Ai là người đã dìm gã khổng lồ Volkswagen xuống bùn đen?

CEO từ chức, án phạt hơn 18 tỷ USD đang treo lơ lửng trên đầu, có lẽ khó có thể dùng từ nào khác ngoài "khủng hoảng" để mô tả tình trạng "người khổng lồ xe hơi" Volkswagen hiện nay. Trong khi tất cả đều tập trung vào việc hãng xe Đức sẽ xử lý tình huống này ra sao hay ảnh hưởng của việc này đến thế giới như thế nào thì không người nào đặt câu hỏi: ai đã đưa bí mật này ra ánh sáng?

Đó là một người đàn ông 45 tuổi đang làm việc tại Đại học Tây Virgina, David Carder.

Chân dung người hạ gục Volkswagen - David Carder.

Thường xuất hiện trên văn phòng với bộ tóc xám bạc, quần jean màu xanh đi cùng với chiếc sơ mi trắng, có thể nói David Carder giống như rất nhiều kỹ sư khác đang làm việc và nghiên cứu tại đây. Mặc dù vậy, chỉ với một chương trình nghiên cứu trị giá 50 nghìn USD, David đã cùng với các đồng nghiệp lật tẩy chiêu trò gian lận của Volkswagen. Chương trình này vốn được tài trợ bởi Tổ chức phi lợi nhuận quốc tế về giao thông vận tải sạch (ICCT) vào cuối năm 2012 và hoàn thành vào tháng 5/2013, sau đó đã được xác nhận bởi Cơ quan Bảo vệ Môi trường và Tài nguyên California (CARB).

Đội ngũ nghiên cứu bao gồm 1 giáo sư nghiên cứu, 2 sinh viên trường Tây Virginia, 1 giảng viên và bản thân David Carder - 1 kỹ sư. Năm 2014, nhóm 5 người này đã thực hiện một cuộc điều tra về khí thải xe hơi của các hãng trải dài trên bờ Tây Hoa Kỳ, từ Los Angeles đến Seattle và họ đã phát hiện những điểm bất thường trong những báo cáo của mình. David cho biết: "Một sự chênh lệch chưa từng có đã khiến chúng tôi phải chú ý, một số chiếc xe cho kết quả cao hơn 15 đến 35 lần so với lượng khí thải tiêu chuẩn. Ngoài ra, một số khác vượt qua tiêu chuẩn này từ 10 đến 20 lần."

David đang kiểm tra kết quả phân tích tại phòng thí nghiệm.

Ngay sau khi quay về Trung tâm nghiên cứu nhiên liệu thay thế, động cơ và khí thải của đại học Tây Virgina, nhóm nghiên cứu đã rà soát lại rất kỹ những nguyên nhân có thể gây ra sự chênh lệch bất thường này này. Cuối cùng, họ đưa ra kết luận có một thay đổi rất nhỏ trong quy trình phun nhiên liệu bên trong động cơ. Mặc dù vậy, David và các cộng sự chưa thể kết luận rõ ràng đâu là "thủ phạm thực sự" của vấn đề này. Ngay lập tức, David đã tham khảo các diễn đàn công nghệ và tìm được câu trả lời: một đoạn lệnh lập trình được cài sẵn vào bên trong hệ thống điều khiển điện giúp các xe này bật hết công suất hệ thống chẩn đoán lỗi điện tử tự động (On-Board Diagnostic hay OBD) mỗi khi bị kiểm tra và tự động tắt đi khi xe chạy trong điều kiện bình thường.

Chưa hết, David Carder và đồng nghiệp đã từng công bố kết quả nghiên cứu, thậm chí chất vấn Volkswagen về vấn đề này cách đây hơn 1 năm nhưng đến những ngày gần đây câu chuyện này mới được giới truyền thông chú ý đến nhờ sự vào cuộc của chính quyền Liên bang. David còn cho biết hợp đồng nghiên cứu của anh và đồng nghiệp với ICCT bắt nguồn từ việc Trung tâm nghiên cứu ủy nhiệm của Liên minh Châu Âu tại Hoa Kỳ muốn tìm kiếm sự khác biệt giữa kết của trong phòng thí nghiệm và kết quả điều trả thực nghiệm về lưu lượng khí thải từ động cơ diesel của một số hãng xe Châu Âu. Toàn bộ quá trình nghiên cứu đều được giám sát và cho phép bởi Bộ Tư pháp Hoa Kỳ để đảm bảo về tính pháp lý cũng như mức độ trung thực.

