Các chất khử mùi và chống mồ hôi liệu có tốt cho da hay không?

Thực tế, những bình xịt khử mùi hoặc chống mồ hôi đang là cách hữu hiệu nhất để khống chế mùi hương trên cơ thể người. Tuy nhiên chưa có một nghiên cứu chính thức nào xác nhận những loại hóa chất này có tác động tới làn da của con người hay không.

Mới đây, các nhà nghiên cứu Mỹ đã phát hiện ra rằng việc sử dụng các sản phẩm vệ sinh cá nhân trên da làm ảnh hưởng đáng kể đến chủng loại và số lượng của vi khuẩn sinh sống trong nách người. Trong khi chưa có bằng chứng nào cho thấy vi khuẩn trong nách gây hại tới sức khỏe của con người, các nhà nghiên cứu tin rằng những vi khuẩn tự nhiên này có thể mang tới những lợi ích đáng kể. Điều đó có nghĩa rằng khi sử dụng sản phẩm khử mùi, chúng ta đang vô tình gây hại cho chính bản thân.

Theo nhà sinh thái học Rob Dunn đến từ đại học Bắc Carolina cho hay: "Hàng ngàn vi khuẩn có thể sống trên da người và đặc biệt ở nách. Nếu chỉ có một trong số những loài vi khuẩn đó sống trong nách thì thật khó để dự đoán số lượng. Nhưng chúng tôi đã phát hiện ra một trong những yếu tố quyết định quan trọng nhất số lượng vi khuẩn trong nách bạn chính là cách sử dụng chất khử mùi hoặc chống mồ hôi".

Để tiến hành đánh giá tác động của chất khử mùi hoặc chống mồ hôi, các nhà nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm trên 17 tình nguyện viên trong khoảng thời gian 8 ngày.

Nhóm thử nghiệm được chia thành ba nhóm nhỏ. Bảy người thường xuyên sử dụng chất chống mồ hôi, năm người thường xuyên sử dụng chất khử mùi, đa phần chứa chất ethanol hoặc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây mùi hôi. Và cuối cùng là năm người không hề sử dụng bất kỳ một loại chất nào ở trên. Những người tham gia sẽ được lấy mẫu bệnh phẩm từ nách hai lần mỗi ngày trong suốt quá trình thử nghiệm.

Trong giai đoạn đầu tiên, những người tham gia thử nghiệm vẫn giữ thói quen vệ sinh cá nhân như thường lệ. Từ ngày thứ hai đến thứ sáu, họ không được sử dụng bất kỳ một chất khử mùi hoặc chống mồ hôi. Nhưng tới hai ngày cuối cùng, tất cả mọi người đều được phép sử dụng chất chống mồ hôi.

Nhà nghiên cứu Julie Horvath cho biết: "Chúng tôi thấy rằng, ngày đầu tiên những người sử dụng chất chống mồ hôi có lượng vi khuẩn ít hơn những người không sử dụng hóa chất. Nhưng đã có rất nhiều biến đổi khiến các nhà nghiên cứu khó có thể đưa ra một kết luận chắc chắn. Thêm vào đó, những người thường sử dụng chất khử mùi thường có lượng vi khuẩn, tính theo trung bình cao hơn so với người không sử dụng".

Trước ngày thứ sáu, khi tất mọi người tham gia thử nghiệm không sử dụng sản phẩm khử mùi, chống mồ hôi sau năm ngày, các nhà nghiên cứu phát hiện thấy lượng vi khuẩn trong nách khá lớn. Tuy vậy lượng vi khuẩn đã giảm đáng kể ngay sau khi mọi người sử dụng chất chống mồ hôi kể từ ngày thứ sáu.

Điều này có nghĩa rằng, chất chống mồ hôi sẽ làm giảm quần thể vi khuẩn trong khi đó, chất khử mùi thực sự có thể làm tăng lượng vi khuẩn.

Sử dụng trình tự gen để phân tích thành phần nhiều loại vi khuẩn trong mồ hôi của người thử nghiệm không sử dụng hóa chất, các nhà nghiên cứu phát hiện thấy chất chống mồ hôi đặc biệt sản sinh ra một quần thể vi khuẩn rất khác biệt trong nách người.

Trái ngược lại, những người không sử dụng chất khử mùi hoặc chống mồ hôi ghi nhận lượng vi khuẩn Corynebacteria cao (chiếm 62% trong tổng vi khuẩn) và lượng vi khuẩn Staphylococcaceae thấp (chiếm 21%). Số lượng vi khuẩn này gần như đảo ngược ở những người sử dụng chất chống mồ hôi (tương ứng tỷ lệ 14% Corynebacteria và 60% Staphylococcaceae).

Corynebacteria là vi khuẩn "chịu trách nhiệm" chủ yếu tạo nên mùi cơ thể. Đây cũng là loài vi khuẩn được khẳng định giúp chống lại các mầm bệnh. Trong khi đó, Staphylococcaceae là một nhóm vi khuẩn đa phần có lợi mặc dù chúng có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của con người trong một số trường hợp.

Thực tế từ nghiên cứu rút ra, chất chống mồ hôi và khử mùi hoàn toàn sắp xếp lại hệ sinh thái vi khuẩn trên da người, bao gồm cả số lượng của chúng. Tuy vậy, các nhà khoa học vẫn chưa thể đưa ra kết luận chính thức cho câu hỏi liệu những hóa mỹ phẩm này có lợi hay có hại cho da người?

Nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học trước đây đã tiến hành so sánh vi khuẩn trong nách con người với một vài loài linh trưởng. Họ phát hiện thấy vi sinh vật đã tiến hóa theo thời gian cùng với cá thể nơi chúng đang ký sinh.

Một phát hiện khá thú vị tiết lộ vi khuẩn trên thân các loài linh trưởng đều có nguồn gốc từ phân và đất, những nơi thường được coi có điều kiện vệ sinh không tốt nếu không muốn nói là bẩn. Tuy vậy, nhà nghiên cứu Horvath cho biết, sự đa dạng của quần thể vi khuẩn xuất phát từ phân và đất trên da động vật linh trưởng có thể đóng một vai trò tích cực hoặc có lợi cho cá thể bị ký sinh mà chúng ta chưa thể hiểu rõ và đánh giá chi tiết.

Tham khảo ScienceAlert