Dự án Hỗ trợ Bệnh nhân Ung thư - nơi mang đến sự đồng hành và hy vọng sống cho những con người cận kề cửa tử

Việc bệnh nhân không theo điều trị tiêu chuẩn và không được chăm sóc thích hợp để giảm nhẹ triệu chứng ung thư đang là những vấn đề nan giải hiện nay. Một trong những nguyên nhân sâu xa dẫn tới thực trạng này là sự thiếu thông tin, thiếu kiến thức của người bệnh.

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, Dự án Hỗ trợ Bệnh nhân Ung thư của tổ chức Y học cộng đồng đã được khởi động từ năm 2017 với mục tiêu cải thiện dân trí về ung thư trong cộng đồng, giúp bệnh nhân sống lâu nhất với chất lượng cuộc sống tốt nhất trong hành trình chữa bệnh. Và đây cũng là dự án mà “Giải thưởng thành động vì cộng đồng - Human Act Prize” - mong muốn được tôn vinh và lan tỏa.

Hành động vì bệnh nhân ung thư

Y học cộng đồng (YHCD) là tổ chức Phi lợi nhuận hoạt động vì cộng đồng từ năm 2012 với mục tiêu cải thiện dân trí về y tế, cung cấp cho bệnh nhân và người thân những kiến thức và kỹ năng cần thiết để họ nâng cao năng lực tìm kiếm - xử lý thông tin và cải thiện khả năng tự chăm sóc cho mình. Để hoàn thành mục tiêu, Y học cộng đồng đã không ngừng phát triển mạng lưới cộng tác viên trên khắp cả nước. 

Hiện tại, số lượng cộng tác viên của dự án đã lên tới gần 400 người, bao gồm các nhân viên y tế, người nghiên cứu y sinh, sinh viên y khoa, bệnh nhân và người thân cùng những người quan tâm tới sức khỏe trong cộng đồng. Cùng với đó, Y học cộng đồng cũng tập trung xây dựng website và nhiều fanpage để tập hợp và lan tỏa nhiều thông tin y tế đáng tin cậy về bệnh ung thư cũng như về sức khỏe bà mẹ, trẻ em và phòng chữa các bệnh do lối sống. 

Tổ chức Y học cộng đồng thường xuyên ghi nhận những trường hợp bệnh nhân gặp kết cục xấu do không theo điều trị tiêu chuẩn tại bệnh viện.  Nhiều trường hợp bệnh nhân bỏ điều trị chính thống, bỏ qua thời gian vàng trong điều trị; tốn chi phí hàng trăm triệu cho các liệu pháp không chính thống mà vẫn “tiền mất tật mang”, thậm chí là tử vong. 

Do đó, việc hướng dẫn mỗi bệnh nhân chủ động tìm ra con đường đúng đắn giúp họ sống lâu nhất với chất lượng cuộc sống tốt nhất trong quá trình điều trị là vấn đề cần được đặc biệt quan tâm. Đặc biệt, tại Việt Nam, công việc này còn khó khăn gấp bội vì thiếu hụt nguồn lực y tế, nguồn lực xã hội và dân trí y tế nói chung vẫn còn thấp so với các nước khác. 

Bằng những sản phẩm như sách, các buổi workshop, webinar, khóa học… Dự án Hỗ trợ Bệnh nhân Ung thư của YHCĐ đã truyền đạt và chia sẻ đơn giản nhưng hiệu quả, đưa những hiểu biết về ung thư đến cộng đồng một cách dễ dàng hơn. Tính sáng tạo của dự án còn ở hình thức tuyển chọn, huấn luyện và kết nối các cộng tác viên mới có nhiệt huyết, muốn giúp cộng đồng dưới sự hỗ trợ, hướng dẫn của các bác sĩ và nhà chuyên môn công tâm qua hình thức trực tuyến. Hệ thống bài giảng và nguồn thông tin chính xác về ung thư có thể sử dụng và nhân rộng rộng rãi tại các địa phương trong tương lai.

Hình thức hoạt động đa dạng luôn sẵn sàng đồng hành cùng hàng ngàn người bệnh

Dự án Hỗ trợ bệnh nhân ung thư của Y học cộng đồng đã triển khai nhiều hoạt động cả offline và online để tất cả những ai quan tâm tới bệnh ung thư, những người bệnh hay người gặp vấn đề về sức khỏe, dù ở vùng sâu vùng xa, biên giới hay hải đảo, ở trong nước hay đang ở nước ngoài, đều có thể tham gia.

Dự án đã biên soạn và phổ biến hàng nghìn tài liệu, thông tin hữu ích và đặc biệt là xuất bản bộ sách “Đồng hành cùng bệnh nhân ung thư” giúp người dân hiểu hơn về ung thư, phòng ngừa - chăm sóc - điều trị ung thư và hỗ trợ bệnh nhân ung thư. 

