Elon Musk - Kẻ 'nói dối' vĩ đại: Kêu gọi bảo vệ Trái Đất nhưng Tesla vi phạm quy tắc ô nhiễm gấp 112 lần, phóng 1 tên lửa bằng 160 máy bay Boeing cất cánh cùng lúc

Lò đúc khổng lồ của nhà máy Tesla, nơi nấu chảy kim loại để tạo thành các bộ phận lắp ráp Model Y, mỗi ngày sẽ thải chất độc vào không khí, đồng thời làm tăng nhiệt độ trên sàn lên tới 100 độ C. Nước thải nguy hại từ quá trình sản xuất—có chứa sơn, dầu và các hóa chất khác—cũng chảy vào hệ thống cống rãnh của thành phố, vi phạm nghiêm trọng hướng dẫn an toàn của tiểu bang.

Các vấn đề môi trường xoay quanh nhà máy Austin này chưa từng được báo cáo trước đây. The Wall Street Journal đã phải thu thập rất nhiều nguồn thông tin và phỏng vấn cựu nhân viên để đưa ra được những dữ liệu xác thực nhất.

Cuộc điều tra cho thấy các ông chủ của Tesla nhận thức được vấn đề nhưng đôi khi chỉ chọn các giải pháp khắc phục ngắn hạn để tránh làm chậm sản xuất. Các cựu nhân viên thì lo sợ mất việc nếu lên tiếng về các mối nguy hiểm tiềm ẩn đối với môi trường.

Với tư cách là người đứng đầu, Musk thúc đẩy nhân viên hành động nhanh chóng và thường xuyên phàn nàn trong các tuyên bố công khai rằng các quy định không cần thiết đang bóp nghẹt nước Mỹ. Mong muốn cắt giảm ít nhất 2 nghìn tỷ USD từ ngân sách liên bang, người đàn ông này được cho là sẽ cố gắng hạn chế các quy định về môi trường—bao gồm cả điều khoản ảnh hưởng đến công ty ông.

Musk vốn được ca ngợi là nhà vô địch về môi trường sau khi đi tiên phong trong ngành công nghiệp xe điện. Tuy nhiên, trên khắp đế chế, các công ty của Musk lại cho thấy một mô hình liên tục vi phạm các quy tắc về môi trường.

Theo WSJ, cơ sở Fremont, California của Tesla đã phải đối mặt với nhiều cảnh báo về vấn đề vi phạm các quy tắc ô nhiễm không khí trong 5 năm qua. Năm nay, cơ quan quản lý của California cho biết Tesla đã vi phạm quy định ô nhiễm không khí tại nhà máy Fremont gấp 112 lần trong 5 năm, thậm chí nhiều lần không tu sửa, nâng cấp các thiết bị giúp giảm khí thải.

Công ty tên lửa của Musk, SpaceX, cũng từng đối mặt với sự phản đối của cộng đồng Florida, quan ngại rằng những lần phóng Starship sẽ tác động tới đời sống cũng như quần thể chim bờ biển và rùa. Theo giáo sư vật lý Kent Gee của Đại học Brigham Young, người nghiên cứu tác động của tên lửa đối với con người và môi trường, lực đẩy này sẽ gần bằng lực đẩy của 160 máy bay Boeing 787 cất cánh cùng lúc từ cùng một địa điểm.

Đại úy Steve Jangelis, một phi công Delta Airline đã viết một lá thư cho FAA nói rằng cơ quan này nên xem xét tác động của các vụ phóng Starship đối với việc sử dụng nhiên liệu và khí thải. Theo Hiệp hội Phi công Hàng không, Cục Hàng không Liên bang đã đóng tới 250 hải lý không phận để phóng và tái nhập tên lửa đẩy, buộc các hãng hàng không phải định tuyến lại các chuyến bay.

