Góc khuất nghề nghiệp: 10 sự thật bất ngờ về streamer - công việc "hái ra tiền" bao người mơ ước ở Trung Quốc

Streamer hay còn được gọi là Caster, là người truyền phát các nội dung trực tuyến. Công việc này giống như bình luận viên nhưng trước đây họ chủ yếu bình luận cho các trò chơi điện tử, còn hiện tại những nội dung của streamer đang ngày càng được mở rộng hơn, từ MV ca nhạc, phim ảnh, cho tới mỹ phẩm, làm đẹp…

Vài năm trở lại đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các ứng dụng mạng xã hội, ở nhiều nước trên thế giới cũng xuất hiện ngày càng nhiều streamer. Rất nhiều người đã đổi đời nhờ công việc này, thậm chí tin tức về thu nhập khủng của các streamer nổi tiếng khiến cho đám đông quần chúng không khỏi choáng váng.

Nhận ra tiềm năng của ngành nghề mới mẻ ấy, giới trẻ Trung Quốc cũng rủ nhau đổ xô đi làm streamer. Có không ít người đã thu được những thành quả rực rỡ, nhưng tất nhiên cũng có nhiều người phải ngậm đắng nuốt cay mà từ bỏ.

Nghe nói một streamer ăn nên làm ra ở Trung Quốc có thể kiếm được hàng chục, hàng trăm, thậm chí là hàng nghìn vạn tệ mỗi tháng (1 vạn tệ tương đương 10.000 tệ ~ 34 triệu đồng). Lẽ nào đây chính là "việc nhẹ lương cao trong truyền thuyết" mà bất kỳ ai cũng đều mong ước đó sao?

Tuy nhiên, thực tế thì công việc này không chỉ đơn giản là ngồi trước ống kính rồi "chém gió" vài tiếng đồng hồ như nhiều người vẫn tưởng. Để trở thành một streamer chân chính cũng cần phải có kiến thức, phải có độ hiểu biết sâu sắc về một hoặc nhiều lĩnh vực nào đó. Và mặc dù thường xuyên xuất đầu lộ diện, nhưng ngành nghề này lại không theo kiểu "có nhan sắc là có tất cả", chỉ những người đủ chăm chỉ, đủ thông minh, đủ may mắn mới có thể bám trụ lại được.

Lý Giai Kỳ - streamer, beauty blogger từng giành kỷ lục Guinness "người đánh son cho nhiều người nhất trong vòng 30 giây" và được mệnh danh là "ông hoàng son môi" ở Trung Quốc từng có lần chia sẻ, bởi vì phải online thường xuyên nên anh không thể sống một cuộc sống bình thường như trước kia. Streamer sinh năm 1992 đã bị mất rất nhiều mối quan hệ, bạn bè ngày càng ít đi, số lần ra ngoài giao lưu với xã hội cũng thưa thớt dần. Tuy thành đạt, anh vẫn không được hưởng thụ cảm giác thành tựu, thay vào đó là áp lực trĩu nặng đôi vai.

Anh cho biết, trong suốt 1 năm trời, bản thân luôn trong trạng thái đang livestream hoặc chuẩn bị livestream. Tần suất livestream khoảng 389 lần/năm khiến anh dường như không có lúc nào được thả lỏng. Nhìn vẻ hào nhoáng khi lên hình, không ai có thể biết được những bóng đen tâm lý mà anh đang phải đối mặt mỗi ngày.

Vốn dĩ khi xưa Lý Giai Kỳ luôn hào hứng mỗi lần livestream, nhưng lâu dần, niềm vui ấy đã chuyển thành gánh nặng. Chính vì vậy, Lý Giai Kỳ từng có thời kỳ phải tuyên bố tạm dừng công việc để điều chỉnh cuộc sống.

Cũng tương tự Lý Giai Kỳ, "ngôi sao" Taobao (trang bán hàng online phổ biến hàng đầu Trung Quốc) Vi Á cũng có những nỗi niềm chẳng ai hiểu thấu. Nhiều người cho rằng cô quá may mắn, nhưng kỳ thực, để có được thành công rực rỡ, Vi Á đã phải trả giá rất lớn. Chưa bàn tới những thứ khác, mà chỉ riêng thời gian biểu hàng ngày của cô thôi cũng đủ khiến cho người ta choáng váng:

- 15h: Thức dậy.

- 16h-19h: Đến công ty lựa chọn và dùng thử hàng ngàn sản phẩm.

- 19h-19h30: Duyệt kịch bản, thực hiện công tác chuẩn bị.

- 19h30-20h: Makeup.

- 20h-0h: Livestream.

- 0h-6h: Tổng hợp thành quả livestream, lọc sản phẩm, bàn bạc công việc với đối tác.

- 6h-10h: Trở về nhà, ăn cơm.

Đấy là còn chưa kể trong khoảng thời gian 4-5 tiếng đồng hồ tạm trống để nghỉ ngơi, Vi Á còn phải chạy đi chạy lại tới công ty giải quyết nốt những vấn đề phát sinh.

