Android hay Linux: Cuộc chiến thầm lặng trên những chiếc máy đọc sách điện tử

Khi nói đến máy đọc sách điện tử, một thiết bị tưởng chừng đơn giản với chức năng duy nhất là giúp người dùng đắm mình trong thế giới sách thì ít ai ngờ rằng bên trong nó lại ẩn chứa một cuộc tranh luận công nghệ gay gắt: hệ điều hành nào tốt hơn, Android hay Linux?

Đây không chỉ là câu hỏi mang tính kỹ thuật, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm đọc, sự tiện lợi và cả số tiền mà người dùng bỏ ra. Với sự phân hóa ngày càng rõ rệt giữa hai hệ điều hành này trên thị trường, việc hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của từng lựa chọn trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

Những cái tên như Amazon Kindle, Rakuten Kobo, PocketBook hay Remarkable vốn đã quá quen thuộc với người dùng yêu thích sự đơn giản, tối ưu và bền bỉ, tất cả đều chạy trên nền tảng Linux.

Ngược lại, các thương hiệu như Onyx Boox, Meebook, Bigme, HyRead hay iReader lại chọn Android để mang lại tính linh hoạt, đa nhiệm và khả năng cá nhân hóa mạnh mẽ hơn. Mỗi bên đều có những lập luận thuyết phục của riêng mình.

Và trên thực tế, Linux từ lâu đã là biểu tượng của sự tối giản. Các máy đọc sách sử dụng hệ điều hành này được thiết kế để loại bỏ hoàn toàn sự phân tâm: không thông báo, không ứng dụng chạy ngầm, không quảng cáo (trừ Kindle). Chúng tập trung duy nhất vào mục tiêu: đọc sách một cách trọn vẹn. Nhờ hệ điều hành nhẹ, các thiết bị như Kindle hay Kobo không cần đến cấu hình cao vẫn có thể hoạt động ổn định. Đó cũng là lý do vì sao những chiếc máy chạy Linux có thể duy trì thời lượng pin kéo dài cả tháng, dù chỉ trang bị pin dưới 2000mAh.

PocketBook nổi tiếng với khả năng đọc gần 16 định dạng sách khác nhau, trong khi Kobo và Kindle đều hỗ trợ các định dạng phổ biến nhất. Nhiều máy còn hỗ trợ Adobe DRM, cho phép người dùng mua sách từ các nền tảng như Google Play Books, Kobo hoặc mượn sách từ thư viện công cộng, đây là một lợi thế lớn cho những ai thích tự do lựa chọn nguồn sách.

Tuy nhiên, cái giá của sự đơn giản là sự hạn chế. Các thiết bị Linux thường có phần mềm giao diện khép kín, thiếu khả năng tùy chỉnh sâu hoặc cài đặt thêm ứng dụng. Bạn sẽ không thể dùng Kindle để cài Google Play Books, hay đưa ứng dụng đọc báo tiếng Việt yêu thích của mình vào Kobo.

Ở chiều ngược lại, Android, vốn là hệ điều hành thiết kế cho điện thoại thông minh đã được các hãng máy đọc sách tận dụng để "đẩy giới hạn" của một thiết bị đọc lên tầm mới. Nhờ sự mở rộng của Android, người dùng có thể cài mọi ứng dụng họ muốn: Kindle, Google Play Books, Libby, thậm chí cả ứng dụng học ngoại ngữ, từ điển, hoặc mạng xã hội.

Những thiết bị Android như Onyx Boox hay Bigme không chỉ mạnh về cấu hình, với vi xử lý 8 nhân, RAM 4–6GB, bộ nhớ trong đến 128GB và hỗ trợ thẻ nhớ ngoài mà còn đi kèm màn hình E Ink màu, bút stylus với 4096 mức lực nhấn, micro thu âm, loa ngoài, và cả hỗ trợ Bluetooth 5.0. Không quá lời khi nói rằng đây là "máy tính bảng màn hình E-Ink" theo đúng nghĩa đen.

Dù vậy, sự mạnh mẽ này cũng có cái giá phải trả. Android là hệ điều hành nặng và cần cấu hình cao để vận hành mượt mà. Điều này dẫn đến mức tiêu thụ pin cao hơn, khiến thời lượng sử dụng bị rút ngắn đáng kể so với máy chạy Linux.

Ngoài ra, việc sử dụng các ứng dụng không tối ưu cho màn hình E Ink cũng có thể gây ra trải nghiệm "giật lag", hình ảnh mờ hoặc thời gian phản hồi chậm. Đặc biệt, giá thành của các máy Android luôn cao hơn đáng kể, có thể lên đến gấp đôi so với các thiết bị Linux cùng kích cỡ màn hình.

Nếu bạn là người dùng muốn một chiếc máy đọc sách đơn giản, ổn định, tiết kiệm pin và có giá phải chăng, thì Linux là sự lựa chọn lý tưởng. Kindle là cái tên phổ biến nhất nhờ khả năng đồng bộ với Amazon, trong khi Kobo và PocketBook phù hợp với người yêu thích sách đa định dạng và thích tự do chọn nguồn sách.

Ngược lại, nếu bạn cần một thiết bị "đa năng" với trải nghiệm cá nhân hóa cao, hỗ trợ ghi chú nâng cao, đọc nhiều nền tảng và khả năng cài đặt linh hoạt, Android sẽ là lựa chọn không thể bỏ qua, dù bạn sẽ phải chi nhiều hơn và chấp nhận một chút phức tạp trong quá trình sử dụng.