Những sai lầm cơ bản của Startup

Các startup hiện tay mắc rất nhiều sai lầm giống nhau. Dưới đây là những sai lầm căn bản nhất của startup để cộng đồng startup nói chung và các startup Việt Nam nói riêng có thể tham khảo:

1. Gắn chữ Made in Việt Nam, "thuần Việt", "của người Việt" để làm thông điệp (key message) truyền thông và coi đó là lợi thế cạnh tranh, hi vọng sẽ có nhiều người dùng Việt Nam ủng hộ. Bạn hãy bỏ ý nghĩ đó ra khỏi đầu nếu muốn sản phẩm của mình thành công. Không có lý do gì để người dùng phải sử dụng một sản phẩm kém hơn chỉ vì nó là sản phẩm Việt.

2. "Từ bụng ta suy ra bụng người", mình là người làm startup, mình có nhu cầu, hỏi bạn bè và họ cũng gật gù và cứ thế chúng ta cho rằng xã hội ai cũng cần. Ngay lập tức startup luôn để giải quyết nhu cầu đó mà không chịu điều nghiên, không ước lượng được quy mô thị trường (market size), đối thủ cạnh tranh (competitors), mô hình kinh doanh (monetization model) và các lợi thế cạnh tranh,...

3. Luôn nghĩ "hữu xạ tự nhiên hương", cho rằng sản phẩm mình tốt thì ắt sẽ có nhiều người dùng mà không phải làm marketing. Đừng giàu trí tưởng bở nếu muốn startup! Khách hàng hiện nay nhận thức rất tốt. Cho dù sản phẩm của bạn có tốt thế nào thì khi họ chưa từng sử dụng, họ cũng sẽ lưỡng lự. Chỉ khi bạn khiến họ quay đầu 4 hướng đều thấy sản phẩm đó thì họ mới chấp nhận dùng thử.

4. Hi vọng sẽ có nhà đầu tư rót vốn cho ngay từ đầu để được tiêu tiền khỏi phải nghĩ, trong khi kế hoạch kinh doanh (business plan) chưa có, không xác định được thời điểm break point, không có chiến lược phát triển sản phẩm và các kế hoạch truyền thông, marketing, kế hoạch tài chính, khủng hoảng,... 

Trên thực tế những nhà đầu tư là có thể coi là con sói già lão luyện, không gì qua được mắt họ và tiền của họ không phải để làm từ thiện, họ không bao giờ "vung" tiền bừa bãi. Vậy nên người làm startup hãy cố gắng sống sót trong thời gian 1 năm đầu hay ít nhất là 6 tháng của sản phẩm, lúc đó hãy mong có nhà đầu tư để ý đến bạn.

 

5. Nghĩ mình giỏi là đủ, và không cần phải kiếm thêm người khác đồng hành cùng. Bạn đừng nghĩ bạn giỏi về technology, core sản phẩm của bạn chủ yếu về tech, thì chỉ cần làm tốt về tech và sản phẩm sẽ thành công. Đó là suy nghĩ hoàn toàn sai lầm. Để thành công được, bạn cần phải có người đồng hành xuyên suốt quá trình là những người giỏi về các mảng khác như kinh doanh, tài chính, sáng tạo, quản lý... Có thể giai đoạn 6 tháng đầu chưa cần nhưng sau 6 tháng, nếu chỉ một mình bạn bước đi trên con đường đó thì bạn cực kỳ vất vả và lê lết chậm chạp, bởi chẳng thể có ai có thể hiểu biết hết tất cả mọi thứ.

6. Sợ người khác ăn cắp mất ý tưởng của mình, các bạn startup thường hay nghĩ rằng ý tưởng của mình là tuyệt vời, là độc đáo chưa ai nghĩ ra nên rất sợ khi nói ra, ai đó nghe được thì sẽ ăn cắp mất, mà không biết rằng thế giới còn có nhiều ý hay hơn thế rất nhiều, quan trọng là làm thế nào. Hãy chia sẻ cho thật nhiều người biết đến ý tưởng của bạn, bạn sẽ nhận lại được rất nhiều những góp ý quý giá mà trước đó bạn chưa thể lường trước được.

7. "Bỏ thì thương, vương thì tội" - đây chính là suy nghĩ của những bạn startup đang ở giai đoạn bế tắc hướng đi hoặc đang thoái trào, các bạn loay hoay tìm cách giải quyết hòng mong vực dậy được sản phẩm trong khi bạn đang thiếu rất nhiều thứ, và các bạn không dám tự kết liễu sản phẩm sắp thất bại của mình mà để nó sống một cuộc sống thực vật vô nghĩa, gây ra tình trạng chi phí cơ hội tăng rất cao.

Cần phải áp dụng tư duy "move fast & break things" để hành động. Nghĩa là phải tự thay đổi mình thật nhanh, tránh tư duy trì trệ, lối mòn và phải phá bỏ những thứ thấy không khả thi, những thứ không có khả năng phát triển,... để có cơ hội làm thử những thứ hay ho khác nữa. Cơ hội còn rất nhiều ngoài kia.

Khi startup, hãy luôn để cái đầu lạnh, tâm trí sáng suốt, trái tim rực lửa cùng đôi chân rắn chắc để có thể đưa ra những quyết định, những bước đi chính xác và mau lẹ, giúp cho sản phẩm thành công như đúng kỳ vọng.

Nguyễn Văn Tuấn
Director of ECommerce  - VC Corp