Nhìn vào lịch trình sinh hoạt của cô, nhiều người không khỏi lắc đầu cảm thán: "Đúng là chẳng ai có thể ung dung nằm một chỗ rồi hàng tháng tiền vẫn đổ về tài khoản đều đều cả!"

Tuy bề ngoài có vẻ nhàn hạ, thậm chí là sung sướng, nhưng các streamer cũng có những lúc vừa mỉm cười ngoài mặt vừa lén nuốt nước mắt vào trong. Chỉ cần ống kính được giơ lên, họ lập tức phải trưng ra dáng vẻ thoải mái, tươi tỉnh. Không những thế, việc ngồi một chỗ quá lâu sẽ gây ra những tổn hại khó lường cho cơ thể con người. Nhưng trong thời gian livestream, bất luận là dài mấy tiếng đồng hồ hay đói đến mức độ nào, nhiều người cũng không dám uống miếng nước hay chạy ra ngoài đi vệ sinh, bởi ai cũng sợ khán giả của mình sẽ bỏ đi mất.

Đa phần streamer đều là những "trạch nam, trạch nữ" (những người chỉ ở ru rú trong nhà, không có nhiều cơ hội giao lưu với mọi người). Không chỉ mất dần những mối quan hệ đời thực, nhiều người thậm chí còn rơi vào tình trạng "mất liên lạc với thế giới bên ngoài". Nghĩ mà xem, mỗi lần tắt livestream đi, cảm giác cô đơn và trống rỗng ập tới mới đáng buồn làm sao!

Kỳ thực, ngành nghề nào cũng đều có những mặt sáng - mặt tối mà chỉ người trong cuộc mới hiểu thấu. Và để có cái nhìn toàn diện hơn, hãy cùng khám phá 10 sự thật về nghề streamer ở Trung Quốc dưới đây:

1. Streamer vùng Đông Bắc có nhiều fan nhất

Có một sự thật khiến nhiều người không khỏi ngỡ ngàng, đó là trong hầu hết các BXH độ hot của giới streamer Trung Quốc thì số người đến từ vùng Đông Bắc luôn chiếm đến 1/2. Kết quả một cuộc khảo sát trên mạng cho thấy những streamer người Đông Bắc đa phần được yêu thích bởi tính cách thoải mái, thành thật và rất biết cách dẫn dắt câu chuyện, cũng bởi vậy mà lượng fan của họ luôn tăng rất nhanh.

2. Thu nhập chênh lệch so với nhiều ngành nghề truyền thống

Ước tính có khoảng 6,6% streamer toàn thời gian ở Trung Quốc có mức thu nhập cao hơn 30.000 tệ (tương đương 102 triệu đồng)/tháng, 35% có mức thu nhập cao hơn 8.000 tệ (tương đương 27 triệu đồng)/tháng. Những streamer làm việc bán thời gian có mức thu nhập cao hơn 8.000 tệ/tháng vào khoảng 5%.

Theo Cục thống kê Trung Quốc, thu nhập bình quân của người lao động trong các cơ quan nhà nước vào năm 2016 là 5.630 tệ (tương đương 19 triệu đồng)/tháng. Nhìn chung thì mức thu nhập của streamer cao hơn khá nhiều so với một số ngành nghề truyền thống.

3. Streamer cũng mắc bệnh nghề nghiệp

84% streamer khi được hỏi đều thừa nhận vì thường xuyên phải làm việc với cường độ cao nên họ đều mắc các bệnh nghề nghiệp. Trong đó, có 3 nguyên nhân chính khiến họ gặp nhiều vấn đề về sức khỏe: áp lực tâm lý quá lớn, thoái hóa đốt sống cổ và ngủ không đủ giấc.

Bệnh nghề nghiệp của nam và nữ streamer cũng có đôi chút khác biệt. 25,5% nam streamer than phiền cổ họng của họ phải hoạt động hết công suất dẫn đến đau họng, tổn thương dây thanh quản; 24% cho biết thời gian làm việc mỗi ngày đều rất dài nên thường ngủ không đủ giấc. 30% nữ streamer cảm thấy thời gian ngồi trong không gian hẹp quá lâu khiến họ ít được vận động, gây ảnh hưởng đến đốt sống lưng và đốt sống cổ; 23,5% lại nói áp lực công việc quá lớn, luôn cần phải điều chỉnh cảm xúc.

4. Thế hệ 9X là chủ lực

Thời đại công nghệ số cũng tạo nên những thay đổi trong việc lựa chọn ngành nghề của thế hệ trẻ. Theo thống kê của Bộ Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc, cùng với một số ngành như chuyên viên makeup, diễn viên lồng tiếng, chuyên viên đánh giá và phát triển game..., streamer cũng là một công việc mà ngày càng nhiều các bạn trẻ 9X đều hướng tới.

