Ngày 24/9: Tàu sân bay nguyên tử đầu tiên trên thế giới đi vào hoạt động

USS Enterprise, hay còn được biết đến với cái tên CVN -65, trước đây là CVA – 65, là con tàu sân bay thuộc biên chế Hải quân Hoa Kỳ. Được chế tạo vào khoảng giai đoạn 1958 – 1960, chính thức khởi hành vào ngày 24/9/1960 và hoạt động không biết mệt mỏi cho tới tận năm 2013, đây là con tàu sân bay năng lượng hạt nhân đầu tiên trên thế giới, và là con tàu thứ 8 thuộc biên chế Hải quân Hoa Kỳ có vinh dự mang theo cái tên Enterprise.

Giống như người tiền nhiệm mang theo nhiều vinh quang trong suốt thời kỳ chiến tranh thế giới lần thứ 2, con tàu này được đặt nickname là “Big E”. Với chiều dài 1123 ft (342m), đây là con tàu dài nhất trên thế giới, và kỷ lục này vẫn đứng vững cho tới nay. Sức nặng của nó là 94,781 tấn, đứng thứ 8 thế giới, với sức chứa lên tới 4600 người.

Là con tàu duy nhất trong nhóm phân loại của mình, Enterprise, tính đến thời điểm ngừng hoạt động, là con tàu có số năm phục vụ đứng thứ 3 trong hàng ngũ Hải quân Hoa Kỳ, chỉ sau hai huyền thoại là USS Constitution và USS Pueblo.

Đầu tiên, nó được lên lịch để hoạt động tới tận năm 2014 hoặc 2015, tùy thuộc vào sức bền của lò phản ứng hạt nhân và tùy vào thời điểm chiếc USS Gerald R. Ford, người thay thế nó, được hoàn thiện. Tuy nhiên, khi Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ ký quyết định bất hoạt con tàu này vào năm 2013, nó đã phục vụ trong suốt 51 năm liền, một con số đáng mơ ước với bất cứ con tàu nào trên thế giới.

Cảng nội địa của chiếc tàu Enterprise này, cho tới tháng 9 năm 2012 là cảng Naval Station Norfolk thuộc địa phận Virginia. Trước đó, địa chỉ này là cảng Naval Air Station Alameda cho đến khi nó đóng cửa vào năm 1997. Khi neo lại tại cảng NAS Alameda, con tàu đứng sừng sững trước sự chứng kiến của bất cứ ai đi qua cây cầu Bay Bridge tại San Francisco/Oakland.

Chuyến du hành cuối cùng của con tàu này, trước khi ngừng hoạt động, bắt đầu vào ngày mùng 10/3/2012 và kết thúc vào ngày mùng 4/11/2012. Con tàu bị dừng hoạt động vào ngày mùng 1/12/2012, và sẽ chính thức trở thành dĩ vãng vào năm 2016, sau khi chương trình tháo dỡ (hiện đang được triển khai) hoàn thiện. Con tàu Gerald R. Ford, con tàu sân bay thế hệ CVN – 80 sẽ chính thức trở thành người thay thế.

Cho đến năm 2015, Enterprise vẫn nằm trong biên chế Hải quân Hoa Kỳ, tuy rằng đã bị dừng hoạt động. Nó sẽ trả qua quá trình bất hoạt kéo dài khoảng 4 năm để tháo dỡ, căn chỉnh lại các bộ phận cho các mục đích quân sự khác. Quá trình này sẽ bao gồm việc thao dỡ nhiên liệu, chất lưu, các công cụ, đồ đạc và bất hoạt hệ thống năng lượng điện. Hiện tại, con tàu Enterprise đã bị xẻ mở nhằm mục đích tháo rời ra những bộ phận còn sử dụng được.