Chúc mừng sinh nhật: GPU đầu tiên của NVIDIA tròn 25 tuổi

Vào ngày 31/8/1999, NVIDIA đã công bố GeForce 256, được phát hành vào ngày 11/10 cùng năm. Được quảng cáo là "GPU đầu tiên trên thế giới", sản phẩm này đã thay đổi đáng kể bối cảnh cho những người đam mê công nghệ. GPU, viết tắt của Graphics Processing Unit, là thuật ngữ mô tả bộ xử lý trong một card đồ họa.

Ảnh hưởng mang tính cách mạng của GeForce 256 đến từ việc tích hợp các tính năng chuyển đổi và chiếu sáng (Transform & Lighting - T&L) trực tiếp vào GPU. Trước đây, các phép tính này được xử lý bởi CPU hoặc yêu cầu phần cứng chuyên dụng. Bằng cách di chuyển T&L sang GPU, NVIDIA đã giảm chi phí và tăng hiệu suất so với các bộ tăng tốc 3D truyền thống. Bước nhảy vọt về kiến trúc này cho phép NVIDIA vượt qua các đối thủ và người tiền nhiệm với phần mềm được tối ưu hóa cho công nghệ này.

GeForce 256 sử dụng bộ nhớ SDR nhưng sau đó được cập nhật để hỗ trợ DDR. GeForce 256 hỗ trợ DirectX 7.0 và là người kế nhiệm dòng RIVA TNT2. Đây là một giải pháp đơn chip có khả năng xử lý 10 triệu đa giác mỗi giây. Chip này có 23 triệu transistor, một con số không đáng kể so với GPU AD102 trong GeForce RTX 4090, GPU hàng đầu hiện tại của NVIDIA. Trong hơn 25 năm, số lượng transistor của GPU đã tăng 3.300 lần và kích thước bộ nhớ đã tăng 768.000 lần.

Tại thời điểm phát hành, NVIDIA phải cạnh tranh với 35 công ty khác, theo lời của đồng sáng lập Chris Malachowsky vào năm 2008. Trong khi một số đối thủ bị NVIDIA mua lại hoặc không theo kịp, chỉ có AMD tồn tại sau cuộc cạnh tranh khốc liệt. Ngày nay, thị trường GPU đã mở rộng, với Intel, AMD, Qualcomm và NVIDIA cạnh tranh để phát triển các kiến trúc tiên tiến nhất cho nhiều ứng dụng khác nhau. 

GPU đã phát triển đáng kể kể từ GeForce 256, hiện nay có phần cứng mã hóa video mạnh mẽ, các đơn vị ray tracing chuyên dụng và lõi tensor. Chúng rất quan trọng trong chơi game, mô phỏng, render, truyền phát đám mây, tính toán, tiền điện tử và gần đây không thể không nhắc đến AI. Đồng thời, card hiện nay yêu cầu nhiều điện năng gấp 9 lần và đắt gấp 4 lần.