Quay trở lại với vụ "gian lận khí thải" của Volkswagen, tất cả bắt đầu với việc Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) phanh phui gian lận của Volkswagen khi hãng này thiết kế ra một phần mềm để đánh lừa các biện pháp đo lường khí thải trên các dòng xe chạy dầu diesel của mình. Theo thông báo của EPA, Volkswagen có thể phải đối mặt với án phạt dân sự 37.500 USD/chiếc xe không tuân theo Luật không khí sạch liên bang. Theo thống kê của EPA, khoảng 482 nghìn chiếc Volkswagen và Audi được sản xuất kể từ năm 2008 nằm trong diện bị nghi ngờ, bao gồm dòng Jetta, Beetle, Golf đời 2009 - 2014, Audi A3 phiên bản 2009 - 2014 và Passat 2014 - 2015. Như vậy, nếu lời cáo buộc là đúng, tập đoàn xe nước Đức sẽ phải nộp phạt 18 tỷ USD.

Ngay sau khi vụ việc này, CEO Martin Winterkorn đã thay mặt hãng đưa ra lời xin lỗi sâu sắc vì vi phạm các quy định của Hoa Kỳ, làm mất lòng tin của nhiều khách hàng và công chúng. Ngoài ra,người đại diện của Volkswagen tại Mỹ - ông Michael Horn - khẳng định "đang hợp tác với cơ quan điều tra và không thể đưa ra bất kỳ lời nhận xét nào vào thời điểm này". Những chiếc xe có dấu hiệu gian lận tại thị trường Mỹ hiện cũng chưa bị thu hồi. Bản thân EPA có quyền buộc tập đoàn Volkswagen phải thu hồi xe. Tuy nhiên, quá trình này sẽ kéo dài đến 1 năm, tùy thuộc vào độ phức tạp của sự việc.

Volkswagen sẽ rơi vào khủng hoàng và không thể đứng dậy vì David Carder?

Hệ quả của vụ việc này là cực kỳ nghiêm trọng khi nó khiến cổ phiếu của Volkswagen có phiên giảm mạnh nhất trong vòng 7 năm qua. Cụ thể, phiên giao dich ngày 21/9 đã chứng kiến giá cổ phiếu Volkswagen giảm tới 22%, xuống mức 126,40 Euro/cổ phiếu, ghi nhận phiên giảm mạnh nhất kể từ ngày 24/10/2008. Kể từ đầu năm đến nay cổ phiếu này đã giảm tới 32%. Tổng cộng 16 tỷ Euro (tương đương 18 tỷ USD) vốn hóa đã “bốc hơi”, hiện tổng giá trị vốn hóa của công ty có trụ sở ở Wolfsburg (Đức) chỉ còn 60,4 tỷ euro.

Ngày hôm qua, tập đoàn Volkswagen thông báo hơn 11 triệu xe trên toàn thế giới của họ có dấu hiệu "gian lận khí thải". Đây được cho là kết quả sau khi tập đoàn này cùng với Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ tham gia điều tra vụ scandal về khí thải lớn nhất lịch sử Volkswagen. Ngoài ra, đại diện hãng xe Đức cho biết họ đã chuẩn bị hơn 7,3 tỷ USD để điều chỉnh lại lượng khí thải phát ra từ một số mẫu xe của Volkswagen sao cho phù hợp.

Đến sáng ngày hôm nay, hàng loạt tờ báo đưa tin CEO Volkswagen, ông Martin Winterkorn đã tuyên bố từ chức."Sau tất cả, tôi cảm thấy choáng váng bởi những hành vi sai trái với mức độ nghiêm trọng như vậy, và nó lại xảy ra ở 1 tập đoàn như Volkswagen. Ở cương vị CEO, tôi nhận trách nhiệm với những sai phạm được tìm thấy trong các động cơ diesel, cũng vì vậy mà Hội Đồng Quản Trị thống nhất chấm dứt chức danh Giám đốc điều hành tập đoàn Volkswagen của tôi. Volkswagen cần một khởi đầu mới. Tôi đang mở ra một khởi đầu mới bằng quyết định từ chức này", trích lời của ông Winterkorn trong buổi họp báo. Ông cho rằng mình đã bị sốc bởi những vấn đề trong nhiều ngày qua, ám chỉ việc bị Cơ quan Bảo vệ Môi Trường Hoa Kỳ tố cáo gian lận trong kiểm tra khí thải với những chiếc xe được gọi là "thân thiện môi trường".

David đối đầu người khổng lồ Goliath, câu chuyện thần thoại về sự dũng cảm.

Nhiều người rất bất ngờ với những gì David Carder đã làm được, nhưng ít ai biết rằng anh có quá nhiều kinh nghiệm trong việc kiểm tra lưu lượng khí thải của động cơ xe hơi vì anh chính là một trong những người tìm ra phương pháp đo lường khí thải cho xe cộ tại Hoa Kỳ cách đây đúng 15 năm.

Tham khảo Reuters