Những bằng chứng cho thấy cha đẻ của Bitcoin là người Úc vô danh này

Kể từ khi ra mắt lần đầu vào năm 2009 đến nay, đồng tiền ảo Bitcoin đã trở thành một phép lạ về kinh tế. Từ chỗ là một thứ vô danh, vô giá trị, hiện giờ đồng Bitcoin đã được áp dụng trong hầu hết mọi lĩnh vực từ giao dịch chuyển tiền quốc tế đến buôn lậu thuốc mê, với tổng giá trị lên đến gần 5 tỷ USD. Nhưng đến nay, danh tính người thực sự tạo ra đồng tiền này vẫn là một trong những bí ẩn lớn nhất của thế kỷ 21.

Tuần trước, bằng việc công bố hàng loạt bằng chứng vững chắc của mình, tạp chí WIRED đã một lần nữa làm nóng cuộc đua tìm danh tính thật của cha đẻ Bitcoin. Theo các dấu hiệu đó, Satoshi Nakamoto rất có thể là Craig Steven Wright, người thậm chí còn chưa từng lọt vào tầm ngắm của bất kỳ “thợ săn danh tính” nào. Và bất chấp một kho bằng chứng mà họ có, chỉ có hai khả năng chắc chắn hơn cả: hoặc Wright là người phát minh ra Bitcoin, hoặc anh ấy là kẻ lừa đảo rất thông minh khi làm chúng ta tin rằng anh ấy chính là người đó.

Những manh mối

Bằng chứng đầu tiên liên quan đến Wright xuất hiện vào giữa tháng Mười Một, khi một nguồn tin giấu tên và thân cận với Wright bắt đầu gửi các tài liệu cho một nhà nghiên cứu bảo mật và phân tích dark web, có bút danh tên Gwern Branwen. Nhà nghiên cứu này sau đó đã cung cấp các tài liệu này cho tạp chí WIRED, ngay lập tức các tài liệu này đã dấn tới việc kết nối trực tiếp giữa Nakamoto và Wright.

- Đầu tiên là một bài đăng trên blog của Wright vào tháng 8 năm 2008, đề cập đến ý định phát hành một loại “tiền giấy được bảo mật” và dẫn chiếu đến tài liệu về “bút toán ba chân” (tiêu đề của một tài liệu, có những ý tưởng giống với Bitcoin, được viết vào năm 2005 bởi Ian Grigg, một nhà mật mã tài chính). Lưu ý rằng, bài đăng này xuất hiện vài tháng trước khi đồng Bitcoin được giới thiệu vào tháng 11 năm 2008.

- Một bài đăng trên cùng blog từ tháng 11 năm 2008. Trong đó bao gồm một yêu cầu đến các độc giả mã hóa tin nhắn bằng PGP trước khi gửi đến cho chủ tác giả. Trong đó, key của mã hóa PGP dường như có liên quan đến Satoshi Nakamoto. Mã PGP là một chuỗi ký tự duy nhất cho phép người dùng của phần mềm mã hóa nhận được tin nhắn bị mã hóa. Khi kiểm tra chéo với cơ sở dữ liệu của máy chủ MIT, nơi mã khóa này lưu trữ, cho thấy có sự liên kết với địa chỉ email: satoshi@vistomail.com, tương tự với email mà Satoshi Nakamoto dùng để gửi tài liệu giới thiệu về Bitcoin.

- Một bài đăng khác trên blog của Wright vào ngày 10 tháng Một năm 2009 đã không được xóa, trong đó viết : “Bản Beta của Bitcoin sẽ được phát hành vào ngày mai. Đó là một đồng tiền phi tập trung …. Chúng tôi sẽ cố hết sức đến khi hệ thống hoạt động.” (bài post được đăng vào ngày 10 tháng Một năm 2009, một ngày sau khi Bitcoin chính thức đi vào hoạt động ngày 09 tháng Một năm 2009. Nhưng nếu Wright, vốn sống ở miền Đông nước Úc, đăng bài này sau 12h đêm ngày 09 ở múi giờ của anh ấy, thời điểm đó vẫn sớm hơn thời điểm Bitcoin ra mắt là lúc 3h chiều EST ngày 09).

