Chỉ bằng bộ font chữ mới này, Google cho thấy họ trân trọng các loại văn hóa truyền thống cổ như thế nào

Google Fonts, nơi lưu trữ các bộ font chữ mã nguồn mở miễn phí của công ty hiện có đến hơn 8 00 thiết kế kiểu chữ. Nhưng Noto Serif CJK, bộ nét chữ mà công ty vừa mới công bố gần đây, lại có những tính năng rất độc đáo. Nó trông như một sự hợp nhất giữa các kiểu chữ của tiếng Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, cũng như của tiếng Anh, tiếng Cyrillic và tiếng Hy Lạp.

Và cũng phải khá kỳ công để tạo nên bộ nét chữ đó: Google đã phải hợp tác với Adobe và làm việc với 5 hãng đúc nét chữ quốc tế khác để thiết kế nên hàng nghìn mẫu chữ đặc trưng với từng nền văn hóa, nhưng vẫn có thể nhận ra nét tương đồng không thể nhầm lẫn được.

7 mức độ đậm nhạt của nét chữ trong bộ font chữ Noto Serif CJK.

Noto Serif CJK là một món quà dành cho ai đang xây dựng sản phẩm bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau. “Khi bạn lấy hai font chữ và trộn chúng lại với nhau, bạn sẽ thấy rằng các đặc trưng của chúng không còn đúng nữa.” Bob Jung, Giám đốc các nỗ lực quốc tế của Google, cho biết. Ông gọi đó là hiệu ứng “Ransom Note Effect” (hiệu ứng gây ra do việc sử dụng quá nhiều các nét chữ giống nhau).

Đó là một trở ngại lớn cho những nhà thiết kế khi làm việc với các kiểu chữ của tiếng Trung Quốc, tiếng Nhật và Hàn Quốc. Các ngôn ngữ này chứa đến hàng chục nghìn chữ khác nhau so với vài chục chữ cái trong tiếng Latin hay Cyrillic (ngôn ngữ của người Slav). Phát triển một font chữ CJK chung cho cả ba ngôn ngữ trên để chúng có cùng một dáng vẻ quả thực là một kỳ công thực sự.

Nhưng đó chính là điều mà Jung và nhóm của mình đã làm được với bộ font chữ Noto Serif CJK. Nó là một bộ kiểu chữ Serif đơn giản với đường nét hoa văn mềm mại và dễ nhìn của một nét chữ như Baskerville hay Sentinel. Google và Adobe đều xem font chữ này như một người đồng hành với Source Han Sans, một loại kiểu chữ Sans Serif (không có gạch chân nhỏ bên dưới), cũng được duy trì phong cách tương đồng giữa các ngôn ngữ Trung Nhật Hàn. Mùa thu năm ngoái, Google từng cho ra mắt Noto, bộ kiểu chữ dùng cho 800 ngôn ngữ khác nhau, không kể Trung Nhật Hàn.

Nếu bạn từng chứng kiến sự phức tạp của hệ ngôn ngữ Trung Nhật Hàn, bạn sẽ hiểu bộ font chữ Noto Serif CJK ấn tượng đến như thế nào. Thậm chí, ngay cả các biểu tượng chung giữa ba ngôn ngữ này cũng có có những điểm khác biệt quan trọng nhưng rất tinh tế.

Trong một chữ Trung Quốc, hai nét chéo sẽ chỉ cắt nhau ở một điểm, còn trong tiếng Nhật hay tiếng Hàn, đường liền kề trong một chữ có thể vượt qua một chữ khác. Những đặc trưng này xuất phát từ các kỹ thuật viết chữ từ trước thời đại số hóa. Trong khi các chữ Trung Quốc được viết với những nét bút liên tục, trong khi chữ tiếng Nhật và Hàn xuất phát từ các hình khối.

“Nếu bạn không duy trì được các quy ước này trong những chữ cái, rất có thể bạn sẽ sử dụng nhầm sang các đường nét của phiên bản tiếng Trung giản thể và đưa nó cho một phát ngôn viên người Nhật, lúc này nó sẽ không mang lại cảm giác của một tài liệu bằng tiếng Nhật.” Ken Lunde, một nhà ngôn ngữ học và là một nhà khoa học máy tính tại Adobe cho biết.

Đường nét của chữ "tả" trong từ "mô tả" trong tiếng Trung giản thể, tiếng Trung truyền thống, tiếng Nhật và tiếng Hàn.

“Nếu bạn tuân theo các quy ước về chữ viết trong khu vực, nó sẽ nói với người dùng rằng, bạn đã thiết kế cho họ một sản phẩm, chữ không chỉ biên dịch lại ngôn ngữ của họ.” Lunde vốn là tác giả của hai quyển sách về mẫu chữ trong ngôn ngữ Đông Á, là người chịu trách nhiệm về việc chỉ ra chữ cái nào trong kiểu chữ Trung Nhật Hàn có thể chia sẻ được các đường nét, và chữ cái nào cần một thiết kế riêng biệt.

Các đường nét chạm càng được chia sẻ nhiều hơn, kích thước file của bộ font chữ càng nhỏ hơn, người dùng càng tải các bộ font Source Han Sans và Noto Serif CJK nhanh hơn. Cuối cùng, các nhà thiết kế kiểu chữ chỉ phải vẽ khoảng 270 nét chạm khắc riêng biệt cho mỗi một trong số 4 loại ngôn ngữ. Và chỉ có khoảng 7.000 chữ cái cho cả bốn ngôn ngữ này.

Hiện cả Google và Adobe đang mã nguồn mở miễn phí bộ font chữ Noto Serif CJK. Việc được sử dụng rộng rãi sẽ giúp giảm đi hiệu ứng “Ransom Note Effect” gây khó chịu, cho phép các sản phẩm duy trì được một thiết kế phù hợp giữa các ngôn ngữ và giao diện. Điều này cũng sẽ giúp cho các nhà thiết kế, các nhà phát triển và các công ty hoạt động trên quy mô toàn cầu, khi những sự lộn xộn về chữ viết giữa các ngôn ngữ đã không còn.

Theo Wired