Google thu thập thông tin định vị của người dùng Android kể cả khi dịch vụ định vị bị vô hiệu hoá

Nhiều người biết rằng chiếc điện thoại thông minh mà chúng ta dùng hằng ngày đang âm thầm theo dõi vị trí của người dùng. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chủ động tắt các dịch vụ định vị, hoặc thậm chí còn chưa cho thẻ SIM vào máy?

Kể cả khi bạn đã đề phòng đến vậy, các điện thoại chạy Android vẫn sẽ thu thập dữ liệu về vị trí của bạn và gửi lại cho Google khi chúng được kết nối với Internet, thông tin từ một cuộc điều tra của Quartz.

Kể từ đầu năm 2017, điện thoại Android đã thu thập địa chỉ của các tháp di động gần đó ngay cả khi dịch vụ định vị bị vô hiệu hoá và gửi lại dữ liệu đó cho Google. Kết quả là Google, đơn vị đứng sau Android, có quyền truy cập vào dữ liệu về địa điểm của cá nhân và các hoạt động của họ. Động thái này là một hành vi xâm phạm riêng tư của người dùng.

Quartz đã quan sát thấy việc thu thập dữ liệu xảy ra và đã liên lạc với Google. Google đã xác nhận là đang lạm dụng điều này.

Theo người phát ngôn của Google, thông tin gửi cho Google bao gồm địa chỉ của các tháp di động nhằm quản lý các thông báo và đảy tin nhắn trên hệ điều hành Android trong suốt 11 tháng vừa qua. Những thông tin này không bao giờ bị lạm dụng hoặc lưu trữ, phát ngôn viên Google cho hay. Google hiện đang thực hiện các bước để dừng hành vi này sau khi được liên lạc bởi Quartz. Vào cuối tháng 11, công ty cho biết, điện thoại Android sẽ không còn gửi dữ liệu vị trí của tháp di động tới Google.

"Vào tháng Một năm nay, chúng tôi bắt đầu xem xét sử dụng mã số Cell ID như là một tín hiệu bổ sung để cải thiện hơn nữa tốc độ và hiệu suất của việc phân phối tin nhắn", phát ngôn viên của Google cho biết trong một email. "Tuy nhiên, chúng tôi chưa bao giờ kết hợp Cell ID vào hệ thống đồng bộ hóa mạng của chúng tôi, do đó dữ liệu đã bị loại bỏ ngay lập tức và chúng tôi đã cập nhật nó để không yêu cầu ID Cell nữa."

Hiện nay vẫn chưa rõ việc địa chỉ của tháp di động, khi được truyền tải dưới dạng chuỗi dữ liệu để xác định chính xác một tháp di động, có thể giúp gì trong việc cải thiện gửi tin nhắn. Tuy nhiên, lo lắng về quyền riêng tư là hoàn toàn dễ hiểu. Mặc dù thông tin vị trí của một tháp di động đơn lẻ chỉ cho phép xác định vị trí của người dùng trong một bán kính nhất định, khi có thông tin vị trí từ nhiều tháp cùng một lúc, vị trí của người dùng có thể được định vị một cách chính xác. Nếu bạn càng ở gần các khu đô thị, nơi mà các tháp ở gần nhau hơn, thì việc định vị lại càng chính xác hơn.

Hành vi này của Google gây phiền toái cho những người không muốn bị theo dõi, đặc biệt là những quan chức thực thi pháp luật, hoặc các nạn nhận của nạn lạm dụng gia đình... Những người này tắt dịch vụ định vị và nghĩa rằng vị trí của họ đã hoàn toàn được che giấu. Mặc dù dữ liệu gửi đến Google được mã hoá, nhưng nó có thể bị gửi tới bên thứ ba nếu điện thoại đã bị xâm nhập bởi các phần mềm gián điệp hoặc khi điện thoại của họ bị hack. Mỗi điện thoại có một mã số ID duy nhất, và từ đó kẻ gian có thể liên kết với dữ liệu vị trí.

Sự vén màng này đã khiến Google và các nhà mạng khác bị các nhà lập pháp và các cơ quan quản lý truy tố. Những giữ liệu cá nhân của người dùng, ví dụ như quan điểm chính trị của người sử dụng hay lịch sử mua hàng của họ, đã đem lại lợi ích to lớn cho các nền tảng như Facebook và Alphabet. Những ứng dụng này sử dụng thông tin người dùng để cá nhân hoá quảng cáo.

Hành vi chia sẻ vị trí người dùng dường như không giới hạn đối với bất kỳ loại điện thoại hoặc máy tính bảng Android nào. Google dường như thu thập dữ liệu tháp di động từ tất cả các thiết bị Android hiện đại trước khi được Quartz liên hệ. Một nguồn quen thuộc với vấn đề này cho biết các địa chỉ tháp di động đã được gửi tới Google sau khi có sự thay đổi vào đầu năm 2017 tới dịch vụ Nhắn tin đám mây Firebase, do Google sở hữu và chạy trên điện thoại Android theo mặc định.

Kể cả khi bạn cài đặt lại điện thoại về mặc định và vô hiệu hoá chức năng định vị, bạn vẫn sẽ bị Google theo dõi. Các thiết bị có dữ liệu di động hoặc kết nối WiFi gửi dữ liệu đến Google mỗi khi chúng vào phạm vi của một tháp di động mới. Khi thiết bị Android được kết nối với mạng WiFi, họ sẽ gửi địa chỉ tháp đến Google ngay cả khi họ chưa cài đặt thẻ SIM.

Bill Budington, một kỹ sư phần mềm, làm việc cho Electronic Frontier Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ sự riêng tư kỹ thuật số cho biết. "Bạn có thể hình dung được rất nhiều trường hợp mà những thông tin nhạy cảm này có thể khiến người ta lâm vào nguy hiểm."

Phần chính sách bảo mật của Google bao gồm chia sẻ vị trí nói rằng công ty sẽ thu thập thông tin vị trí từ các thiết bị sử dụng dịch vụ của nó, nhưng không hề đề cập rằng họ sẽ thu thập dữ liệu từ các thiết bị Android khi dịch vụ vị trí bị vô hiệu hóa.

Theo người phát ngôn của Google, hệ thống của công ty kiểm soát các thông báo và tin nhắn đẩy "tách biệt hoàn toàn với dịch vụ định vị mà cung cấp vị trí của thiết bị cho các ứng dụng". Các thiết bị Android chưa bao giờ cung cấp cho người tiêu dùng một phương án để chọn không tham gia vào việc thu thập dữ liệu tháp di động.

Matthew Hickey, chuyên gia an ninh và nhà nghiên cứu của Hacker House, một công ty bảo mật có trụ sở tại London, nói: "Có vẻ như Google đã quá soi mói khi thu thập những thông tin mà chỉ liên quan đến mạng di động khi mà điện thoại không có thẻ hoặc không có các dịch vụ được kích hoạt." Mặc dù Google cho biết họ không sử dụng những dữ liệu này, họ lại cho phép các nhà quảng cáo nhắm mục tiêu khách hàng sử dụng dữ liệu vị trí, một hình thức đem laị lợi ích kinh tế rõ ràng. Bằng những thông tin này, các công ty có thể theo dõi những người dùng Android hoặc chạy các ứng dụng của Google khi họ đặt chân vào một cửa hàng nào đó, và sau đó sử dụng thông tin đó để nhắm mục tiêu quảng cáo mà người dùng sẽ thấy sau này.

Tham khảo Quartz