Đừng mong Toyota đổ tiền tấn cho xe điện, đây mới là thứ hãng đang 'đặt cược': Vừa lợi nhuận cao, tiết kiệm nhiên liệu lại vẫn đạt mục tiêu hạn chế phát thải

Đầu năm 2024, khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đẩy nhanh tốc độ phát triển xe điện chạy pin, chủ tịch Toyota đã yêu cầu các giám đốc điều hành, nhà cung cấp và kỹ sư của mình nỗ lực sản xuất một loại động cơ đốt trong tốt hơn.

Akio Toyoda cho biết tại một sự kiện trong tháng 1: “Chúng tôi sẽ tiếp tục đốt cháy động cơ. Tôi sẽ không bao giờ để công việc các bạn đã làm cho đến nay trở nên lãng phí”.

Toyota kể từ thời điểm đó đã phát triển một thế hệ động cơ mới nhỏ hơn, thiết kế độc đáo sử dụng pít tông ngắn hơn, hứa hẹn tiết kiệm nhiên liệu hơn để sử dụng cùng với pin trên các mẫu xe hybrid. Động cơ này có thể sử dụng nhiên liệu dầu diesel, xăng cũng như loại nhiên liệu trung hòa carbon là hydro hay còn gọi là nhiên liệu điện tử.

Nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới (xét về doanh số) đang đặt cược rằng người dùng sẽ tiếp tục lựa chọn xe hybrid thay vì xe chạy hoàn toàn bằng điện do lo ngại chi phí và quãng đường di chuyển.

Trong khi đó, các nhà lãnh đạo và nhà phân tích trong ngành vẫn đang chia rẽ về việc liệu ông lớn Nhật Bản có đang đánh giá thấp quy mô của quá trình chuyển đổi xe điện, dẫn đầu là các hãng xe Trung Quốc hay không.

Thực tế, chính BYD – nhà sản xuất xe sử dụng năng lượng mới lớn nhất thế giới – cũng vẫn đầu tư mạnh vào động cơ hybird. Cùng ngày Toyota trình bày kế hoạch về động cơ mới của mình, BYD đã hé lộ công nghệ hybrid mới mức tiêu thụ nhiên liệu thấp kỷ lục, phạm vi lái xe 2.100 km và hiệu suất nhiệt – tỷ lệ năng lượng đầu vào được chuyển đổi thành công sang cho xe – đạt 46%.

BYD cho ra mắt 2 mẫu xe hybird là Qin L và Seal 06, được cho là xe có động cơ hiệu quả nhất thế giới. Toyota không tiết lộ thông tin cụ thể nhưng động cơ 1.5L mới dự kiến ra mắt vào khoảng năm 2017 với hiệu suất sử dụng nhiên liệu được cải thiện khoảng 12%, hiệu suất nhiệt cao hơn mức 40%.

Nhìn vào thực tế, chiến lược kinh doanh của Toyota dường như đang phát huy tác dụng. Với quy mô kinh doanh và lợi nhuận tốt, họ đủ khả năng đặt cược vào mọi hướng – từ động cơ đốt trong, xe hybrid, ô tô thuần điện và xe chạy bằng pin nhiên liệu.

Sự tăng trưởng chậm lại của doanh số xe thuần điện tại Mỹ và Trung Quốc cũng xác nhận lập luận của Toyota rằng quá trình chuyển đổi sang xe điện sẽ diễn ra cục bộ chứ không ồ ạt như nhiều người nghĩ.

“Một số OEM đã giảm quy mô phát triển động cơ xăng để phân bổ nguồn lực tốt hơn cho xe điện. Tôi không nói động cơ xăng sẽ là yếu tố khác biệt để Toyota giành thị phần nhưng đó là một trong những yếu tố quan trọng mà chúng ta thực sự nên xem xét”, nhà phân tích Kota Yuzawa của Goldman Sachs cho biết.

Hiroki Nakajima, giám đốc công nghệ của Toyota, thừa nhận khoản đầu tư vào động cơ mới “có quy mô nhỏ hơn” so với số tiền hãng đổ vào xe điện vì hãng có thể tận dụng các nhà máy hiện tại thay vì chi hàng tỷ USD để xây dựng nhà máy mới. Nhưng ông cho biết chi phí không phải ưu tiên cao nhất của hãng. “Cả xe điện chạy pin và động cơ đốt trong đều quan trọng. Các giá trị doanh nghiệp và trách nhiệm xã hội của chúng tôi sẽ thay đổi không chỉ về hiệu quả kinh tế mà còn về lượng carbon dioxide chúng tôi thải ra”.

Tại châu Âu, Volkswagen là một trong những hãng bị ảnh hưởng nặng nề nhất do doanh số xe điện sụt giảm. Đây là một trong những hãng ô tô truyền thống thực hiện chuyển đổi mạnh mẽ nhất sang xe điện và đặt cược vào việc loại bỏ động cơ đốt trong. Những công ty nhỏ hơn như Nissan cũng cho biết họ sẽ không đầu tư thêm tiền vào phát triển động cơ đốt trong mới.

Nhưng Toyota và một số hãng như Stellantis và Ford đang cố gắng duy trì doanh số xe hybrid có lợi nhuận cao càng lâu càng tốt. Mặc dù có sự khác biệt giữa các hãng nhưng nhà phân tích ước tính tỷ suất lợi nhuận của xe hybrid và plug-in hybrid dao động từ gần 10% đến cao nhất là 15%.

Trừ Tesla và BYD, bức tranh về xe điện chạy pin đang có sự u ám nhất định. Nhiều công ty đang vật lộn để hòa vốn, chưa nói đến việc kiếm lợi nhuận.

Hiện tại, Stellantis, công ty sở hữu các thương hiệu Peugeot, Citroen, Fiat và Jeep, có kế hoạch bán xe điện cao cấp trong khi doanh thu và lợi nhuận dự kiến vẫn đến từ xe hybrid. Carlos Tevares, CEO của Stellantis cho biết: “công nghệ hybrid có giá cả phải chăng, mang lại lợi nhuận lớn”. Ông ước tính xe điện có tổng chi phí sản xuất cao hơn 40-50% so với ô tô động cơ đốt trong và chưa thể đạt mức ngang bằng trong vài năm nữa.