Facebook bỗng dưng "đào mộ" tính năng này: Người bảo cũng tiện, kẻ bảo "vô dụng, ai mướn?"

Facebook hiện tại đã tràn ngập reaction, emoji, sticker, story reply và hàng loạt cách "mở lời" khác, việc mạng xã hội này bất ngờ đưa Poke trở lại khiến không ít người bất ngờ. Về bản chất, Poke chỉ là một cú chạm không kèm thông điệp. Không nội dung, không ngữ cảnh, chỉ là "ê, tớ đây". Nếu xét ở góc nhìn sản phẩm, câu hỏi đáng đặt ra là: Poke mang lại giá trị gì khác biệt so với những công cụ giao tiếp vốn đã quá đủ trên Facebook?

Với một số người dùng, Poke giống như "cú gõ cửa" tối giản. Thay vì nhắn một tin "Hi" có thể bị hiểu nhầm là tán tỉnh, Poke giữ sự mơ hồ vừa đủ để người nhận tự lựa chọn cách phản hồi. Tính năng này cũng diễn ra trong im lặng, không hiện trên News Feed, vì vậy không gây áp lực phải phản hồi công khai. Đặc biệt, sau một thời gian dài im lặng, Poke có thể là tín hiệu nhẹ nhàng để nối lại liên lạc, giống như lời nhắc "mình vẫn ở đây".

Chị Minh N., 27 tuổi, nhân viên marketing ở Hà Nội cho rằng: "Đi làm về mệt, nhiều khi chỉ muốn báo hiệu là vẫn nhớ. Poke đúng liều, không kéo người ta vào cuộc trò chuyện dài dòng." Trong khi đó, Phương L., 22 tuổi, sinh viên tại TP.HCM, lại thấy nó an toàn hơn: "Nhắn 'hello' dễ bị hiểu nhầm. Poke thì giống gõ cửa... ai muốn mở thì mở, hay đơn giản mình muốn chủ động nhưng không phải lên tiếng trước".

Ở chiều ngược lại, nhiều ý kiến cho rằng Poke là tính năng vô dụng, tức không có nội dung thực sự. Người nhận buộc phải đoán mục đích, dễ dẫn tới hiểu nhầm hoặc bỏ qua. Trong khi đó, hệ sinh thái hiện nay đã có quá nhiều lựa chọn tương tự nhưng tinh tế hơn: từ reaction vào tin nhắn, gửi emoji, tới nhấn "wave" (vẫy tay) trong chat. Giá trị cộng thêm của Poke vì thế trở nên mờ nhạt.

Quan trọng hơn, Poke có thể bị lạm dụng. Với những tài khoản lạ hoặc quan hệ không cân bằng, một cú chọc có thể trở thành hành động phiền toái. "Có thời thấy buồn cười, nhưng 2025 rồi còn chọc nhau làm gì... nhắn thẳng cho rõ," anh Đức H., 31 tuổi, kỹ sư phần mềm tại Đà Nẵng chia sẻ. Còn Thảo M., 24 tuổi, nhân viên chăm sóc khách hàng ở Hải Phòng, thẳng thắn: "Bị người lạ ấn chọc thấy hơi creepy. Không biết người ta muốn gì, mà cũng ngại block."

Meta từng thừa nhận lượng người dùng Poke đã tăng vọt sau khi làm nó dễ tiếp cận hơn. Đặc biệt, hơn một nửa lượt poke đến từ nhóm 18-29 tuổi, lớp người dùng vốn không gắn bó với "thời hoàng kim" của tính năng này. Ở góc độ chiến lược, Poke dường như là một phép thử để xem Gen Z có hứng thú với dạng tương tác nhẹ nhàng, riêng tư hay không.

Nhưng đặt dưới lăng kính phản biện, khó có thể coi Poke là lời giải cho bài toán "chất lượng tương tác" mà Facebook đang đối mặt. Nó có thể tăng tần suất chạm vào ứng dụng, nhưng không chắc tạo ra chiều sâu đối thoại. Nói cách khác, Poke mang nhiều màu sắc hoài niệm hơn là một cải tiến thực sự cho trải nghiệm xã hội.

Poke trở lại không sai, chỉ là khó chứng minh sự cần thiết trong bối cảnh hiện tại. Nó có thể đóng vai trò "cú gõ cửa" lịch sự trong một số tình huống thân quen. Nhưng nếu mục tiêu là tăng giá trị kết nối, người dùng, nhất là người dùng Việt sẽ vẫn cần nhiều hơn một nút "ê, tớ đây". Và với những ai lờ đi cú chọc ấy, câu trả lời đã quá rõ ràng.