Ảnh chụp màn hình bài đăng trên blog của Wright cho thấy dự định tung ra đồng Bitcoin của anh ấy.

Bài đăng giờ đã bị xóa.

- Ngoài ba bài đăng trên blog của Wright, tạp chí WIRED còn nhận được bộ nhớ cache của các email bị rò rỉ, bản dịch mã, và các biểu mẫu kế toán cho thấy mối liên kết giữa hai nhân vật này. Có một email từ Wright gửi cho luật sư của mình vào tháng 6 năm 2008, trong đó Wright tưởng tượng về “một sổ cái được phân tán trong mạng ngang hàng” – một tham chiếu rõ ràng cho Blockchain, một dạng sổ cái ghi lại các giao dịch của đồng Bitcoin. Thời điểm của email này rất lâu trước khi đồng Bitcoin chính thức được ra mắt. Email còn đề cập đến một tài liệu khác với tên gọi “Tiền điện tử mà không cần xác thực của bên thứ ba”, mà Wright định giới thiệu vào năm 2009.

- Một email bị rò rỉ khác từ Wright gửi đến máy tính của nhà phân tích David Kleiman, một người bạn thân với Wright, thảo luận về một tài liệu mà họ cùng làm việc với nhau. Email này được gửi đến ngay trước khi đồng Bitcoin được ra mắt vào tháng Một năm 2009. Trong đó, Wright nói về việc dùng toàn bộ thu nhập từ công việc hiện tại để đầu tư mua hàng trăm bộ vi xử lý máy tính cho “một ý tưởng nào đó đang đến”. Email đó cũng có một file PDF với tác giả là Kleiman, người đã mất vào tháng 4 năm 2013, đồng ý kiểm soát một quỹ tín thác, với mật danh là “Tulip Trust” có khoảng 1,1 triệu Bitcoin. File PDF đó được ký bởi chữ ký mã hóa PGP của Kleiman, một kỹ thuật mã hóa để đảm bảo nó không thể thay đổi được sau khi ký.

Craig Steven Wright - người hiện được cho là cha đẻ của Bitcoin

- Quỹ tín thác với một triệu Bitcoin này – tương đương với một tài khoản Bitcoin bí ẩn đã tồn tại rất lâu trên sổ cái của Bitcoin (Blockchain) và được nhiều người cho là của Satoshi Nakamoto. Không ai ngoại trừ Nakamoto có thể kiếm được nhiều Bitcoin như vậy ngay trong thời kỳ đầu nó mới xuất hiện. Vào thời điểm đó, một Bitcoin chỉ có thể đào được với số lượng nhỏ của bộ vi xử lý. Cho đến nay, trong cả lịch sử của đồng Bitcoin, chưa có lượng tiền nào lớn như vậy từng được chuyển đi.

- Một chứng cứ khác cho thấy sự liên quan của Wright và đồng Bitcoin dù không được gửi tới WIRED nhưng vẫn còn lưu trên website của công ty tư vấn doanh nghiệp McGrathNicol. Đó là một báo cáo về việc thanh lý một trong hàng loạt công ty mà Wright thành lập, có tên Hotwire, một startup về ngân hàng dựa trên đồng Bitcoin. Báo cáo cho thấy rằng startup này thành lập vào tháng 6 năm 2013, với 23 triệu USD bằng Bitcoin được sở hữu bởi Wright. Hiện nay số tiền này có giá trị khoảng hơn 60 triệu USD. Khi công ty được thành lập, khoản đầu tư của Wright vào công ty đó tương đương 1,5% tổng số Bitcoin tồn tại vào thời điểm đó, một số lượng lớn đến mức kỳ lạ dành cho một người chơi vô danh trên sân chơi Bitcoin.

