Cuộc đời thăng trầm của tỷ phú Jack Ma: Từ giáo viên Tiếng Anh với cuộc sống khốn khó tới tỷ phú công nghệ, giờ về làm "anh nông dân" nhưng liệu có thể một lần nữa tạo ra đột phá?

Nhà sáng lập Alibaba, tỷ phú Jack Ma từng là gương mặt đại diện “bất khả chiến bại” của công nghệ Trung Quốc. Ông từng xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ các phương tiện truyền thông, hội nghị cho đến các sự kiện nổi bật của công ty.

Ở thời điểm hiện tại, hoạt động và cuộc sống xoay quanh vị tỷ phú vẫn là chủ đề được nhiều người Trung Quốc và quốc tế chú ý. Những bài đăng trên mạng xã hội hay báo chí về địa điểm Jack Ma tới hay vị tỷ phú đang làm gì đều thu hút lượng lớn người quan tâm.

Theo Business Insider, có vẻ vị tỷ phú đang ở một phiên bản mới của chính mình và có thể gọi là Jack Ma 3.0.

Jack Ma phiên bản 1.0: Một giáo viên nhiều khó khăn và tham vọng bước vào lĩnh vực công nghệ

Thật dễ hiểu tại sao Jack Ma lại nổi tiếng ở cả Mỹ, Trung Quốc và nhiều nơi trên thế giới. Từ nghèo khó tới ông trùm của cả một đế chế, cuộc đời ông là câu chuyện truyền cảm hứng cho nhiều người.

Jack Ma, tên khai sinh là Ma Yun, ông sinh ra trong một gia đình nghèo ở Hàng Châu, Trung Quốc. Trước đây, ông không hề là một học sinh xuất sắc ở trường. Vị tỷ phú từng trượt đại học hai lần trước khi đỗ Đại học Sư phạm Hàng Châu.

Sau khi tốt nghiệp đại học năm 1988, ông đã nộp đơn xin hàng tá công việc và đa phần đều bị từ chối trước khi được nhận làm giáo viên tiếng Anh.

Jack Ma nói rằng ông yêu thích công việc của mình nhưng nó chỉ được trả 12 USD/tháng (gần 300.000 đồng theo tỷ giá hiện tại). Ông cũng luôn cởi mở về những thất bại mà bản thân gặp phải trong suốt cuộc đời.

Jack Ma từng nói tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ năm 2018 rằng: “Khi còn là một cậu bé - hay kể cả ngày nay - tôi cũng chưa bao giờ nghĩ mình sẽ có mặt ở đây. Khi nhìn lại, mọi vấn đề tôi gặp phải khi còn bé đều mang lại bài học cho tôi”.

Ông từng thành lập China Pages, một trong những trang web thương mại điện tử đầu tiên của Trung Quốc nhưng sau đó đã thất bại. Tuy nhiên, vị doanh nhân trẻ đã tập hợp được một nhóm gồm 17 người bạn vào năm 1999 để thành lập Alibaba và giúp đưa Trung Quốc bước vào kỷ nguyên thương mại điện tử.

Mặc dù Jack Ma được cho là một trong những doanh nhân trong ngành thành công nhất trong thế hệ này, nhưng ông đã lập nên Alibaba mà không hề có kiến thức về marketing hay máy tính.

Tuy nhiên, khởi đầu là một giáo viên đã dạy ông cách xây dựng đội nhóm, xác định, trau dồi tài năng của các cá nhân, biết cách phân phối công việc và vạch ra phương hướng vận hành cho Alibaba, ông nói tại Davos năm 2018.

Brian Wong, một trong những nhân viên đời đầu của Alibaba, nói với Business Insider về phong cách quản lý của Jack Ma: “Ông ấy giống một giáo viên hơn là một nhà quản lý”. Wong đã làm việc gần hai thập kỷ tại Alibaba.

Jack Ma phiên bản 2.0: Lãnh đạo doanh nghiệp với tầm nhìn lớn và sự rút lui khỏi ánh hào quang

Đối với Alibaba, Jack Ma đóng vai trò then chốt trong việc điều hành công ty và sức thu hút của ông đã thu hút được sự hỗ trợ mà ông cần. Wong nhận định Jack Ma là bậc thầy trong việc truyền tải khát vọng khiến nhiều người đồng cảm và được truyền cảm hứng.

