Cá mập đang tiến hóa để có thể đi bộ trên mặt đất

Một nghiên cứu mới trên tạp chí Marine and Freshwater Research bây giờ có thể trở thành ý tưởng mới cho những bộ phim kinh dị liên quan đến cá mập: Các nhà khoa học cho biết họ vừa tìm thấy 4 loài cá mập đang tiến hóa để có khả năng đi bộ trên mặt đất.

Bạn không nghe nhầm đâu, những con cá mập này bị bắt quả tang khi chúng dùng vây để đi lại như 4 chiếc chân. Mặc dù vẫn sống chủ yếu dưới nước, đôi khi, người ta sẽ thấy chúng lội giữa những rặng san hô hoặc trèo hẳn lên khỏi mặt đất để đi từ những vũng nước này sang vũng nước khác.

Nhìn vào những con cá mập này, chúng ta có thể thấy thuyết tiến hóa của Darwin đang thực sự làm việc.

Cá mập đang tiến hóa để có thể đi bộ trên mặt đất

Những con cá mập mới được phát hiện trong một nghiên cứu kéo dài 12 năm, dưới sự hợp tác của Đại học Queensland, Australia, Tổ chức Bảo tồn Quốc tế (CSIRO), Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Florida, Hoa Kỳ, Viện Khoa học và Bộ Thủy sản Indonesia.

Trong quá trình đó, các nhà khoa học đã xác nhận được tổng cộng 9 loài cá mập đi bộ, gồm 4 loài mới được phát hiện ở vùng biển ngoài khơi phía bắc Australia và New Guinea.

Tất cả các loài cá mập đi bộ này đều thuộc chi Hemiscyllium, một tập hợp các loài cá mập đã tách ra khỏi cây tiến hóa từ Kỷ Phấn trắng muộn, kéo dài từ khoảng 66 đến 100 triệu năm trước. Điều đó có nghĩa là ngoại hình của chúng cũng không giống những người anh em họ xa như cá mập búa hay cá mập trắng cho lắm.

Trên thực tế, tất cả những con cá mập đi bộ đều trông khá đáng yêu. Chúng có mõm ngắn, mắt cao và những hoa văn hình khoang đặc trưng rất cuốn hút.

"Dài trung bình chưa tới 1 mét, những con cá mập đi bộ không phải là mối đe dọa đối với con người", nhà sinh vật học Christine Dudgeon đến từ Đại học Queensland nói. "Nhưng khả năng chịu đựng môi trường có nồng độ oxy thấp và khả năng đi bằng vây của chúng sẽ mang lại một lợi thế vượt trội khi loài cá mập này săn mồi là những động vật giáp xác và thân mềm nhỏ".

Thật may mắn, những con cá mập đi bộ này không phải một cơn ác mộng đối với con người chúng ta. Nhưng vẫn còn một câu hỏi cần giải đáp ở đây: Chúng đã trở thành cơn ác một đối với những loài sinh vật giáp xác và thân mềm nhỏ bé từ bao giờ?

Các nhà khoa học cho biết cá mập đi bộ thuộc chi Hemiscyllium xuất hiện ở nhiều vùng biển rộng lớn các nhau xuyên suốt dòng lịch sử hàng triệu năm, bởi vậy rất khó để xác định từ khi nào chúng học được khả năng đi bộ, và tại sao chúng lại phát triển khả năng này.

Tuy nhiên, họ vẫn có thể suy đoán được. Trong trường hợp này, các nhà nghiên cứu cho rằng những con Hemiscyllium đầu tiên đã học được cách đi bộ từ hai triệu năm trước. Đó là thời kỳ các mảng kiến tạo trên Trái Đất vẫn đang hoạt động mạnh, khiến cho mực nước biển liên tục thay đổi cùng với đó là vị trí của các rạn san hô và quần đảo nhỏ.

"Dữ liệu cho thấy các loài cá mập đi bộ mới tiến hóa, sau khi chúng rời khỏi quần thể ban đầu đã bị cô lập về mặt di truyền khi chuyển sang các khu vực mới và phát triển thành loài mới", Dudgeon giải thích.

"Chúng có thể đã di chuyển bằng cách bơi hoặc đi bộ bằng vây, và đã quá giang một chuyến qua các rạn san hô đang bị trôi dạt về phía tây New Guinea khoảng 2 triệu năm trước".

Ngoài ra, nhóm nghiên cứu của Dudgeon dự đoán số loài cá mập biết đi bộ sẽ không dừng lại ở con số 9. Đâu đó trên Trái Đất này, vẫn có những loài cá mập khác đang tiến hóa để có thể lên cạn và đi bộ. Vấn đề là chúng ta có thể tìm thấy chúng hay không mà thôi.

Tham khảo Sciencealert