Nghiên cứu tìm dịch bệnh từ... phân người trên các chuyến bay

Trong giới khoa học, có những nghiên cứu thoạt nghe đã thấy kì dị, thậm chí làm nhiều người cảm thấy ghê sợ. Nhưng đôi khi những nghiên cứu đó lại có ý nghĩa rất thiết thực với cộng đồng và nghiên cứu phân người từ nhà vệ sinh trên máy bay là một trong số đó. Các nhà khoa học cho rằng họ có thể tìm ra bệnh dịch từ nghiên cứu của mình.

Chúng ta đều biết phân người cung cấp rất nhiều thông tin về người đó, đặc biệt là liên quan đến chế độ ăn uống: bạn có đến từ nơi có nguồn nước đã qua xử lí hay không, bạn có đang bị vàng da hay béo phì hay không? Và mới đây, một báo cáo khoa học cho biết người ta có thể tìm thấy những dấu hiệu bùng phát sớm của bệnh dịch thông qua việc nghiên cứu chất thải trong nhà vệ sinh của các chuyến bay quốc tế.

Trong năm 2013, các nhà khoa học đã thu thập 18 mẫu chất thải (chủ yếu là phân) trên các chuyến bay xuất phát từ 9 thành phố khác nhau trên thế giới hạ cánh xuống sân bay Copenhagen (Đan Mạch). Sau đó, họ nghiên cứu các gen trong các mẫu thu thập được và đã có những phát hiện hết sức thú vị. Các vi khuẩn đến từ khu vực Đông Nam Á có tỷ lệ của kháng sinh cao hơn những người đến từ khu vực Bắc Mỹ. Điều này được lí giải là do tỷ lệ sử dụng kháng sinh quá quy định ở khu vực Đông Nam Á cao hơn so với các khu vực khác.

Các thực phẩm chứa virus Salmonella và norovirus gây triệu chứng nôn mửa và tiêu chảy cũng có nhiều trong phân của các hành khách từ khu vực Đông Nam Á. Với sự hỗ trợ dữ liệu từ bộ phận dịch tễ học của Tổ chức Y tế Thế giới, các tác giả lưu ý rằng người dân ở khu vực Đông Nam Á có khả năng ngộ độc thực phẩm cao hơn các khu vực khác. Trong khi đó, vi khuẩn Clostridium lại phổ biến hơn ở các mẫu thu chất thải của hành khách di chuyển từ khu vực Bắc Mỹ, nơi nó lây nhiễm cho 500.000 người mỗi năm, chủ yếu là từ các bệnh viện.

Từ nghiên cứu này, các nhà khoa học cho rằng họ có thể tạo ra các "microbiome" (tức toàn bộ hệ gene của cộng đồng các vi sinh vật đang cư ngụ ở trên và bên trong cơ thể) đặc trưng cho mỗi châu lục. Và khi đó, căn cứ vào các mẫu chuẩn này khi so sánh với các mẫu thu được ở từng thời kỳ họ có thể chỉ ra được những thay đổi của các vấn đề y tế cộng đồng, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến dịch bệnh. Nếu phát hiện đủ sớm, các nhân viên y tế có thể chủ động tiến hành các biện pháp phòng ngừa.

Đây được xem là một trong những nghiên cứu chuyên sâu gần đây nhất liên quan đến "microbiome". Nhóm nghiên cứu cho biết các vi khuẩn gây bệnh tương tác lên 90% các gen trên cơ thể người nên họ có thể phát hiện ra sớm các dấu hiệu của dịch bệnh. Tuy nhiên, để làm được việc này, nhóm còn phải tốn nhiều thời gian để phát triển cơ sở dữ liệu "microbiome" toàn cầu. Trong tương lai, các nhà khoa học lên kế hoạch để tinh chỉnh dữ liệu của "microbiome" để kết hợp các khu vực tin cậy với việc đánh giá các xu hướng và thay đổi.

Tham khảo: .popsci