Bão muộn, mưa lớn, nắng nóng đến sớm: Vì sao thời tiết Việt Nam cuối năm 2025 và đầu 2026 bất thường?

Thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, điều kiện khí quyển – đại dương hiện đang trong trạng thái La Nina và khả năng cao sẽ duy trì đến đầu năm 2026, tác động rõ rệt đến khí hậu Việt Nam trong những tháng cuối năm 2025 và đầu năm 2026.

Nhiệt độ giảm, mưa tăng mạnh ở miền Trung

Ảnh hưởng của La Nina khiến nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc trong các tháng 11–12/2025 có xu hướng thấp hơn khoảng 0,5°C so với trung bình nhiều năm (TBNN). Riêng Bắc Bộ và phía nam các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ, nhiệt độ tháng 12/2025 vẫn xấp xỉ TBNN. Sang tháng 1/2026, nhiệt độ trung bình trên cả nước nhìn chung ở mức tương đương cùng thời kỳ.

Theo dự báo, trong khoảng thời gian từ tháng 11/2025 đến tháng 1/2026, xác suất La Nina duy trì ở mức 60–75%. Hiện tượng này sẽ khiến miền Trung tiếp tục là tâm điểm mưa lớn của cả nước.

Tháng 11/2025, tổng lượng mưa ở hầu khắp các khu vực phổ biến cao hơn TBNN từ 10–30%, có nơi cao hơn nữa.

Đáng chú ý, tháng 12/2025, các tỉnh từ Quảng Trị đến Đà Nẵng, phía đông Quảng Ngãi đến Đắk Lắk có thể đạt 250–580 mm mưa, cao hơn TBNN từ 50–150 mm. Trong khi đó, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh có lượng mưa chỉ từ 15–40 mm, riêng Hà Tĩnh 80–150 mm, thiếu hụt nhẹ so với trung bình.

Sang tháng 1/2026, lượng mưa cả nước trở lại mức xấp xỉ trung bình. Tuy nhiên, khu vực Nam Bộ có khả năng xuất hiện mưa trái mùa, hiện tượng thường gặp trong pha La Nina.

Cuối năm vẫn có thể đón bão

Mặc dù đã vào cuối mùa mưa bão, nhưng dự báo cho thấy từ tháng 11/2025 đến tháng 1/2026 vẫn có thể xuất hiện 2–3 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, trong đó 1–2 cơn có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam  cao hơn mức trung bình nhiều năm.

Bên cạnh đó, trên phạm vi cả nước vẫn có thể xuất hiện dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Trong thời gian này, không khí lạnh hoạt động mạnh, đặc biệt giai đoạn tháng 12/2025 – 1/2026. Dự báo rét đậm có thể xuất hiện tại Bắc Bộ từ nửa cuối tháng 12, tương đương trung bình nhiều năm.

Ở Trung Bộ, mưa vừa và mưa to có thể xảy ra, tập trung từ Hà Tĩnh đến Đà Nẵng, Khánh Hòa và phía Đông Quảng Ngãi – Đắk Lắk.

Cơ quan khí tượng cảnh báo, bão, áp thấp nhiệt đới và không khí lạnh có thể gây gió mạnh, sóng lớn, ảnh hưởng đến hoạt động hàng hải, đánh bắt xa bờ. Các hiện tượng mưa lớn, dông, lốc, sét, rét đậm, sương muối cũng có thể gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp, vật nuôi và sức khỏe người dân.

Đầu năm 2026: La Nina suy yếu, nắng nóng đến sớm

Từ tháng 2–4/2026, xác suất duy trì La Nina giảm còn 25–30% và nhiều khả năng trở lại trạng thái trung tính. Nhiệt độ trung bình cả nước phổ biến xấp xỉ trung bình nhiều năm, nhưng lượng mưa tại Đà Nẵng – Lâm Đồng – Nam Bộ vẫn cao hơn 10–30 mm.

Giai đoạn này, bão và áp thấp nhiệt đới ít có khả năng xuất hiện, trong khi không khí lạnh vẫn duy trì mạnh đến tháng 2 rồi suy yếu dần từ tháng 3. Khu vực Bắc Bộ có thể xuất hiện mưa nhỏ, mưa phùn dấu hiệu đặc trưng của cuối mùa đông.

Từ cuối tháng 2 đến tháng 3/2026, nắng nóng bắt đầu xuất hiện ở miền Đông Nam Bộ, sau đó mở rộng sang miền Tây Nam Bộ từ cuối tháng 3 – đầu tháng 4. Vùng Tây Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ (Thanh Hóa – Huế) có thể xuất hiện nắng nóng đầu mùa vào tháng 4/2026.

La Nina là gì?

Theo các chuyên gia, La Nina là pha lạnh trong chu kỳ dao động khí hậu tự nhiên của Trái đất. Hiện tượng này xảy ra khi nhiệt độ mặt nước biển vùng trung tâm và phía đông Thái Bình Dương xích đạo thấp hơn bình thường từ 0,5–2°C và kéo dài nhiều tháng.

Bình thường, gió mậu dịch thổi từ đông sang tây đẩy nước ấm về phía Tây Thái Bình Dương (gần Indonesia, Philippines), còn nước lạnh trồi lên ở vùng biển gần Nam Mỹ. Khi La Nina xuất hiện, gió mậu dịch mạnh hơn, nước lạnh trồi mạnh hơn, khiến toàn bộ vùng trung – đông Thái Bình Dương lạnh đi.

Sự thay đổi này tác động đến mưa, nhiệt độ và hoạt động bão nhiệt đới trên phạm vi toàn cầu, trong đó có Việt Nam.