Fortnite trở lại iOS sau khi Apple bị xử thua - nhưng Epic đặt ra một “cái bẫy” trong thỏa thuận hòa giải

Sau gần 5 năm tranh chấp pháp lý căng thẳng với Apple, Epic Games đang chuẩn bị đưa Fortnite trở lại App Store trên iOS. Thế nhưng tâm điểm lần này không chỉ là việc tựa game đình đám tái xuất mà là một lời đề nghị bất ngờ: Epic sẵn sàng kết thúc mọi kiện tụng nếu Apple chấp nhận từ bỏ mức phí 27% áp đặt lên các giao dịch diễn ra bên ngoài ứng dụng.

Đề nghị này được đưa ra ngay sau khi tòa án quận Bắc California tuyên bố Apple đã “cố ý vi phạm” lệnh cấm ban hành từ năm 2021. Lệnh này yêu cầu Apple phải cho phép các nhà phát triển ứng dụng chèn liên kết trong app để người dùng có thể thanh toán thông qua nền tảng bên thứ ba, thay vì buộc phải sử dụng hệ thống thanh toán in-app vốn bị thu phí 30%.

Apple bị chỉ trích vì “lách luật”

Thẩm phán Yvonne Gonzalez-Rogers, người theo sát vụ kiện từ đầu, cho rằng Apple đã cố tình duy trì mô hình doanh thu cũ bằng cách chuyển sang thu phí 27% trên các giao dịch ngoài app. Mức phí này được áp dụng trong vòng 7 ngày kể từ khi người dùng nhấn vào liên kết thanh toán ngoài, dù trước đó những giao dịch này không bị Apple thu bất kỳ khoản phí nào.

Ngoài ra, Apple còn bị cáo buộc dựng lên những rào cản mới nhằm làm nản lòng người dùng, như buộc hiển thị các màn hình cảnh báo toàn trang khi rời khỏi ứng dụng, giới hạn về định dạng và nội dung liên kết, chặn việc dùng các liên kết động để chuyển thẳng đến sản phẩm cụ thể, và loại trừ một số nhóm nhà phát triển khỏi quyền chèn link. Những biện pháp này bị xem là làm tăng “tỷ lệ từ bỏ giao dịch” và giảm hiệu quả của phương thức thanh toán thay thế - qua đó duy trì vị thế độc quyền của App Store.

Tòa án tuyên bố những hành vi này là không thể chấp nhận được và yêu cầu Apple ngay lập tức chấm dứt mọi can thiệp vào cách các nhà phát triển điều hướng người dùng ra ngoài ứng dụng. Đồng thời, tòa cũng chuyển vụ việc sang cho công tố viên liên bang tại California để điều tra khả năng Apple vi phạm lệnh tòa ở cấp độ hình sự.

Trên nền tảng X, CEO Epic Games Tim Sweeney tuyên bố Fortnite sẽ chính thức quay lại App Store tại Mỹ vào tuần tới. Tuy nhiên, ông cũng đi kèm một thông điệp rõ ràng: Epic sẵn sàng từ bỏ toàn bộ các vụ kiện đang diễn ra và không tiếp tục khiếu kiện trong tương lai, nếu Apple chịu sửa đổi chính sách và từ bỏ mức phí 27% đối với thanh toán ngoài app.

Đây được xem là động thái thiện chí từ phía Epic, nhưng cũng là sức ép công khai buộc Apple phải đưa ra lựa chọn. Hoặc giữ lại nguồn thu từ phí giao dịch vốn mang về hàng tỉ USD mỗi năm, hoặc chấp nhận thay đổi để kết thúc một trong những cuộc chiến pháp lý dài hơi nhất trong lịch sử App Store.

Dù chưa có phản hồi chính thức từ Apple, nhưng giới quan sát cho rằng công ty sẽ khó giữ nguyên chính sách hiện tại nếu không muốn tiếp tục bị tòa giám sát chặt chẽ hoặc phải đối mặt với các án phạt nghiêm trọng hơn. Việc bị điều tra hình sự vì vi phạm lệnh tòa là một tiền lệ hiếm thấy với một công ty công nghệ có quy mô và ảnh hưởng như Apple.

Bên cạnh đó, nếu Apple buộc phải bỏ phí 27% và cho phép thanh toán ngoài app hoạt động thuận lợi, điều này có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền. Nhiều nhà phát triển sẽ chọn hướng thanh toán trực tiếp, làm giảm đáng kể doanh thu từ dịch vụ - vốn đang chiếm khoảng một phần tư tổng thu nhập hàng năm của Apple.

Anh Việt