Ngoài biên soạn và phổ biến tài liệu, thông tin về phòng ngừa và điều trị ung thư, dự án còn tổ chức nhiều hoạt động truyền thông chủ động nhằm chia sẻ cách ứng phó với các vấn đề liên quan đến ung thư cũng như góp phần phát triển mạng lưới cộng tác viên hỗ trợ người bệnh. Cụ thể như:

Khóa học “Thông thái về Ung thư”

Khoá học được tổ chức trực tuyến qua Zoom Meeting trong 2 ngày cuối tuần qua 7 lần tổ chức không chỉ phổ cập kiến thức về ung thư mà còn tìm kiếm, đào tạo, phát triển mạng lưới cộng tác viên (bao gồm cả người đã điều trị thành công) nhằm hỗ trợ tối đa cho người bệnh. 

Mỗi khoá sẽ có 4-5 giảng viên hỗ trợ, có bài kiểm tra (trắc nghiệm) trước và sau khóa học, cũng như bảng hỏi nhận phản hồi, góp ý. Các thông tin về bài giảng cũng được chia sẻ sau mỗi khoá để các học viên tự ôn lại bài. Chi phí triển khai cho 1 khóa khoảng 10 triệu đồng và thường được một số nhà hảo tâm hỗ trợ một phần tài chính.

Đối với khóa học này, các bài giảng của bác sĩ được ghi hình, các bài trắc nghiệm kiến thức cũng được cố định nên có thể nhân rộng mô hình lớp học online (trực tuyến) hoặc on-site với sự hỗ trợ của các học viên, cộng tác viên năng nổ với kinh phí không quá lớn. Để trở thành giảng viên, học viên cần đáp ứng điều kiện ban đầu là nhân viên y tế, đồng thời họ sẽ được đào tạo và tập huấn thêm một thời gian ngắn trước khi làm thực tế.

Dự án cũng thu thập thông tin về những tổ chức, cá nhân, nguồn lực có thể hỗ trợ đa chiều cho bệnh nhân tại các địa phương để kết nối, giới thiệu kịp thời.

Livestream định kỳ “Nghìn lẻ một đêm Ca (K)”

Các buổi giao lưu giữa người bệnh và bác sĩ, livestream định kỳ “Nghìn lẻ một đêm Ca (K)” chia sẻ kiến thức về các vấn đề liên quan tới ung thư và điều trị - chăm sóc ung thư cũng diễn ra thường xuyên.

Với kinh phí dự trù khoảng 10 triệu đồng/kỳ/tháng nhưng hiện “Nghìn lẻ một đêm Ca (K)” vận hành trên tinh thần tình nguyện với sự hợp tác của các diễn giả khách mời đa ngành, bao gồm cả bệnh nhân và người thân. Lợi ích kinh tế tuy khó đong đếm vì đây là hình thức tiếp cận mở, miễn phí và hoàn cảnh của mỗi bệnh nhân cũng khác nhau. 

Để tiếp cận tới nhiều nhóm đối tượng, thông tin về webinar và khóa học sẽ được đăng tải trên mạng xã hội (Facebook) và các nhóm hội liên quan. Ngoài ra, các học viên cũ của khóa học cũng giúp lan tỏa thông tin và mời bạn bè xung quanh tham gia.

Từ kinh nghiệm thực hiện 30 buổi livestream “Nghìn lẻ một đêm Ca (K)”, thu hút đông đảo người xem, Ban tổ chức đã định hình được những nội dung cần thiết để có thể tiếp tục tổ chức chương trình dưới dạng seminar và workshop tại các địa phương, tăng khả năng tương tác với người tham gia. Khi đó, nội dung chương trình và diễn giả có thể thay đổi linh động (trong phạm vi quy định) để đáp ứng với nhu cầu/điều kiện thực tế.

Các chương trình nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần

Song song với cung cấp kiến thức, dự án cũng chú trọng tới việc nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần cho bệnh nhân qua các chương trình như “Yoga online” và “Yoga cười” hay khuyến khích mọi người chia sẻ cảm nhận, kỷ niệm khi đối mặt với ung thư qua hai chương trình “Bên nhau ngày mưa” và “Lá thư hồng tháng 10”.

Những bệnh nhân và người thân có sức khỏe tốt vẫn có thể tham gia tổ chức sự kiện để mở rộng phạm vi phổ cập kiến thức. Y học cộng đồng vẫn là nơi tổ chức kỳ thi và phụ trách báo kết quả cho người tham gia. Để đáp ứng với nhu cầu riêng của một số nhóm bệnh nhân, những người sáng lập dự án cũng đang nghiên cứu mở thêm lớp học về dinh dưỡng, vận động, phục hồi chức năng và chăm sóc vẻ ngoài cho bệnh nhân ung thư trong giai đoạn tìm kiếm đối tác đồng hành.

Mặt khác, nhiều bệnh nhân ung thư vẫn đang gặp bất lợi do tin đồn và thiên kiến trong cộng đồng. Đây chính là động lực để đội ngũ của YHCD không ngừng cố gắng, không ngừng nỗ lực mỗi ngày để có thể làm nhiều việc hơn nữa, mang lại nhiều giá trị hơn nữa. Bởi Y học cộng đồng hiểu rằng thông tin y tế đúng không chỉ giúp bảo vệ sinh mạng mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.