Bí ẩn về bản đồ Piri Reis: Làm sao con người có thể biết tới sự hiện diện của Nam Cực từ năm 1513?

Bản đồ Piri Reis là một trong những tạo tác hấp dẫn và bí ẩn nhất của ngành bản đồ học. Đó là một bản đồ thế giới được vẽ trên giấy da linh dương bởi đô đốc và người vẽ bản đồ người Thổ Nhĩ Kỳ tên là Piri Reis vào năm 1513. 

Bản đồ này đáng chú ý về độ chính xác và chi tiết, đặc biệt là đối với các khu vực hầu như chưa được khám phá hoặc chưa được biết đến vào thời điểm đó. Bởi vậy tấm bản đồ này cũng là chủ đề của nhiều suy đoán và tranh cãi. Điều đặc biệt hơn nữa là tấm bản đồ này còn hiển thị cả Nam Cực trước khi nó được chính thức phát hiện, theo đó cũng có nhiều người suy đoán rằng tấm bản đồ này có thể tiết lộ những bí mật cổ xưa của các nền văn minh đã mất trên hành tinh của chúng ta.

Piri Reis là một sĩ quan hải quân xuất sắc và là người vẽ bản đồ lành nghề của Đế chế Ottoman. Ông sinh năm 1465 hoặc 1470 tại Gallipoli, một thành phố cảng trên eo biển Dardanelles. Ông bắt đầu cuộc sống đi biển khi còn trẻ, đầu tiên với tư cách là một tư nhân được chính phủ hỗ trợ (về cơ bản là một tên cướp biển có giấy tờ), và sau đó là một phần của hải quân Ottoman, nơi ông thăng cấp để trở thành đô đốc. Piri Reis tham gia nhiều chiến dịch và trận hải chiến, chẳng hạn như cuộc chinh phục Ai Cập năm 1517 và cuộc vây hãm Rhodes năm 1522.

Piri Reis cũng quan tâm đến địa lý và bản đồ. Ông đã thu thập nhiều bản đồ và biểu đồ từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả châu Âu, Ả Rập, Trung Quốc và Ấn Độ. Ông cũng phỏng vấn các thủy thủ, thương gia và du khách đã từng đến thăm nhiều nơi trên thế giới. Ông đã sử dụng thông tin này để biên soạn bản đồ và sách của riêng mình về điều hướng và địa lý.

Năm 1513, ông hoàn thành tác phẩm nổi tiếng nhất của mình: tấm bản đồ thế giới mà ông tặng cho Sultan Selim I (vị vua thứ 9 của đế quốc Ottoman) như một món quà. Bản đồ này dựa trên khoảng 20 nguồn khác nhau, một số trong đó là cổ xưa và một số trong đó là đương đại. Ông tuyên bố rằng ông đã sử dụng bản sao một phần bản đồ của Christopher Columbus, hiện đã bị thất lạc, cũng như các bản đồ của các nhà vẽ bản đồ Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Ả Rập và Ấn Độ.

Bản đồ dường như mô tả Nam Mỹ một cách chính xác và chi tiết, đồng thời bao gồm các ghi chú bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Ả Rập của Ottoman. Nó cũng cho thấy các khu vực của Bắc Mỹ, châu Âu, châu Phi và châu Á. Hơn nữa, bản đồ được trang trí phong phú với hình ảnh minh họa về tàu, động vật, thực vật và hình người.

Tấm bản đồ này đã được Sultan Selim I khen ngợi và cất giữ trong kho bạc của hoàng gia trong nhiều năm. Tuy nhiên, cuối cùng nó đã bị lãng quên cho đến khi được phát hiện lại vào năm 1929 trong thư viện Cung điện Topkapi ở Istanbul. Bản đồ sau đó đã được nhiều học giả và chuyên gia nghiên cứu, những người này rất ngạc nhiên về chất lượng và độ chính xác của nó.

Bản đồ Piri Reis cũng gây ra nhiều sự tò mò và tranh cãi giữa các nhà sử học, nhà địa lý và những người theo thuyết âm mưu. Một trong những khía cạnh hấp dẫn nhất của bản đồ là mô tả một vùng đất rộng lớn ở phía nam Nam Mỹ mà một số người tin là Nam Cực.

Theo chính Piri Reis, ông đã sử dụng bản đồ từ Columbus cho thấy vùng đất này là một hòn đảo ngăn cách với Nam Mỹ bởi một eo biển. Ông cũng viết rằng vùng đất này được phát hiện bởi một nhà thám hiểm vô danh đã đi thuyền đến đó vào năm 1501. Tuy nhiên, một số người cho rằng vùng đất này thực sự là Nam Cực (mãi đến năm 1820 mới được phát hiện chính thức) và nó được hiển thị trên bản đồ là không có băng và tuyết.

Một số ý kiến cho rằng những bản đồ cổ mà ông sử dụng đến từ những nền văn minh đã mất, chẳng hạn như Atlantis hay Lemuria, những nền văn minh có kiến thức rất sâu rộng về địa lý và thiên văn học. Những người khác cho rằng ông ta đã liên lạc với người ngoài hành tinh hoặc các tổ chức bí mật đã tiết lộ choPiri Reis những bí mật của thế giới. Một số người thậm chí còn cho rằng Piri Reis có khả năng tâm linh hoặc kỹ năng du hành thời gian cho phép bản thân nhìn thấy tương lai. Những lý thuyết này dựa trên những cách giải thích khác nhau về các ký hiệu, màu sắc và hình dạng trên bản đồ.

Tuy nhiên, hầu hết các học giả chính thống đều bác bỏ những lý thuyết này là vô căn cứ và không hợp lý. Họ chỉ ra rằng bản đồ Piri Reis không phải là sự thể hiện hoàn hảo của thực tế mà là sự tổng hợp của nhiều nguồn khác nhau với nhiều mức độ chính xác và biến dạng khác nhau. Họ cũng lưu ý rằng vùng đất phía Nam của Nam Mỹ không phải là Nam Cực mà là Patagonia hay Tierra del Fuego, những nơi đã được một số nhà thám hiểm châu Âu biết đến vào thời điểm đó.

Một số tác giả cũng đã quan sát thấy sự tương đồng về mặt hình ảnh với các khu vực ở châu Mỹ chưa được khám phá chính thức vào năm 1513. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhấn mạnh là không có bằng chứng lịch sử hoặc văn bản hỗ trợ nào cho thấy bản đồ thể hiện các vùng lãnh thổ phía Nam Cananéia ngày nay ở miền Nam Brazil.

Bản đồ Piri Reis là một mảnh bản đồ có giá trị và ấn tượng phản ánh trình độ hiểu biết và khám phá vào đầu thế kỷ 16. Nó cũng là minh chứng cho kỹ năng và trí tò mò của Piri Reis, người đã cố gắng nắm bắt cả thế giới chỉ trên một tờ giấy da.