AI lần theo dấu vết hàng nghìn tỷ virus bí ẩn trong cơ thể người

Khi nhắc đến virus, hầu hết mọi người đều nghĩ ngay đến những loại virus gây bệnh như cúm, HIV hay thậm chí là đại dịch COVID-19. Nhưng sự thật là, bên trong mỗi chúng ta đang tồn tại hàng nghìn tỷ virus – và phần lớn trong số đó không gây hại, thậm chí có thể giúp ích cho sức khỏe con người.

Các nhà khoa học từ năm trường đại học hàng đầu đang hợp tác trong một dự án kéo dài 5 năm với tên gọi Human Virome Program, nhằm sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để giải mã thế giới virus bên trong cơ thể con người. Với khoản tài trợ 171 triệu USD, chương trình này sẽ thu thập mẫu nước bọt, máu, phân, sữa mẹ và các loại dịch cơ thể khác để tìm kiếm những loại virus chưa từng được biết đến.

Virus bên trong cơ thể không chỉ là kẻ thù?

Những dấu hiệu đầu tiên về hệ vi sinh virus của con người xuất hiện từ hơn 100 năm trước, khi các nhà khoa học phát hiện ra phage, một loại virus có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, tồn tại trong ruột, miệng, phổi và trên da. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau đó cho thấy không phải tất cả virus đều là kẻ thù của con người.

Một trong những phát hiện bất ngờ nhất là virus cytomegalovirus, có thể kích hoạt hệ miễn dịch để tiêu diệt tế bào da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời, ngăn chặn ung thư da phát triển. Một số loại virus khác như human papillomavirus (HPV) cũng có thể giúp cơ thể chống lại sự hình thành khối u.

Các nhà khoa học đang bắt đầu xem xét một giả thuyết đầy tranh cãi: Virus có thể không chỉ gây bệnh mà còn đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của con người. Nếu giả thuyết này đúng, nó có thể thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nhìn nhận về virus trong tương lai.

AI sẽ giúp giải mã thế giới virus chưa từng biết

Mặc dù khoa học đã tìm thấy hàng nghìn loại virus trong cơ thể con người, nhưng thực tế số lượng thực tế có thể lên đến hàng triệu hoặc hơn. Một số virus thậm chí có thể ẩn náu trong DNA của con người trong nhiều năm mà không bị phát hiện.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang được các nhà nghiên cứu sử dụng để quét toàn bộ dữ liệu di truyền, phát hiện các dấu hiệu của virus mới và tìm ra mối liên hệ giữa virus với sức khỏe con người. Công nghệ này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tác động của virus, từ đó mở ra những phương pháp điều trị hoặc ứng dụng hoàn toàn mới trong y học.

Pardis Sabeti, một nhà sinh học tính toán tại Harvard, cho biết: "Những công cụ mới này có thể giúp chúng ta khám phá ra một thế giới virus hoàn toàn mới mà trước đây chưa ai biết đến."

Với sự phát triển của AI và các công nghệ giải trình tự gen hiện đại, thế giới đang tiến gần hơn đến việc hiểu rõ vai trò thực sự của hàng nghìn tỷ virus trong cơ thể chúng ta. Điều đáng ngạc nhiên là, một số virus có thể đang giúp chúng ta khỏe mạnh, thay vì chỉ gây bệnh như quan niệm trước đây.

Tuy nhiên, với sự đa dạng khổng lồ của hệ vi sinh virus trong cơ thể, có lẽ chúng ta vẫn chỉ đang ở bề nổi của tảng băng chìm. Dự án Human Virome Program có thể mang lại những khám phá chấn động, thậm chí thay đổi cách chúng ta hiểu về sự sống.

Vậy virus thực sự là bạn hay là kẻ thù? – Có lẽ câu trả lời sẽ dần được hé lộ trong những năm tới.