Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, con người chạy 10.000 mét trong vòng chưa đầy 30 phút

Ngày 17 tháng 9 năm 1939 đã trở thành một cột mốc chói sáng trong lịch sử điền kinh thế giới khi vận động viên người Phần Lan Taisto Mäki trở thành người đầu tiên trong lịch sử loài người hoàn thành cự ly 10.000 mét với thành tích dưới 30 phút. Cụ thể, Mäki đã chạm đích với thời gian 29 phút 52 giây, phá vỡ chính kỷ lục của mình và mở ra một kỷ nguyên mới cho bộ môn chạy đường dài.

Thời điểm ấy, thế giới đang chìm trong khói lửa của Thế chiến II, nhưng sự kiện thể thao này vẫn tạo nên tiếng vang lớn, được xem như một tia sáng của nghị lực và niềm tin vào sức mạnh thể chất của con người.

Thành tích của Mäki không chỉ thể hiện sự xuất sắc của cá nhân ông mà còn phản ánh truyền thống điền kinh lừng lẫy của Phần Lan - quê hương của những “người chạy Phần Lan bay” (Flying Finns), như Paavo Nurmi hay Hannes Kolehmainen, vốn đã làm rạng danh quốc gia Bắc Âu này từ những thập niên trước đó.

Trước Mäki, cột mốc 30 phút cho cự ly 10.000 mét được coi như một “bức tường bất khả xâm phạm”, tương tự như quan niệm từng tồn tại về cột mốc 4 phút cho cự ly 1 dặm. Chính vì vậy, khi Mäki phá vỡ giới hạn ấy, không ít chuyên gia điền kinh và giới hâm mộ đã ngỡ ngàng, thậm chí xem đây là một thành tựu gần như “siêu nhân”. Đường chạy ngày ấy chưa được chuẩn hóa hiện đại như ngày nay, giày thi đấu cũng còn rất thô sơ, nhưng ý chí và nền tảng thể lực phi thường đã giúp Mäki viết nên lịch sử.

Taisto Mäki sinh năm 1910, thuộc thế hệ kế cận những huyền thoại chạy bộ Phần Lan trước đó. Ông nhanh chóng khẳng định tài năng khi liên tục giành huy chương và phá kỷ lục châu Âu. Điều đặc biệt, thành tích vĩ đại ngày 17/9/1939 của ông lại diễn ra chỉ một ngày sau khi Liên Xô tấn công Ba Lan, mở rộng cuộc xung đột của Thế chiến II.

Trong bối cảnh toàn cầu rối ren, tin tức về kỷ lục thế giới của Mäki đã phần nào mang đến cảm hứng và niềm hy vọng cho những ai yêu thể thao và tin tưởng vào sức mạnh của tinh thần con người.

Tuy vậy, sự nghiệp của ông cũng sớm bị gián đoạn bởi chiến tranh. Mãi đến sau Thế chiến, điền kinh thế giới mới thực sự chứng kiến những bước tiến vượt bậc ở cự ly 10.000 mét, với nhiều vận động viên phá sâu kỷ lục mà Mäki đã thiết lập.

Dù vậy, vị trí tiên phong của ông - người đầu tiên đưa con người xuống dưới ngưỡng 30 phút vẫn không bao giờ bị lu mờ. Thành tích ấy là lời chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ và khát vọng vượt qua giới hạn của bản thân.

Ngày nay, khi các kỷ lục chạy 10.000 mét đã ở mức khoảng 26 phút, cột mốc của Mäki có thể đã xa vời về mặt thành tích, nhưng ý nghĩa lịch sử của nó thì vẫn còn nguyên giá trị. Giới chuyên môn đánh giá rằng nếu không có dấu mốc năm 1939, quá trình phát triển của cự ly 10.000 mét có thể đã chậm lại rất nhiều.

Chính Mäki là người đã chứng minh cho thế giới rằng giới hạn chỉ tồn tại trong suy nghĩ của con người, và rằng với quyết tâm cùng sự rèn luyện, những bức tường tưởng chừng không thể vượt qua vẫn có thể bị chinh phục.

Hơn tám thập kỷ đã trôi qua kể từ ngày Taisto Mäki làm nên kỳ tích ấy, nhưng cái tên của ông vẫn được ghi nhớ trong lịch sử thể thao toàn cầu, như một biểu tượng của tinh thần “Flying Finns” bất khuất.