Jack Ma thành lập Alibaba.com vào tháng 6 năm 1999. Vào tháng 10, công ty đã huy động được 5 triệu USD từ Goldman Sachs và 20 triệu USD khác từ SoftBank.

Làm việc tại Alibaba rất áp lực nhưng Jack Ma nổi tiếng là người duy trì trạng thái vui vẻ. Vào đầu những năm 2000, khi thành lập nền tảng mua sắm Taobao, ông đã đề nghị đội nhóm của mình trồng cây chuối trong giờ giải lao để tăng thêm năng lượng.

Alibaba bùng nổ trong những năm 2000 tại Trung Quốc. Đến giữa những năm 2010, ông bắt đầu ấp ủ giấc mơ vươn ra biển lớn.

Năm 2014, Alibaba bắt đầu giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán New York, đưa Jack Ma trở thành người giàu nhất châu Á vào cuối năm đó với khối tài sản ước tính khoảng 25 tỷ USD.

Sau một vài biến động, một số công ty con và công ty liên kết của Alibaba gặp nhiều khó khăn từ tháng 10/2020. Một khoảng thời gian dài sau đó, vị tỷ phú đã gần như không xuất hiện trên truyền thông báo chí.

Jack Ma phiên bản 3.0: Bước sang trang mới và mong muốn trở thành “ông trùm” nông nghiệp công nghệ cao

Tính đến hiện tại, Jack Ma đã nghỉ hưu ở Alibaba khoảng một năm. Dù “ở ẩn”, ông vẫn bị bắt gặp ở nhiều nơi khác nhau trong thời gian qua. Nhiều lần ông được cho là xuất hiện tại các viện nghiên cứu chuyên về nông nghiệp công nghệ cao trên khắp thế giới.

Hồi tháng 10/2021, Jack Ma đến Tây Ban Nha để học về nông nghiệp và công nghệ liên quan tới môi trường. Sau đó, ông cũng tới Hà Lan, Nhật Bản để nghiên cứu sâu về lĩnh vực này.

Tháng 5/2023, Đại học Tokyo thông báo rằng Jack Ma sẽ đảm nhận vị trí giảng dạy đồng thời nghiên cứu sản xuất nông nghiệp và thực phẩm bền vững tại đây.

Trước đó hồi tháng 1, ông đến Thái Lan và ăn tối với Supakit Chearavanont - Chủ tịch nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi Charoen Pokphand Group.

Theo Business Insider, tài năng kinh doanh của Jack Ma đã quay trở lại, hoặc có lẽ nó chưa bao giờ biến mất. Theo các phương tiện truyền thông Trung Quốc, hồi tháng 11/2023, vị tỷ phú đã thành lập công ty "Hangzhou Ma's Kitchen Food" - công ty tham gia kinh doanh thực phẩm đóng gói, chế biến và bán lẻ các sản phẩm nông nghiệp.

Hiện tại, ông vẫn chưa công khai nói về lý do tại sao mình lại chuyển sang làm nông nghiệp. Nhưng chia sẻ với Business Insider, cựu Phó chủ tịch Alibaba Brian Wong tiết lộ tỷ phú Jack Ma luôn cảm động trước cách nền kinh tế kỹ thuật số giúp kết nối cộng đồng nông thôn trong các cơ hội phát triển. Quỹ của ông cũng hỗ trợ các nhà giáo dục ở những cộng đồng như vậy.

Do đó, nông nghiệp đã giúp Jack Ma hiểu hơn rằng những vấn đề như biến đổi khí hậu, khan hiếm và bất bình đẳng cần được giải quyết với động lực chính là công nghệ.

“Tôi nhận thấy rằng một nơi làm nông nghiệp tốt không nhất thiết phải là nơi có nguồn tài nguyên tốt, mà là nơi có tư duy độc đáo và tính sáng tạo. Các vùng nông thôn cần sự trợ giúp của công nghệ”, Jack Ma từng khẳng định.

Tham khảo Business Insider