Nếu bị đau lưng, hãy đổ lỗi cho tiến hóa

Nếu đang phải chịu đựng chứng đau lưng, có lẽ thông tin này sẽ khiến bạn cảm thấy được an ủi đôi chút. Theo một nghiên cứu của Global Burden of Disease, đau lưng là căn bệnh phổ biến nhất thế giới.

Các nhà khoa học sẽ không ngạc nhiên về điều đó, nhưng có thể nhiều người sẽ thắc mắc tại sao lại như vậy? Đừng tự dằn vặt mình không tập thể dục đều đặn hay ngồi quá lâu trước máy tính, nghiên cứu mới cho bạn đủ cơ sở để đổ hoàn toàn lỗi lên quá trình tiến hóa.

Nguyên nhân khởi nguồn của chứng đau lưng vẫn rất "mù mờ".

Đau thắt lưng dưới là tình trạng phổ biến ở nhiều lứa tuổi. Mặc dù vậy, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nguyên nhân khởi nguồn của chứng đau lưng vẫn rất "mù mờ". Kimberly Plomp, một nhà nghiên cứu tiến hóa tại Khoa khảo cổ thuộc Đại học Simon Fraser cho biết rất nhiều yếu tố khác nhau bao gồm cả quá trình tiến hóa có thể “ảnh hưởng đến việc bạn phát triển một bệnh lý dẫn đến đau lưng”.

“Sự tiến hóa không phải là hoàn hảo. Một quan niệm sai lầm lớn về thuyết tiến hóa là nó đang tự nhiên hướng đến những mục đích hay mục tiêu tốt đẹp. Trên thực tế, điều này không phải xảy ra trong mọi trường hợp”, Plomp cho biết.

Quay trở lại điểm khởi đầu, tổ tiên của chúng ta đã từng đi bằng 4 chi. Điều đó giúp họ dễ dàng di chuyển trên cây và nhận thức môi trường sống đa dạng xung quanh. Tuy nhiên, qua thời gian, hành vi đó dần thay đổi. Các hóa thạch khảo cổ cho chúng ta chứng cứ về thời điểm 4 triệu năm trước, con người sơ khai bắt đầu đi trên 2 chân nhiều hơn. Điều này khiến họ có lợi thế hoạt động trong cả các khu vực quang đãng hay rừng rậm.

Và cho tới khoảng 1,9 triệu năm trước, khi môi trường “dao động dữ dội giữa ẩm và khô”, người tiền sử đã hoàn toàn đi bằng 2 chân. Phát triển theo đó chính là hình dạng cột sống cong độc đáo ở loài người.

Không thể phủ nhận được lợi ích của quá trình tiến hóa từ sử dụng 4 chi lên đứng thẳng bằng 2 chân của loài người. Tuy vậy, theo giải thích của Plomp, quá trình tiến hóa này đã xảy ra quá nhanh và nó để lại một tác động tiêu cực đến sức khỏe con người.

Đau lưng chính là chứng bệnh đầu tiên mà con người có thể đổ lỗi cho quá trình này. Để trả giá cho việc có được dáng đứng thẳng 1,9 triệu năm trước, con người đã phải chịu đựng một cấu hình xương sống dễ dàng cho cơn đau phát triển.

Những loài động vật họ hàng khác thuộc bộ linh trưởng đang duy trì việc di chuyển 4 chi được quan sát thấy ít gặp tình trạng đau lưng hơn hẳn loài người. Chúng dồn một phần trọng lực đáng kể của cơ thể lên nắm đấm tay, qua đó phân tán lực tải lên cột sống.

Một cấu hình xương sống dễ dàng cho cơn đau lưng phát triển là một cái giá của tiến hóa.

Nghiên cứu của Plomp được công bố trên BMC  Evolutionary Biology, cô đi sâu vào phân tích hình dạng cột sống của tinh tinh, đười ươi, người tiền sử và người hiện đại. Trong đó chỉ ra rằng những người có gai đốt sống dường như giống nhất với tinh tinh. Họ có nhiều khả năng để hình thành tổn thương nhỏ trong các đĩa đệm cột sống lưng dưới, nguyên nhân của chứng đau lưng.

Mặc dù chỉ là một nghiên cứu nhỏ, nhưng Plomp cho biết công trình của cô đã góp thêm tiếng nói cho quan niệm đang dần phổ biến hiện trong khoa học hiện đại. Dáng đứng thẳng đang đặt vào cột sống của chúng ta nhiều lực tải hơn, làm cho đó là một yếu tố nguồn gốc cấu thành sự phổ biến chứng đau lưng. Đây cũng là một ví điển hình cho tác động tiêu cực của tiến hóa, thúc đẩy nhiều nhà khoa học đi tìm một con đường khác hoàn hảo hơn chọn lọc tự nhiên.

Tham khảo Iflscience

Loài người đang tiến hóa từ chọn lọc tự nhiên sang chọn lọc trí tuệ