SpaceX hiện đang tìm cách tăng cường các chuyến bay Starship tại Nam Texas và quyết định này dĩ nhiên không khiến người dân khu vực lân cận hài lòng. Năm ngoái, một số nhóm đã kiện FAA vì đánh giá sai tác động của Starship đối với môi trường.

Những người quen thuộc cho biết việc tuân thủ các quy định về môi trường thường không phải là ưu tiên hàng đầu của ban quản lý Tesla. Tại nhà máy ở Austin, quản lý đôi khi phớt lờ những công nhân đưa ra cảnh báo về môi trường. Một số nhân viên lo sợ sẽ bị sa thải nếu làm chậm sản xuất.

“Tesla đã nhiều lần yêu cầu tôi nói dối chính phủ để có thể hoạt động trơn tru mà không phải trả tiền cho các biện pháp kiểm soát môi trường phù hợp”, theo bản ghi nhớ năm 2024 của nhân viên này gửi tới EPA.

Vào ngày 4 tháng 6 năm 2024, các cơ quan quản lý của Austin Water cho biết Tesla đã vi phạm giấy phép của thành phố khi xả vào hệ thống cống hơn 9.000 gallon nước thải không được xử lý đúng cách. Vào ngày 30 tháng 8 năm 2024, giới chức thông báo 5 hành vi vi phạm, bao gồm vượt quá giới hạn phát thải được phép đối với một số chất gây ô nhiễm không khí.

Musk chuyển trụ sở chính của Tesla từ California đến Austin vào năm 2021 vì muốn tận dụng các ưu đãi về thuế, giám sát quy định lỏng lẻo và tình hình chính trị chung. Các cơ quan quản lý môi trường ở Texas—giống như hầu hết các tiểu bang—có nhiệm vụ giám sát việc tuân thủ của công ty theo Đạo luật Không khí Sạch, Đạo luật Nước Sạch và các luật liên bang khác.

Năm trước, Tesla bán được gần 500.000 xe. Công ty tham vọng sẽ tăng doanh số hơn 50% mỗi năm để cuối cùng đạt được mục tiêu bán 20 triệu xe vào năm 2030. Giga Texas là một phần quan trọng của kế hoạch và để đạt được mục tiêu đó, Tesla đã đặt mục tiêu sản xuất 5.000 chiếc Model Y mỗi tuần tại nhà máy này.

Hàng loạt vấn đề về môi trường và an toàn bắt đầu phát sinh. Theo các cựu nhân viên, lò đốt sử dụng nhiều nhiên liệu và thải ra rất nhiều chất ô nhiễm. Khi một cơ quan quản lý đến khảo sát vào đầu mùa thu năm 2022, các nhân viên Tesla đã sử dụng một “chiêu trò tinh vi” để che giấu các vấn đề. Các cuộc thử nghiệm theo đó không phản ánh đúng điều kiện hoạt động thực tế.

Một số kỹ sư môi trường đang lo lắng về chiếc hồ chứa bốc hơi khoảng sáu mẫu Anh mà Tesla xây dựng để chứa nước thải từ quá trình xây dựng. Vì nhiều axit sunfuric và axit nitric, nước bắt đầu bốc mùi trứng thối. Tesla còn xả nước chưa qua xử lý trực tiếp vào hệ thống cống mà không hề xin phép Austin Water - công ty cấp nước của thành phố.

Theo tài liệu mà WSJ xem xét, đôi khi vào những ngày mưa lớn, Tesla còn xả hỗn hợp bùn và hóa chất từ các vụ tràn bên ngoài nhà máy, biến một đoạn sông Colorado thành vũng nước nâu đục. Một kỹ sư xây dựng hàng đầu tại Tesla đã nhiều lần cam kết sửa chữa hệ thống cống thoát nước vào năm 2022, song thực chất chưa bao giờ chỉ đạo bất kỳ hoạt động cải thiện nào. Vào ngày 20 tháng 9, Austin Water ban hành 2 thông báo vi phạm đối với Tesla vì vượt quá giới hạn pH trong giấy phép.

Theo: WSJ, The NY Times