Điều gì sẽ xảy ra nếu như Apple chiến thắng Qualcomm, hoặc Qualcomm chiến thắng Apple?

Cuộc chiến giữa Apple và Qualcomm vẫn đang tiếp tục nóng lên từng ngày. Cả 2 vị CEO vừa "thả thính" về vấn đề dàn xếp, vừa đưa ra những cáo buộc nảy lửa và những đòn đánh chí mạng vào nhau. Về phần mình, Apple đang yêu cầu các đối tác OEM tạm hoãn trả tiền cho Qualcomm trước khi tòa án đưa ra kết luận liệu hãng này có sử dụng vị thế độc quyền nguồn cung chip modem để ép các đối tác phải trả giá bản quyền bằng sáng chế quá cao hay không. Ở phía ngược lại, Qualcomm cũng sử dụng 6 bằng sáng chế để yêu cầu cấm nhập khẩu các mẫu iPhone sử dụng chip modem của đối thủ Intel, thậm chí là cấm cả những chiếc iPhone đã nhập khẩu nhưng chưa được bán tới tay người tiêu dùng.

Ai đúng ai sai, phán quyết sẽ do tòa án 3 nước Mỹ, Anh và Trung Quốc đưa ra. Thế nhưng, vụ kiện lịch sử này hoàn toàn có thể đẩy ngành công nghiệp smartphone vào một chương mới, mở ra những hệ lụy khó lường trước cho cả những bên tưởng không liên quan như Samsung và Google.

Kịch bản 1: Nếu Apple thắng

Trong vụ kiện này, Qualcomm sẽ phải đối mặt với quá nhiều thế lực công nghệ.

Đây sẽ là kịch bản được mong đợi bởi phần đông các tên tuổi của ngành smartphone, bao gồm cả những tử thù của Apple như Samsung và Google. Lý do rất đơn giản: "Quality Communications" vẫn đang là tên tuổi đi đầu về chất lượng kết nối di động, và bất cứ một nhà sản xuất smartphone nào cũng sẽ có một mức độ phụ thuộc vào hãng này – qua bằng sáng chế hoặc linh kiện.

Chính nhờ vị thế này mà Qualcomm từ trước đến nay đã từng rất nhiều lần bị cáo buộc "chơi xấu" với các đối tác. Trung Quốc và Hàn Quốc đều đã đưa ra các khoản phạt chống độc quyền khổng lồ với Qualcomm, và đơn kiện của Apple thực chất đã được châm ngòi bởi chính Ủy ban Mậu dịch Liên bang FTC của Mỹ. Chính tổ chức này đã đưa ra kết luận rằng Qualcomm đã sử dụng vị thế thống trị thị trường chip modem để tạo ra một vòng kìm kẹp rất đáng sợ: đe dọa đối tác nếu không trả phí bản quyền bằng sáng chế cao hơn thông thường thì không được mua chip modem từ Qualcomm, đồng thời sẵn sàng giảm phí bản quyền nếu bên mua cam kết không sử dụng sản phẩm thay thế của các đối thủ (như Intel).

Chiến thắng trước Qualcomm sẽ là chiến thắng trước vấn nạn "troll bằng sáng chế" của ngành công nghiệp di động.

Trong trường hợp Apple thắng, Qualcomm sẽ buộc phải loại bỏ toàn bộ các hành vi ở trên. Apple sẽ không còn phải trả những khoản phí bằng sáng chế cao "phi lý", không còn bị ngăn cản khi tìm đến các đối thủ của Intel. Tất cả các tên tuổi smartphone khác (từ MediaTek, Intel cho đến Samsung hay Xiaomi) chắc chắn cũng sẽ tìm cách để được hưởng quyền lợi tương tự. Đó sẽ là một sự thay đổi đáng mừng dành cho một thị trường smartphone lúc nào cũng ức chế với mô hình quản lý bằng sáng chế chồng chéo.

