Đây là bằng chứng cho thấy lục địa châu Phi sẽ cắt làm đôi trong tương lai xa

Một phần lãnh thổ phía Tây châu Phi dự kiến sẽ tách rời hoàn toàn khỏi lục địa này trong khoảng 10 triệu năm tới. Bằng chứng chính là vết nứt đang ngày càng mở rộng lãnh thổ Kenya, đi cùng với những hoạt động địa chất đang có xu hướng ngày một mạnh lên.

Vết nứt khổng lồ này chính thức xuất hiện vào ngày 19/3/2018, với kích thước dài hơn 15 mét và rộng tới hàng chục mét. Quan trọng hơn, nó đang có xu hướng ngày càng tách rộng ra.

Rõ ràng, việc hình thành vết nứt này là dấu hiệu cho thấy các mảng kiến tạo phía dưới đang có sự tái sắp xếp. Đại bộ phận lãnh thổ châu Phi nằm trên mảng kiến tạo Nubian, tuy nhiên, một phần lãnh thổ phía Đông lại nằm trên mảng kiến tạo Somali. Khoảng tiếp giáp của hai mảng kiến tạo này chính là phân đoạn Đông Phi, kéo dài tới hơn 3000km.

Theo Lucia Perez Diaz, nhà nghiên cứu thuộc Tổ chức nghiên cứu hoạt động địa chất thuộc đại học Royal Holloway, London, hai mảng kiến tạo lớn này đang ngày càng có xu hướng tách rời xa nhau. Và đây là lý giải của chuyên gia cho hiện tượng này: các mảng kiến tạo được hình thành khi vỏ trái đất vỡ ra thành các mảng nhỏ hơn. Khi vỏ trái đất chịu tác động của các lực kéo ngược chiều nhau, nó trở nên ngày càng mỏng hơn và sau đó đứt vỡ. Chính sự đứt vỡ này tạo ra các thung lũng phân đoạn.

Quá trình đứt vỡ này cũng hay đi kèm với các hoạt động địa chất và sự phun trào núi lửa, và từ đó tạo ra sự tái phân bố các vùng đất, khi các vùng xung quanh nhô cao lên, trong khi vùng đất chính giữa sụt xuống.

Phân đoạn Đông Phi được tạo thành bởi hàng loạt các phân đoạn khác nhau. Hình ảnh của chúng có thể được nhìn thấy rất rõ từ các vệ tinh ngoài vũ trụ. Tuy nhiên, không phải tất cả trong số chúng được hình thành đồng thời. Các phân đoạn sớm nhất được hình thành tại miền Bắc Ethiopia từ hơn 30 triệu năm trước, rồi lan dọc xuống Zimbabwe với vận tốc trung bình từ khoảng 2,5 tới 5cm mỗi năm.

Khi các mảng kiến tạo Somali và Nubian tách rời nhau, khu vực này sẽ trải qua những cơn địa chấn với cường độ tăng dần. Một trong số đó là cơn động đất đã xảy ra tại Kenya cách đây không lâu. Cơn động đất này đã gây thiệt hại không nhỏ về tài sản, khi hủy hoại một số tuyến phố chính và làm hư hại không ít các căn nhà.

Tham khảo: Livescience