Việc Facebook bắt đầu hoạt động tại thị trường Trung Quốc cũng sẽ giống như khi Myspace cố vớt lại mình tại thị trường Mỹ”

Vấn đề là ở chỗ, trước cả khi Facebook có thể thâm nhập Trung Quốc, nước này đã có sẵn một, thậm chí là nhiều Facebook của riêng mình. Phổ biến nhất có thể kể đến Renren và Kaixin001, nhưng tất cả những trang này đều đã thất thế từ vài năm nay khi các mạng xã hội thân thiện với giao diện điện thoại như Weibo hay WeChat lên ngôi. Hiện nay, người dùng Trung Quốc có vẻ không còn mấy mặn mà với giao diện trên máy tính và giao thức chú trọng profile người dùng trên mạng xã hội như của Facebook nữa.

Vậy nên nếu Facebook thực sự muốn tiến vào đại lục, niềm vui thích ban đầu của người dùng rất có thể sẽ sớm chấm dứt, và gã khổng lồ này nhiều khả năng sẽ phải nếm trải những gì mà Myspace đã trải qua: Cung cấp một sản phẩm lỗi thời so với thị trường mạng xã hội đương thời, chỉ có thể thu hút một chút thích thú từ cộng đồng mạng nhưng về lâu dài khả năng sống sót là rất thấp, trừ khi Facebook thực sự cải tiến sản phẩm của mình theo một cách riêng cho thị trường Trung Quốc.

Và đừng quên WeChat thực sự là một sản phẩm tuyệt vời. Với ứng dụng này, bạn có thể đặt đồ ăn, vé xem phim, chat với bạn bè, theo dõi người nổi tiếng, trả hóa đơn mua sắm hàng ngày, nghe nhạc, xem phim, chơi game và hơn thế nữa, tất cả chỉ trong một nền tảng duy nhất. Với Facebook, bạn thậm chí phải cài hẳn một ứng dụng khác chỉ để chat với bạn bè! Người dùng Trung Quốc có lý do gì để quay về dùng một sản phẩm chỉ toàn profile người dùng và tổng hợp link chia sẻ từ các nguồn? Họ đã có tất cả những thứ đó với WeChat rồi.

Ngay cả nếu khi tiến công được vào đại lục thì Facebook cũng khó lòng cạnh tranh nổi với WeChat

Nói tóm lại thì Facebook vẫn có khả năng vào được Trung Quốc, nhưng mọi việc rất có thể sẽ không như những gì Zuckerberg mong đợi. Nếu không tạo ra nhiều sửa đổi cho riêng thị trường này, Facebook sẽ không thể đạt đến tầm của WeChat, và việc tung ra sản phẩm tại nước này sẽ trở thành một thảm họa có thể thấy trước.

Tham khảo Tech In Asia