- Chứng cứ cuối cùng : đó là một email rò rỉ từ Wright đến một tổ chức vào tháng Một năm 2014 về việc tranh chấp thuế với chính phủ Úc. Trong đó, anh ấy dường như định nhắc đến tên Nakamoto để gây ảnh hưởng với thượng nghị sĩ Arthur Sinodios của bang New South Wales. Wright đã hỏi “Liệu người bạn Nhật Bản của chúng tôi có ảnh hưởng gì không nếu ông ấy xuất hiện công khai ?”. Ngoài ra còn một bản nháp email gửi đến Thượng Nghị sĩ được ký tên “Satoshi Nakamoto”. Trong các tài liệu rò rỉ còn một bảng dịch mã về cuộc gặp của Wright với các luật sư và cán bộ thuế vào tháng Hai năm 2014, có trích dẫn lại lời của anh ấy trong một lúc bực tức. “Tôi đã làm hết sức mình để che giấu một thực tế rằng tôi đã vận hành Bitcoin từ năm 2009” Wright nói.

Nghi ngờ vẫn còn đó

Mặc dù có rất nhiều manh mối, nhưng hoàn toàn không có chứng cứ nào có thể chứng minh Wright chính là Nakamoto. Tất cả các manh mối đó đều có thể là một trò lừa bịp do chính Wright tạo nên. Những tài liệu rò rỉ chưa được xác minh về tính chính xác. Và khi so sánh các phiên bản lưu trữ khác nhau của ba bài đăng trên blog của Wright, người ta thấy rằng anh ấy đã chỉnh sửa cả ba bài đó – chèn thêm chứng cứ về lịch sử Bitcoin của anh ấy.

Mã PGP liên kết với địa chỉ email của Nakamoto và các tham chiếu đến “tài liệu về tiền được mã hóa” và “Bút toán ba chân” đã được thêm vào sau năm 2013. Ngay cả bài đăng về phiên bản beta của đồng Bitcoin cũng đáng nghi vấn. Khi bề ngoài thì có vẻ như bài đăng đó được đưa lên vào tháng Một năm 2009, nhưng dường như sau đó nó đã được xóa và phục hồi lại – thậm chí có thể đã được viết lại – trong khoảng thời gian giữa tháng Mười năm 2013 và tháng Sáu năm 2014.

Vào ngày 01 tháng 12 vừa qua, trang WIRED đã tìm cách liên lạc để tìm cách gặp mặt Wright nhưng chỉ nhận được vài trả lời qua một địa chỉ email giả từ Panama, với nội dung phức tạp, chứa đựng nhiều ẩn ý, và sau đó là dừng trả lời hoàn toàn.

Dù chưa thể khẳng định Craig Steven Wright là Satoshi Nakamoto, nhưng rõ ràng nếu đây là trò lừa bịp của Wright thì đó quả là trò lừa bịp rất công phu. Một vài manh mối được bổ sung vào blog của anh ấy từ hơn 20 tháng trước – một sự lừa dối rất kiên nhẫn nếu đúng là như thế. Việc anh ấy tham khảo tài liệu về “Bút toán ba chân” của Grigg cũng sẽ cho thấy đây sẽ là lời nói dối phi thường, nếu được chứng minh. Thậm chí, số Bitcoin trị giá 60 triệu USD dù được xác nhận bởi báo cáo kiểm toán của công ty McGrath Nicol, vẫn là một mối nghi ngờ lớn.

Biểu đồ giá của Bitcoin từ năm 2010 đến 2014

Trong trường hợp nếu Wright đúng là cha đẻ của đồng Bitcoin, và với việc quỹ tín thác "Tulip Trust" của Kleiman đến hạn giải ngân vào năm 2020, Wright và những người anh ấy chỉ định sẽ có trong tay hàng trăm ngàn Bitcoin. Họ có thể tự do bán số Bitcoin đó ra thị trường mở, có khả năng sẽ làm kìm hãm đà tăng giá của đồng Bitcoin, cũng như làm chao đảo cả nền kinh tế dựa trên đồng tiền này. Vì vậy, có thể thấy xác định danh tính được thật của cha đẻ đồng Bitcoin có nhiều ý nghĩa hơn việc chỉ để thỏa mãn tính tò mò của vài triệu chuyên gia máy tính.

Theo Wired