Nhưng điều đó không có nghĩa rằng Qualcomm thua thì "cả làng đều mừng". Nói gì thì nói, quyền lợi của một công ty đi đầu (và thống trị) các công nghệ kết nối cũng sẽ có những ảnh hưởng sâu rộng tới toàn bộ thị trường. Doanh thu từ nhượng quyền trí tuệ giảm sẽ buộc Qualcomm phải đẩy mạnh doanh thu từ chip, và điều này có thể khiến giá cả của các mẫu Snapdragon tăng. Các động thái thù địch liên quan tới bằng sáng chế xảy ra thường xuyên hơn: khi sở hữu các công nghệ số 1 thế giới, Qualcomm vẫn có khả năng kìm kẹp MediaTek, Samsung và Intel không thể bắt kịp trong cuộc chiến chất lượng modem.

Kịch bản 2: Nếu Qualcomm thắng

Chiến thắng của Qualcomm sẽ là cơn ác mộng đối với tất cả các tên tuổi ARM.

Thực chất, nhìn từ bề ngoài thì những thay đổi đối với thị trường sẽ không có gì đáng chú ý: Apple đơn giản chỉ cần tiếp tục trả cho Qualcomm mức giá đã áp dụng trong suốt nhiều năm qua. Tuy vậy, nhìn về tương lai, điều này cũng có nghĩa rằng Qualcomm có thể tiếp tục dùng nguồn cung để định đoạt giá nhượng quyền công nghệ, tiếp tục từ chối nhượng quyền công nghệ cho các đối thủ cạnh tranh như Intel và thậm chí là dùng đến án lệ của vụ kiện này để cấm nhập khẩu, cấm bán nhiều mẫu smartphone khác. Xu thế tự tùy biến chip đang được Samsung, Xiaomi và Huawei có thể sẽ bị kìm kẹp qua bằng sáng chế.

Ở vị thế đại diện cho Android, Qualcomm cũng sẽ dùng bằng sáng chế để gây ảnh hưởng tiêu cực tới dòng chip A của Apple. Nói cách khác, sức ép của Qualcomm lên thị trường smartphone nói riêng và thiết bị kết nối nói chung sẽ càng mạnh mẽ hơn nữa.

Dù vậy, chiến thắng trước Apple trong vụ kiện trước mắt vẫn sẽ không thể đảm bảo an toàn cho tương lai của Qualcomm: Không một ai có thể không kiêng dè một gã khổng lồ có trị giá thị trường 800 USD, có 250 tỷ USD tiền mặt và một bộ máy luật sư nhuần nhuyễn như Apple. Một chiến thắng tạm thời trước Apple sẽ chỉ là tiền đề cho những cuộc chiến pháp lý dai dẳng hơn, thậm chí là mở ra khả năng Apple tiến hành thâu tóm cưỡng ép hoặc chấp nhận lùi bước trải nghiệm để loại bỏ hẳn vai trò nhà cung ứng của Qualcomm.

Khó có chiến thắng cho Qualcomm

Một cuộc chiến pháp lý chống lại một gã khổng lồ có 250 tỷ USD tiền mặt sẽ là cực kỳ khó khăn.

Cán cân có vẻ đang nghiêng về phía Apple khi cả FTC lẫn một loạt các tên tuổi lớn đều đứng về hãng này. Mối quan hệ ngày một xấu dần giữa hai bên cũng như các khoản doanh thu bị các OEM của Táo kìm giữ cũng đang làm hại Qualcomm khi doanh thu và lợi nhuận của hãng này tuột dốc.

Cả hai bên đều đã nhắc đến khả năng dàn xếp thay vì quyết chiến đến cuối cùng. Đó cũng sẽ là lựa chọn tốt nhất cho Qualcomm: chỉ vì mâu thuẫn với Apple mà doanh thu nhượng quyền của hãng này đã giảm tới 42%. Đến khi vụ kiện ngã ngũ, Apple có thể đã hoàn tất việc loại bỏ Qualcomm ra khỏi iPhone và những lệnh cấm bán sẽ trở nên vô nghĩa.