Bị xử mức phạt cao nhất trong lịch sử vì đã lạm dụng sự độc quyền Android, song có lẽ án phạt này vẫn còn là quá ít, và quá muộn để đem đến thay đổi

Vào giữa ngày thứ tư, Liên minh châu Âu đã phán quyết rằng Google đã sử dụng sự thống lĩnh thị trường phần mềm smartphone của mình một cách bất hợp pháp, và phạt Alphabet một mức phạt cao kỷ lục là 5 tỷ USD.

Tuy nhiên, tiền không phải là vấn đề của Alphabet. Ít nhất, tiền không phải là vấn đề thực sự ở đây.

Trước đó, đã có ước tính rằng khoản tiền phạt tối đa mà Liên minh châu Âu có thể đưa ra xấp xỉ 11 tỷ USD, hay tương đương với 10% của doanh thu hàng năm của công ty. Tuy nhiên, khoản phạt đã không lên cao được như ước tính. Ngoài ra, mặc dù 11 tỷ USD có thể là một khoản tiền khổng lồ thật đấy, nó vẫn chỉ là một phần nhỏ trong ố 102 tỷ USD trong số tiền mặt và các khoản đầu tư ngắn hạn mà Alphabet đang có vào quý trước.

Thách thức thực sự của Google là khi Liên minh châu Âu ép buộc họ phải thay đổi hành vi của mình.

Google cho phép các nhà sản xuất điện thoại sử dụng phần mềm Android nguồn mở miễn phí, song Liên minh châu Âu lại cáo buộc công ty vì đã sử dụng các hình thức cấp phép hạn chế nhằm thu lợi từ các dịch vụ của riêng mình. Google ép buộc các nhà sản xuất điện thoại phải cài đặt các sản phẩm của Google như Search, Maps và Chrome để đi kèm với cửa hàng ứng dụng, Play store. Liên minh châu Âu cũng đang điều tra những thoả thuận mà Google đã đồng ý với các công ty khác nhằm cài đặt trước ứng dụng tìm kiếm trên điện thoại và ngăn chặn các công ty không được bán các mẫu điện thoại mà chạy các phiên bản Android đã sửa đổi.

Về lý thuyết mà nói, quyết định này có thể cho phép các ứng dụng khác có nhiều đất diễn để cạnh tranh với các ứng dụng của Google. Các nhà sản xuất điện thoại có thể bán đấu giá các danh mục ứng dụng cụ thể cho các nhà sản xuất ứng dụng, và họ sẽ trả giá cao nếu như họ không phải cạnh tranh với những ứng dụng tương tự của Google mà đã được cài đặt sẵn.

Phán quyết này cũng có thể sẽ cản trở sự phát triển của Google trong mảng kinh doanh quảng cáo, nơi mà sự tăng trưởng được thúc đẩy bởi quảng cáo trên điện thoại thay vì quảng cáo trên máy tính. Nếu Google bị buộc phải ngừng cung cấp bộ ứng dụng, họ sẽ không còn khu đất để quảng cáo, nơi mà họ có thể bán được nhiều quảng cáo hơn là thông qua các sản phẩm của bên thứ ba.

Phạt ít, phạt muộn?

Mặc dù một số nhà sản xuất ứng dụng có thể sẽ được lợi từ vụ việc này, Gary Reback, một luật sư chống độc quyền mà đã từng có liên quan tới vụ của Microsoft năm xưa, thì lại tin rằng vụ việc này sẽ không đem đến được nhiều sự thay đổi.

Ông ta nhấn mạnh rằng phán quyết của năm ngoái dành cho dịch vụ mua sắm của Google vẫn còn chưa được sửa, một phần là bởi vì án phạt đó quá ít và đã được đưa ra quá muộn. Ông tin rằng quyết định lần này của Liên minh châu Âu cũng không có nhiều hệ quả lớn lao cho lắm.

Ông chia sẻ: "Với sự thực thi của bất cứ luật chống động quyền nào dành cho các hành vi đơn phương, biện pháp khắc phục sẽ không làm được gì nhiều trừ khi bạn sửa chữa được vấn đề này từ sớm." Đã hơn 2 năm kể từ khi Liên minh châu Âu ban hành sự phản đối của họ với Google, và thậm chí CEO của Google, ông Sundar Pichai cũng đã nói rằng Google sẽ tìm cách kháng cáo, và từ đó, sẽ kéo dài quá trình này ra nữa.

Vào thời điểm này, người tiêu dùng tại châu Âu có thể đã quá quen thuộc với các dịch vụ của Google, và khó có thể chuyển sang dùng cách dịch vụ khác, kể cả khi các ứng dụng của Google bị buộc phải được dỡ bỏ khỏi hệ điều hành Android. Tình huống này giống như ở Mỹ, nơi mà Google sở hữu đến 5 trong số 10 ứng dụng phổ biến nhất tại Mỹ. Cơ hội lớn nhất có thể ở trong các thị trường đang phát triển như Ấn Độ, Đông Nam Á, Mỹ Latinh và châu Phi, nơi mà nhiều người vẫn còn lạ lẫm với điện thoại.

Barry Lynn, giám đốc của Viện thị trường mở và chống độc quyền, cũng không có hi vọng gì nhiều vào phán quyết mới này. Ông cho rằng phán quyết của Liên minh châu Âu sẽ không khiến Google phải thay đổi mô hình kinh doanh quá nhiều. Song ông cũng tin rằng từ vụ việc này, chính phủ Mỹ sẽ phải bắt đầu nhìn vào các quy định quản lý một cách nghiêm túc hơn. Trong năm ngoái đã có nhiều phía lên tiếng đòi hỏi phải điều tra vào những thế độc quyền của các công ty công nghệ, song dường như vẫn chưa có nhiều hành động.

Ông chia sẻ với CNBC: "Tôi nghĩ rằng hiệu ứng tức thì với Google sẽ không đáng kể cho lắm. Tuy nhiên, chính phủ của chúng ta sẽ bị kì vọng nhiều hơn để phải tìm cách điều chỉnh những nền tảng này."

Tham khảo CNBC