Con người và cá sấu đã chung sống hòa thuận suốt hơn 500 năm qua tại Burkina Faso

"Chó là người bạn tốt nhất của con người" là một câu nói nổi tiếng. Mèo, chuột và thậm chí cả thằn lằn cũng vậy. Nhưng hãy tưởng tượng cả một ngôi làng cùng tồn tại trong sự hòa hợp hoàn hảo với hàng trăm con cá sấu khổng lồ thì sẽ như thế nào?

Một mối quan hệ đáng kinh ngạc đã nảy nở giữa con người và cá sấu ở quốc gia không giáp biển Burkina Faso ở Tây Phi. Cụ thể, đó là làng Bazoule, một ngôi làng nhỏ cách thủ đô Ouagadougou của Burkina Faso 30 km, là nơi sinh sống của hơn 100 con cá sấu khổng lồ.

Con người và cá sấu đã cùng tồn tại ở ngôi làng châu Phi này từ thế kỷ 15

Câu chuyện về mối quan hệ đáng chú ý giữa con người và cá sấu này đã được lưu truyền trong văn hóa dân gian địa phương. Theo truyền thuyết, nguồn gốc của sự chung sống hài hòa này có thể bắt nguồn từ thế kỷ 14 hoặc 15 khi khu vực này nằm dưới sự cai trị của Koud Naba, một thủ lĩnh địa phương. Ngôi làng đang vật lộn với hạn hán gay gắt và thiếu nước, tuy nhiên những người phụ nữ trong ngôi làng theo dõi chuyển động của cá sấu và phát hiện ra một cái ao ẩn giấu, nhờ đó cứu được dân làng.

Kể từ đó, người dân địa phương và đàn cá sấu đã tạo nên một mối quan hệ đặc biệt tin cậy và tôn trọng lẫn nhau, nơi không có thương vong nào về người và cá sấu được báo cáo trong 70 năm qua, mặc dù ở cùng một không gian.

Ngôi làng thậm chí còn có cả một lễ hội dành riêng cho tình bạn giữa con người và cá sấu

Koom Lakre là một lễ hội thường niên chỉ có ở Bazoule ở châu Phi, dành riêng cho những người cùng chung sống với loài bò sát. Vào ngày này, dân làng sẽ tổ chức lễ hiến tế cá sấu. Họ cũng cầu nguyện cho các loài động vật ban cho chúng những lời chúc sức khỏe, cho con người sự giàu có và mùa màng bội thu.

Những con cá sấu này được coi là sinh vật linh thiêng có mối liên hệ thần bí với nơi này và con người ở đó thay vì bị coi là sự hiện diện độc ác. Cá sấu cũng đóng vai trò là "thầy bói" ở đây. Một số già làng giải thích những tiếng kêu của cá sấu có thể dự báo trước những điều xui xẻo.

Theo lời kể của một người dân địa phương, cá sấu được coi là đại diện cho "linh hồn của tổ tiên" và trong trường hợp những con cá sấu bị chết, chúng sẽ được chôn cất theo nghi thức tang lễ thích hợp, giống như con người.

Tại sao những con cá sấu Tây Phi này lại ngoan ngoãn như vậy?

Cá sấu sông Nile là loài biểu tượng của khu vực và là loài săn mồi đỉnh cao thống trị vương quốc dưới nước ở châu Phi. Nó được biết đến với kích thước đặc biệt lớn, và khả năng săn lùng con mồi với độ chính xác đáng kinh ngạc cũng như bản chất vô cùng hung dữ. Vậy thì điều gì đã khiến những con cá sấu này hành động trái ngược với bản chất của chính chúng?

Phân tích di truyền gần đây đã tiết lộ rằng những con cá sấu sinh sống ở Trung và Tây Phi thực chất chỉ là phân loài anh em họ xa của những con cá sấu sinh sống tại sông Nile. Chi cá sấu sông Nile là Crocodylus niloticus, trong khi chi cá sấu Tây Phi được tìm thấy ở Bazoule là Crocodylus suchus.

Còn được gọi là "Cá sấu sa mạc", chúng có kích thước nhỏ hơn, ít hung dữ hơn và ngoan ngoãn hơn. Phân loài này sinh sống ở nhiều hồ được coi là thiêng liêng đối với người dân địa phương - rải rác khắp Tây Phi và được người dân tôn thờ.

Tương lai của tình bạn độc đáo giữa con người và cá sấu này đang bị đe dọa

Tình bạn đáng kinh ngạc giữa người dân Bazoule và những con cá sấu thiêng liêng của họ không chỉ định hình nên bản sắc văn hóa của ngôi làng mà còn thu hút khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới.

Du khách có thể tự mình trải nghiệm điều này bằng cách cho chúng ăn hoặc tựa lưng vào những tấm lưng gồ ghề của chúng. Lượng khách du lịch đổ vào đã mang lại nền tảng kinh tế cho khu vực vốn còn nghèo khó này. Nó cũng giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo tồn những loài động vật độc đáo này.

Tuy nhiên, hệ sinh thái có một không hai này đang có nguy cơ tuyệt chủng vì hiện tượng nóng lên toàn cầu đang khiến các vùng nước cạn kiệt, làm giảm đáng kể môi trường sống của những loài động vật này.

Tình bạn này sẽ kéo dài bao lâu? Liệu đây có phải là di sản sống được truyền qua nhiều thế hệ? Hay cuối cùng nó sẽ trở thành một trong nhiều "sự thật khó tin" bị lãng quên trong biên niên sử? Chỉ có thời gian mới trả lời được.