Cựu nhân viên ASML người Nga bị truy tố vì ăn cắp bí mật bán dẫn

Bộ Di trú và Tị nạn Hà Lan vừa áp đặt lệnh cấm nhập cảnh kéo dài 20 năm đối với một cựu nhân viên của ASML, công ty công nghệ hàng đầu thế giới. Theo báo cáo từ NOS, một cá nhân có liên hệ với Nga đang bị điều tra với cáo buộc gián điệp và đánh cắp các tài liệu quan trọng liên quan đến công nghệ sản xuất vi mạch từ ASML. Các nguồn tin địa phương cho biết lệnh cấm nhập cảnh kéo dài như vậy rất hiếm khi được áp dụng và chỉ dành cho các trường hợp liên quan đến an ninh quốc gia.

ASML là công ty hàng đầu thế giới sản xuất các máy quang khắc EUV thế hệ mới với độ chính xác cao, được sử dụng trong các nhà máy sản xuất chip của Intel, Samsung và TSMC. Công nghệ của ASML được coi là chìa khóa để bước vào kỷ nguyên sản xuất chip dưới 5nm. Những lệnh cấm vận từ phía Mỹ và các quốc gia phương Tây đã gây khó khăn lớn cho các công ty bị trừng phạt như SMIC ở Trung Quốc. Tương tự, Nga - hiện cũng bị trừng phạt do xung đột quân sự ở Ukraine - gặp phải những hạn chế nghiêm trọng trong lĩnh vực công nghệ vi mạch.

Theo báo cáo, một kỹ sư 43 tuổi đã bị buộc tội đánh cắp các tài liệu quan trọng, bao gồm hướng dẫn vận hành máy móc sản xuất vi mạch từ ASML và Mapper Lithography - một công ty sản xuất máy quang khắc đã phá sản năm 2018 và sau đó được ASML mua lại. Người này bị nghi ngờ đã bán các tài liệu này với giá hàng chục nghìn euro nhằm hỗ trợ Nga đẩy mạnh sản xuất vi mạch. Điều này được cho là có liên quan đến nguồn gốc Nga của kỹ sư này.

ASML đã xác nhận những cáo buộc này và nộp đơn báo cáo tới cơ quan chức năng. Tuy nhiên, Cơ quan công tố Hà Lan và các luật sư của bị cáo từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết. Hiện tại, người đàn ông này đang bị giam giữ tại Hà Lan và dự kiến sẽ xuất hiện tại tòa án Rotterdam trong phiên xét xử sơ bộ vào thứ Hai tới. Đây là phiên tòa để các bên trao đổi thông tin, làm rõ tình tiết trước khi vụ án được đưa ra xét xử chính thức. Tùy thuộc vào diễn biến, bị cáo có thể đối mặt với bản án nhẹ hơn, nhưng kết quả cuối cùng vẫn cần chờ phán quyết của tòa.

Những cáo buộc về gián điệp công nghệ không phải là điều mới mẻ, đặc biệt với các vụ việc liên quan đến Trung Quốc trong bối cảnh bị áp đặt lệnh trừng phạt từ Mỹ. Trung Quốc từ lâu đã được nhắc đến với mục tiêu đạt được công nghệ sản xuất chip tiên tiến, nhưng vẫn bị kìm hãm do thiếu máy EUV hiện đại, buộc phải sử dụng các máy DUV cũ cho sản xuất chip 5nm. Nga, dường như đang đi theo con đường của Trung Quốc, cũng đặt mục tiêu đầy tham vọng: sản xuất máy quang khắc 7nm vào năm 2028. Tuy nhiên, khi năng lực hiện tại của Nga chỉ mới đạt mức sản xuất chip 65nm, mục tiêu này thực sự là một thách thức lớn.