5. Học thức rất quan trọng

Thu nhập của streamer cao hay thấp đôi khi cũng phụ thuộc vào bằng cấp của họ. Theo thống kê, trong số những streamer có thu nhập trên 8.000 tệ thì có tới 63% là sinh viên và thạc sĩ. Số lượng nam streamer có thu nhập cao cũng nhiều hơn là nữ, 16% nam streamer có thu nhập trên 8.000 tệ, nguyên nhân là do số lượng nam giới chọn công việc này ít hơn nữ giới nên tỷ lệ cạnh tranh cũng thấp hơn.

6. Nhan sắc không phải là điều kiện tiên quyết

Không thể phủ nhận đối với cộng đồng mạng, nhan sắc là thứ vũ khí vô cùng quan trọng, thường thì những người xinh đẹp sẽ dễ dàng được đón nhận hơn. Thế nhưng, theo một báo cáo được thực hiện vào năm 2017, chỉ 10% người được khảo sát đồng ý với quan điểm "đẹp là có quyền", còn phần đông khán giả lại cho rằng 3 yếu tố quyết định độ hot của một streamer bao gồm: hài hước, có tài năng và giao tiếp tốt.

Có thể thấy, để trở thành một streamer được chú ý thì nhan sắc không phải là điều kiện tiên quyết, mà thứ họ cần chính là một cá tính riêng, một vài tài năng ở lĩnh vực nào đó và khả năng biểu đạt ngôn ngữ xuất sắc.

7. Nam giới thích xem livestream hơn nữ giới

So với nữ giới thì nam giới có xu hướng thích xem những nội dung được truyền phát trực tiếp hơn. Có tới 49,7% nam giới được hỏi đã cho biết họ thường xem livestream mỗi ngày, trong khi con số này ở nữ giới là 41%.

8. Đa số đều không hề chán ghét nghề streamer như người ta vẫn tưởng

52,6% streamer cho rằng công việc của mình "ngoài thì hào nhoáng, trong thì chua chát". 20% cảm thấy nghề này không được xã hội công nhận như các ngành khác. 44,5% streamer tiết lộ đang trong trạng thái độc thân, còn trong số những người đã có đôi có cặp thì có tới 76,1% cho biết người yêu của họ đều không hề chán ghét hay xem thường công việc này. 62,5% gia đình không hề cảm thấy phiền lòng với việc con mình suốt ngày ngồi lì trước ống kính livestream.

Ngoài ra, có tới 69,4% sẽ không ngăn cản, thậm chí còn ủng hộ người thân hoặc người yêu của mình trở thành streamer. Mà đối với một streamer, sự công nhận và cổ vũ từ những người thân yêu luôn là điều vô cùng quan trọng.

9. Cần phải bỏ vốn đầu tư

Streamer là một công việc cần có sự đầu tư về mặt vật chất. Để có thể truyền phát một cách thuận lợi và tạo ra nhiều nội dung phong phú, các streamer buộc phải chi tiền sắm sửa những trang thiết bị hiện đại: từ máy tính, đèn chiếu, micro cho đến những vật dụng trang trí.

Khoảng 15% streamer toàn thời gian đã chi ra hơn 5.000 tệ (tương đương 17 triệu đồng) để mua sắm phục vụ công việc, 2% thì đầu tư hẳn hơn 20.000 tệ (tương đương 68 triệu đồng) cho việc này. Thậm chí ngay cả những streamer bán thời gian cũng có đến 4,5% sẵn sàng chi ra hơn 5.000 tệ để mua sắm các công cụ cần thiết.

10. Hoàn cảnh sống khác biệt cũng tạo nên cái nhìn không giống nhau

Streamer vẫn còn là một khái niệm khá xa lạ với nhiều người, vì vậy, không phải ai cũng có thể dễ dàng chấp nhận cho người thân hay người yêu của mình làm công việc ấy.

Theo thống kê, 5 khu vực ở Trung Quốc có nhiều người tiếp nhận nghề streamer nhất bao gồm: Quảng Tây, Hải Nam, Sơn Tây, Thiểm Tây và Quảng Đông. Trong đó, số người không cảm thấy phiền lòng hoặc sẽ ủng hộ người thân làm streamer chiếm tới 75%. Tuy nhiên, ở Bắc Kinh, Thượng Hải và một số thành phố phát triển khác, số người ủng hộ ngành nghề này lại khá thấp. 5 khu vực có mức phản đối nhiều nhất bao gồm: Thượng Hải, Bắc Kinh, Giang Tô, Thiên Tân và An Huy. Trong đó, mức phản đối mạnh mẽ nhất lên tới 42,6%.

So với nữ giới thì nam giới lại càng bận tâm hơn đến việc một nửa của mình làm streamer. 36,7% nam giới cho biết sẽ thấy phiền lòng khi bạn gái của mình có ý định dấn thân vào sự nghiệp streamer.

Tóm lại, tạm không bàn đến việc làm streamer sung sướng hay đau khổ nhiều hơn, đây vẫn là một ngành nghề đầy triển vọng trong mắt giới trẻ. Thiết nghĩ, chỉ cần đủ năng lực và đam mê thì thử sức một chút cũng chẳng hề hấn gì, bởi chẳng ai có thể nhàn nhã nằm một chỗ mà hàng tháng tiền vẫn đổ về tài khoản đều đều được đâu!