ASML có công nghệ gì đặc biệt khiến công ty Trung Quốc phải tìm cách ăn trộm?

Nếu bạn đang sưu tầm một danh sách các công ty với các công nghệ có thể làm nền tảng cho cuộc cách mạng tiếp theo, bạn nên thêm vào đó tên của ASML Holding NV.

Theo một báo cáo từ tờ báo Het Financieele Dagblad (báo FD) cho biết vào thứ Năm vừa qua, những thiết bị chế tạo chất bán dẫn do công ty Hà Lan ít người biết đến này quan trọng đến mức họ đã trở thành mục tiêu ăn trộm công nghệ do công ty đối thủ đến từ Trung Quốc thực hiện.

Tờ báo của Hà Lan cho biết, trong nhiều năm nay, các nhân viên nghiên cứu và phát triển người gốc Trung Quốc của ASML tại San Jose, California, đã đưa các tài liệu nội bộ cho XTAL, một đối thủ cạnh tranh tại Mỹ nhưng có công ty mẹ là Dongfang Jingyuan của Trung Quốc. Vào năm ngoái, một tòa án tại Mỹ đã tuyên phạt XTAL phải đền bù thiệt hại cho ASML số tiền 230 triệu USD, nhưng chỉ một tháng sau đó, XTAL tuyên bố phá sản và đóng cửa.

Công nghệ của ASML có gì quan trọng?

ASML không phải là cái tên nổi tiếng như Apple, Intel hay Samsung, nhưng đây là công ty công nghệ lớn thứ hai châu Âu về giá trị vốn hóa. Các nhà sản xuất chip trên thế giới đều phải mua máy móc từ ASML để chế tạo các chip bán dẫn sử dụng trong điện thoại, máy tính, ô tô và máy chủ. Các khách hàng lớn nhất của ASML là Intel, Samsung cũng như TSMC, hãng làm ra các chip cho iPhone của Apple.

Công ty Hà Lan này có một lợi thế quan trọng so với các đối thủ như Nikon Corp và Canon Inc – họ là hãng duy nhất có thể làm chủ công nghệ in litho siêu cực tím EUV thế hệ mới. In Litho là quá trình khắc các pattern (hay các bản mạch) của chip lên tấm wafer silicon. Kỹ thuật in EUV sẽ cho phép in được các bóng bán dẫn với kích thước nhỏ gấp 10 lần tiêu chuẩn hiện tại.

Một cỗ máy khắc bản mạch chip bằng kỹ thuật EUV của ASML

Các cỗ máy EUV thường có giá trên 100 triệu Euro (113 triệu USD) mỗi chiếc, và đã bắt đầu được giao tới khách hàng. Các công nghệ trên những cỗ máy này đã giúp kéo dài thêm tính đúng đắn của định luật Moore, khi cho rằng sức mạnh bộ xử lý sẽ tăng gấp đôi sau mỗi 18 tháng.

Sức hấp dẫn của ASML đối với Trung Quốc 

Đó cũng là lý do tại sao công nghệ của hãng lại đặc biệt hấp dẫn với Trung Quốc. Quốc gia này đang sẵn sàng chi ra hơn 150 tỷ USD trong một thập kỷ tới để trở thành người dẫn đầu trong việc thiết kế và sản xuất sản phẩm công nghệ, như một phần trong kế hoạch "Made in China 2025" mà họ đề ra.

Hiện tại, cho dù là một trung tâm sản xuất đồ điện tử, nơi lắp ráp nên những chiếc iPhone, laptop, loa thông minh và nhiều sản phẩm khác, phần nhiều các sản phẩm công nghệ hiện đại vẫn phải nhập khẩu, trong số đó riêng nhập khẩu các sản phẩm bán dẫn đã đạt tới con số hơn 200 tỷ USD mỗi năm. Hiện Trung Quốc chiếm khoảng 17% trong doanh số 11 tỷ Euro của ASML vào năm ngoái.

Nhu cầu tự sản xuất chip của Trung Quốc càng gia tăng mạnh hơn khi Bộ Thương mại Mỹ áp đặt lệnh cấm bán linh kiện của Mỹ cho nhà sản xuất thiết bị viễn thông Trung Quốc ZTE Corp. Cho dù sau đó lệnh cấm đã được dỡ bỏ nhưng tác động về một lệnh cấm như vậy đã khiến Trung Quốc thúc đẩy việc tự sản xuất chip trong nước.

Nhu cầu tự chủ sản xuất chip đang khiến Trung Quốc trở thành thị trường lớn đối với ASML.

Nếu Trung Quốc muốn tự chủ hoàn toàn ngành công nghiệp bán dẫn, họ sẽ cần chế tạo được các thiết bị cần thiết để sản xuất chip. Vậy tại sao họ lại không mua trực tiếp thiết bị từ ASML, một phần nguyên nhân nằm ở số lượng giới hạn các máy EUV mà ASML có thể sản xuất: trong năm 2019, họ dự kiến sẽ chỉ xuất xưởng được 30 cỗ máy như vậy, tăng so với con số 18 máy của năm ngoái. Mức tương tự cũng dành cho các thiết bị in litho.

Cho đến nay, vẫn chưa rõ công nghệ quan trọng nào đã lọt vào tay XTAL, với công ty mẹ là Dongfang Jingyuan, mà theo điều tra của FD, có mối liên hệ gián tiếp tới Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc. Tờ báo này cũng cho biết, các nhân viên trên đã lấy trộm mã nguồn, phần mềm, chiến lược giá và hướng dẫn sử dụng bí mật của hãng để giao cho đối thủ. Phát ngôn viên của ASML sau đó cho biết:

"Không có bản kế hoạch trên phố nào có thể giúp bạn tạo nên được một máy in Litho."

Nhưng không thể phủ nhận việc Trung Quốc đang tích cực tìm cách tự chủ việc sản xuất bán dẫn, và công nghệ của ASML là một trong những điều kiện quan trọng cho điều đó.

Tham khảo Bloomberg