Sketchnote: Phương pháp truyền tải nội dung bao quát nhưng vẫn thẩm mỹ (P1)

Tư Duy Hình Ảnh

Xu hướng "tư duy hình ảnh" mới nổi lên gần đây là việc sử dụng bản phác thảo (sketch) để khám phám và thể hiện ý tưởng, kiểm soát hệ thống ý tưởng phức tạp trên giấy ghi chú và dùng hình ảnh thô để lý giải thế giới. Con người là những nhà tư duy hình ảnh bẩm sinh. Vì vậy theo lẽ tự nhiên, ta bị thu hút bởi những công cụ này, cùng như bởi khả năng giải quyết vấn đề và khám phá cơ hội mà nó mang lại.

Trong vô số công cụ tư duy hình ảnh, sketchnote là một trong những công cụ thú vị nhất. Nói đơn giản, sketchnote là những ghi chú bằng hình ảnh được vẽ ngay tại thời điểm sự việc diễn ra. Thông qua việc sử dụng hình ảnh, câu chữ và sơ đồ, những ghi chép này tận dụng thiên hướng "tư duy hình ảnh" nhằm lý giải và hiểu rõ – thông qua hình ảnh.

Kiểu ghi chép này đòi hỏi phải truyền tải được nội dung bao quát của vấn đề lẫn bảo đảm tính thẩm mỹ - tất cả gói gọn trong một quyển sổ. Tuy nhiên, một sketchnote chất lượng không chỉ dừng lại ở những nét vẽ đẹp.

Những người ghi chép bằng hình ảnh không phải phóng viên, nhà thiết kế thông tin hay họa sĩ vẽ tranh minh họa. Thật ra họ là cả ba. Phương pháp ghi chép này buộc bạn phải vừa lắng nghe bài giảng, vừa tổng hợp kiến thức và vừa hình dung ra một hình ảnh thể hiện được ý tưởng đó. Người ta gọi đó là kỹ thuật "thở xoay vòng" (circular breathing).

Thay vì viết lại nguyên văn những điều bạn nghe, một sketchnote tốt sẽ ghi lại được những mẩu thông tin ý nghĩa dưới dạng câu chữ và hình ảnh. Một sketchnote xuất sắc sẽ dùng bố cục và thứ bậc để tạo cấu trúc nội dung và làm rõ thông điệp. Sketchnote chất lượng nhất thể hiện phong cách cá nhân độc đáo và có thêm phần bình luận về nội dung – vừa mang tính giải trí vừa cung cấp thông tin.

Việc sử dụng Sketchnote có một số mục đích sau:

Sketchnote mang tính CÁ NHÂN: Sketchnote là một công cụ ghi chép bằng hình ảnh. Nhờ đó, khi nghe giảng, bạn có thể ghi nhớ những thông tin và hình ảnh có ý nghĩa với mình. Đây cũng là cách tuyệt vời để ghi lại những ý tưởng và quan sát của bạn – sketchnote không phải các ghi chú mà là suy nghĩ cũng như cách diễn giải của bạn về một vấn đề.

Sketchnote dành cho CỘNG ĐỒNG: Những sketchnote chất lượng tạo nên "sơ đồ" bài giảng, cung cấp một tóm tắt trực quan để mọi người đọc và khám phá. Ngày càng có nhiều sketchnote được chia sẻ trên mạng, mang đến cho người xem không chỉ nội dung mà còn cả quan điểm của người tạo ra sketchnote đó.

Sketchnote mang tính THỰC HÀNH: Việc ghi chép bằng hình ảnh giúp bạn rèn giũa kỹ năng quan sát và lắng nghe, chọn lọc và sắp xếp thông tin, tường thuật, và tất nhiên là kỹ năng phác thảo nhanh.

Hãy xem sketchnote là "thuốc giải độc" trong thời đại mà người nghe chỉ chú ý phần nào đến bài giảng vì đang mải đăng tải bình luận và kiểm tra cập nhật bảng tin mới nhất trên Facebook. Người ghi chép bằng hình ảnh phải cực kỳ chú tâm vào bài giảng, cũng như tập trung tâm trí để có thể biến nội dung bài học thành thứ gì đó lên trang giấy trắng trước mặt.