Apple News - "bản hợp đồng với quỷ dữ"

Bắt đầu từ mùa thu năm nay chủ sở hữu iPhone, iPad sẽ được cài đặt thêm một ứng dụng mặc định từ Apple có tên gọi News. Đây là một ứng dụng sẽ tuyển chọn các tin tức từ nhiều nguồn khác nhau và trình bày lại trên một giao diện riêng được Apple thiết kế. Ứng dụng này được dự đoán sẽ thay đổi cách chúng ta đọc tin tức và thậm chí là giúp Apple kiểm soát các nguồn tin.

Đây không phải là một ý tưởng mang tính cách mạng, trước Apple News đã có nhiều ứng dụng với tính năng tương tự (ví dụ: Flipboard). Với các nhà xuất bản và các tổ chức cung cấp tin tức thì Apple News còn có ý nghĩa nhiều hơn là một ứng dụng tin tức đơn thuần. Nó cũng là một dấu hiệu cho thấy ngành công nghiệp truyền thông đang bắt đầu chuyển mình theo hướng các nhà xuất bản sẽ bị giảm bớt quyền kiểm soát cách mà nội dung của họ được phân phối.

Quyền kiểm soát của các nhà xuất bản giảm dần

Những người trong ngành công nghiệp truyền thông đều biết rằng đọc giả đang truy cập tin tức của họ từ nhiều nguồn khác nhau như Facebook, Twitter và tất nhiên là thông qua công cụ tìm kiếm của Google. Tuy nhiên, những nền tảng này thường đăng lại tin tức dưới dạng chia sẻ liên kết, nghĩa là khi một người dùng Facebook nhấn vào link một tin tức nào đó thì họ sẽ được chuyển thẳng đến website nguồn để đọc mẫu tin đó một cách đầy đủ.

Tuy nhiên, đó không phải là cách mà Apple News làm việc. Khi bạn mở Apple News, bạn chỉ có thể đọc tin tức trong phạm vi của ứng dụng (không thể chuyển đến nguồn của bài viết). Ví dụ, bạn mở một tin tức có nguồn gốc từ các trang tin như New York Times hay CNN thì bạn sẽ chỉ có thể đọc bài viết này trong khuôn khổ Apple News chứ không thể chuyển đến hai trang trên như các nền tảng khác thường làm.

Gần đây Facebok cũng giới thiệu Instant Articles với cách làm tương tự khiến nhiều nhà xuất bản cảm thấy lo lắng. Đây là cách Facebook muốn các nhà xuất bản viết trực tiếp nội dung tin tức trên nền tảng của họ thay vì chỉ chia sẻ link liên kết như trước đây. Cả Apple và Facebook đều muốn giữ người dùng ở lại lâu hơn với ứng dụng của mình.

Joshua Benton, giám đốc của Nieman Journalism Lab từng nói với Business Insider rằng: "Tôi có cảm giác sẽ mất khả năng kiểm soát (ám chỉ các ứng dụng đọc tin như Apple News làm các nhà xuất bản mất kiểm soát tin tức của họ). Nếu là một tờ báo giấy, bạn có thể kiểm soát toàn bộ doanh thu quảng cáo, phân phối, in ấn... nói chung là toàn bộ quá trình".

Nhìn chung, các mạng xã hội đang làm cho nền tảng của mình ngày càng dễ dàng để các nhà xuất bản phát hành trực tiếp nội dung thay vì phải liên kết đến các website như trước kia. Ví dụ như Snapchat hiện đang cho các tổ chức tin tức và tạp chí ghi lại các video của họ một cách trực tiếp thông qua ứng dụng này với một tính năng gọi là Discover và chia sẻ các video này qua nền tảng của nó (Snapchat).

Benton cho rằng: "Xu hướng của 2015 đó là khiến các hệ thống nền tảng thu gom sức mạnh và sử dụng chúng (ám chỉ Facebook và iOS). Và các nhà xuất bản cảm thấy như họ đang là nạn nhân của điều đó."

"Hợp đồng với quỷ dữ"

Apple và Facebook không phải đang cố gắng gây khó khăn cho sự phát triển của các nhà xuất bản. Họ chỉ cố gắng làm cho người dùng của mình truy cập tin tức một cách nhanh chóng và thuận tiện hơn theo cách mà các nội dung này hòa hợp với nền tảng của họ.

Thêm vào đó, Apple cũng xoa dịu tình hình khi cho biết các nhà xuất bản có thể giữ 100% tiền lợi nhuận quảng cáo từ tin tức của họ khi xuất bản trên Apple News. Và nếu nền tảng quảng cáo của Apple là iAd bán quảng cáo cho nội dung của bạn, bạn có quyền giữa 70% thu nhập từ quảng cáo này. Đây cũng là cách làm mà Facebook sẽ áp dụng với các nhà xuất bản.

Từ iOS 9, Apple cũng cho phép người dùng iPhone, iPad chặn các quảng cáo trên trình duyệt của họ (Safari). Điều này có thể là bất lợi với các nhà xuất bản vì hầu hết doanh thu của họ đến từ quảng cáo. Chính sách này không liên quan trực tiếp đến Apple News mà chỉ ảnh hưởng khi người dùng đọc tin tức từ trình duyệt Safari trên iOS 9.

"Và để cho có vẻ công bằng, Apple không phải là người làm việc đó, người dùng của họ quyết định có chặn quảng cáo hay không", Benton nói

Mặc dù các ấn phẩm có thể mở rộng thêm đối tượng người đọc khi phát hành trên Apple News nhưng các nhà xuất bản vẫn chưa hết lo lắng về nguy cơ mất kiểm soát chính nguồn tin của mình. Susan E. McGregor, trợ lý giám đốc của Trung tâm Báo chí Điện tử của Trường Báo chí Columbia thì gọi Apple News là "một bản hợp đồng với quỷ dữ. Bạn có thể có được phần bên ngoài nhưng nếu nó không hướng luồng truy cập về site của bạn thì sẽ chẳng có chút lợi ích nào cả".

Các điều khoản của Apple

Theo BBC thì nhiều nhà xuất bản đã quan ngại về các điều khoản mà Apple đưa ra khi cung cấp dịch vụ Apple News.

Trong email thông báo của mình, Apple nói rằng các nhà xuất bản cần chủ động lựa chọn nếu không đồng ý với các điều khoản mà công ty đưa ra. Nói cách khác, Apple coi như bạn mặc định đồng ý nếu không trả lời email với họ và nói là "không đồng ý".

McGregor cho rằng đây là một cách "nguy hiểm" mà Apple áp dụng để giành chiến thắng với các nhà xuất bản. Còn Apple thì từ chối bình luận về các chính sách của Apple News vào thời điểm này.

Bạn đang nhận được những gì mà Apple cho là tin tức.

Các nhà xuất bản đã rất quan tâm đến khía cạnh khác của Apple News ngoài phương tiện truyền thông. Họ đang đặt ra các câu hỏi về tiêu chuẩn đạo đức của nghề báo khi mà Apple có quyền lựa chọn và loại trừ các tin tức từ nguồn của họ.

Điều gì sẽ xảy ra khi các bài viết bất lợi cho Apple hay Facebook không đến được với người đọc do hai công ty này đã chủ động chặn nó trên ứng dụng đọc tin của mình?

McGregor nói rằng: "Với Apple News, Apple có quyền định hướng những gì mà họ cho là tin tức, đó là quan điểm của Apple chứ không phải quan điểm của bạn" và điều này có thể làm hạn chế tầm nhìn của độc giả thay vì họ được chủ động lựa chọn những nội dung mình muốn như trước đây.

Tham khảo: businessinsider