"Điều hòa" của Trái Đất đang hỏng? Vì sao hành tinh ngày càng nóng mà không tự làm mát được?

Hãy thử tưởng tượng, Trái Đất là một ngôi nhà khổng lồ mà tất cả chúng ta cùng chung sống. Ngôi nhà này tuyệt vời đến mức nó có sẵn một hệ thống "điều hòa không khí" tự nhiên, giúp mọi thứ luôn mát mẻ và dễ chịu. Cỗ máy này đã hoạt động hoàn hảo trong hàng triệu năm. Nhưng gần đây, có vẻ như chiếc điều hòa ấy đang trục trặc. Ngôi nhà chung của chúng ta ngày một nóng hơn, và những hiện tượng kỳ lạ bắt đầu xuất hiện. Chuyện gì đang thực sự xảy ra với cỗ máy điều hòa vĩ đại này vậy?

Cỗ máy điều hòa "xanh" của hành tinh

Trước khi tìm hiểu vì sao nó hỏng, chúng ta cần biết cỗ máy điều hòa tự nhiên của Trái Đất trông như thế nào. Nó không phải là một khối kim loại kêu ro ro đâu, mà là một hệ thống sống động gồm hai bộ phận chính.

Bộ phận thứ nhất là những khu rừng bao la. Hãy xem cây cối như những chiếc quạt khổng lồ. Chúng không chỉ tạo bóng mát làm dịu mặt đất mà còn làm một việc vô cùng đặc biệt: chúng "hít" vào thứ khí nóng làm chúng ta khó chịu là carbon dioxide (CO2) và "thở" ra khí oxy trong lành cho chúng ta. Rừng cây giống như lá phổi xanh, vừa làm mát vừa thanh lọc không khí cho cả hành tinh.

Bộ phận thứ hai chính là các đại dương mênh mông. Chúng giống như những bể nước làm mát khổng lồ. Nước biển hấp thụ một lượng nhiệt cực lớn từ Mặt Trời, ngăn không cho hành tinh bị "quá nhiệt". Không chỉ vậy, đại dương cũng "uống" rất nhiều khí CO2, giúp không khí bớt ngột ngạt. Nhờ sự kết hợp hoàn hảo giữa rừng và biển, Trái Đất đã luôn duy trì được một nhiệt độ lý tưởng cho sự sống.

Ai đã khiến cỗ máy điều hòa này "trục trặc"?

Cỗ máy hoàn hảo ấy đã hoạt động bền bỉ, cho đến khi con người chúng ta xuất hiện và thực hiện những hành động mà không hề biết rằng mình đang làm hỏng nó. Chúng ta không cố ý, nhưng những việc chúng ta làm đang khiến hệ thống làm mát tự nhiên gặp vấn đề nghiêm trọng.

Chúng ta chặt phá rất nhiều cây xanh để lấy gỗ xây nhà, làm giấy và quan trọng nhất là để có đất trồng trọt. Việc này cũng giống như bạn tắt đi những chiếc quạt mát trong nhà và dỡ bỏ mái che. Khi những cánh quạt rừng cây biến mất, lượng khí CO2 nóng nực không còn nơi nào để đi và cứ thế tích tụ lại trong không khí, làm ngôi nhà chung nóng dần lên.

Đồng thời, chúng ta cũng đang làm tổn thương đến bể làm mát khổng lồ là đại dương. Các nhà máy, xe cộ thải ra quá nhiều khí CO2 đến mức đại dương không thể "uống" hết. Lượng khí thừa này làm nước biển ấm lên và bị chua đi, giống như một chiếc máy lạnh phải làm việc quá sức. Khi đó, khả năng hấp thụ nhiệt của đại dương cũng yếu dần. Cỗ máy điều hòa của Trái Đất, khi vừa bị tháo bớt linh kiện vừa bị đổ rác vào, chắc chắn không thể hoạt động tốt như trước.

Khi "căn phòng" Trái Đất trở nên quá nóng

Khi một chiếc điều hòa bị hỏng, căn phòng không chỉ nóng hơn một chút. Nó sẽ kéo theo hàng loạt vấn đề khó chịu khác, và ngôi nhà Trái Đất của chúng ta cũng vậy.

Hành tinh nóng lên khiến nó trở nên "cáu kỉnh" và sinh ra thời tiết thất thường. Sẽ có những nơi mưa to gió lớn gây lụt lội khủng khiếp, trong khi những nơi khác lại khô hạn kéo dài không một giọt mưa. Thời tiết dường như không còn biết phải hoạt động như thế nào cho đúng quy luật nữa.

Nhiệt độ tăng cũng làm tan chảy những tảng băng khổng lồ ở hai đầu Bắc Cực và Nam Cực, giống như những viên đá trong ly nước ấm. Băng tan chảy làm nước biển dâng lên, đe dọa nhấn chìm những thành phố ven biển, nơi có rất nhiều người sinh sống. Vô số loài động vật và thực vật cũng đang gặp nguy hiểm vì ngôi nhà của chúng thay đổi quá nhanh. Gấu Bắc Cực mất đi những tảng băng để săn mồi, còn san hô dưới đáy biển thì chết dần vì nước quá ấm.

Nói một cách đơn giản, cỗ máy điều hòa tự nhiên của Trái Đất không hoàn toàn bị phá hỏng, nhưng nó đang phải làm việc hết sức vất vả và hiệu quả ngày càng kém đi vì những hành động của chúng ta. Hành tinh đang nóng lên không phải vì một thế lực siêu nhiên nào, mà vì chính hệ thống làm mát mà thiên nhiên ban tặng đang gặp trục trặc.

Đây là một vấn đề lớn, nhưng không có nghĩa là chúng ta đã hết cách. Giống như khi bạn chăm sóc cho ngôi nhà của mình, chúng ta cũng cần học cách "sửa chữa" và bảo vệ ngôi nhà chung Trái Đất. Việc "sửa chữa" này bắt đầu từ những hành động nhỏ của mỗi người, như trồng thêm cây xanh, tiết kiệm điện và không lãng phí tài nguyên. Bởi vì suy cho cùng, chúng ta đều là những người bạn cùng phòng trong ngôi nhà Trái Đất, và trách nhiệm giữ cho "căn phòng" này luôn mát mẻ, trong lành thuộc về tất cả mọi người.