Hitachi, OpenAI hợp tác giúp thế giới không phải trả giá điện đắt đỏ

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo bùng nổ, một nghịch lý ngày càng hiện rõ: để những mô hình ngôn ngữ lớn hoạt động, thế giới phải trả một cái giá khổng lồ về điện năng. Mỗi truy vấn ChatGPT trung bình tiêu tốn gần 2,9 Wh điện, cao gấp gần 10 so với một lần tìm kiếm Google; hay các rack máy chủ phục vụ AI có thể “ngốn” năng lượng gấp 7 lần hệ thống thông thường.

“Mọi người thường tò mò một truy vấn ChatGPT tiêu tốn bao nhiêu năng lượng; trung bình một truy vấn dùng khoảng 0,34 watt-giờ, tương đương với lượng điện mà một chiếc lò nướng tiêu thụ trong hơn một giây, hoặc một bóng đèn tiết kiệm điện tiêu thụ trong vài phút”, CEO OpenAI nói.

Goldman Sachs dự báo rằng đến cuối thập kỷ này, riêng nhu cầu điện cho AI có thể tăng thêm tới 160% so với hiện tại. Khi cơn sóng AI lan tỏa, từ phòng làm việc đến lớp học, từ nhà máy đến chính phủ, áp lực năng lượng chắc chắn trở thành câu hỏi lớn chưa có lời giải.

Chính trong bối cảnh ấy, Hitachi – tập đoàn công nghiệp hàng đầu Nhật Bản – và OpenAI – nhà sáng tạo ChatGPT – đã bắt tay trong một thỏa thuận được coi là bước đi chiến lược cho tương lai. Theo Nikkei Asia, Hitachi sẽ hợp tác với OpenAI để phát triển các công nghệ và hạ tầng trung tâm dữ liệu tiết kiệm năng lượng, đồng thời hỗ trợ triển khai generative AI trong các lĩnh vực mà tập đoàn Nhật Bản có thế mạnh. Đây không chỉ đơn thuần là một thỏa thuận cung – cầu, mà còn là tín hiệu cho thấy ngành công nghiệp AI đã bước sang giai đoạn buộc phải song hành cùng bài toán “AI xanh”.

“Các trung tâm dữ liệu AI rất, rất khác so với những trung tâm dữ liệu văn phòng. Mức tiêu thụ điện có thể tăng gấp 10 lần so với thông thường”, Andreas Schierenbeck, CEO Hitachi Energy, nói.

Với OpenAI, mối hợp tác này mở ra cơ hội giảm chi phí vận hành vốn đang tăng chóng mặt. Tại Mỹ, nhiều trung tâm dữ liệu đã phải đối mặt với nguy cơ thiếu điện, khi nhu cầu từ các dự án AI vượt xa công suất dự phòng của lưới. Một số khu vực thậm chí bị cảnh báo có thể xảy ra mất ổn định, nếu không có giải pháp cân bằng tải. Được hậu thuẫn bởi kinh nghiệm trăm năm trong ngành năng lượng và hạ tầng điện, Hitachi có thể cung cấp những công cụ thiết kế lưới, lưu trữ năng lượng và giải pháp quản lý thông minh giúp OpenAI vận hành bền vững hơn.

Ngược lại, với Hitachi, cái bắt tay này mở cánh cửa đưa họ sâu hơn vào trung tâm của cuộc cách mạng công nghệ lớn nhất thế kỷ 21. Từ lâu, Hitachi đã là cái tên quen thuộc trong mảng điện lực, giao thông, tự động hóa. Nhưng khi AI trở thành động cơ mới của kinh tế toàn cầu, việc hiện diện trong chuỗi giá trị AI giúp Hitachi không chỉ duy trì vị thế mà còn mở ra nguồn doanh thu mới. Họ không phải xây dựng mô hình ngôn ngữ, nhưng sẽ trở thành mắt xích không thể thiếu khi thế giới đòi hỏi những trung tâm dữ liệu vừa mạnh mẽ vừa thân thiện với môi trường.

Dĩ nhiên, con đường này không dễ dàng. Nhu cầu AI vốn biến động thất thường, có thể tăng vọt trong những đợt huấn luyện mô hình hay khi số lượng người dùng cùng lúc tăng đột biến. Việc thiết kế lưới điện đủ linh hoạt để chịu được những “cú sốc” này đòi hỏi sự kết hợp giữa phần cứng, phần mềm và chiến lược quản lý. Hiệu quả phần cứng dù cải thiện 40% mỗi năm, theo nghiên cứu của Hitachi, vẫn khó theo kịp tốc độ phình to của các mô hình AI. Nói cách khác, bài toán không chỉ là tiết kiệm điện, mà là tái thiết toàn bộ cách con người tổ chức hệ thống tính toán và năng lượng.

Đó là lý do Hitachi đề xuất giải pháp tích hợp: từ lưu trữ điện năng bằng pin hoặc các hệ thống nhiệt, đến quản lý tải thông minh dựa trên chính AI, cho đến việc tái thiết kế trung tâm dữ liệu để tận dụng làm mát tự nhiên và thu hồi nhiệt thải. Khi được triển khai, những trung tâm dữ liệu AI không chỉ tiêu thụ năng lượng, mà còn có thể trở thành một thành phần tham gia vào lưới điện, bán ngược lại điện thừa hoặc hỗ trợ cân bằng hệ thống.

Nếu thành công, mô hình hợp tác Hitachi – OpenAI có thể trở thành hình mẫu để các tập đoàn công nghệ khác noi theo. Một chuẩn mực mới về “AI bền vững” sẽ tạo áp lực buộc toàn ngành phải đổi mới, từ chip bán dẫn, thuật toán nén mô hình, cho tới kiến trúc hạ tầng điện.

Trong khi nhiều chính phủ còn loay hoay với chính sách, chính các tập đoàn đang tự vẽ ra đường đi. Thách thức phía trước chắc chắn không nhỏ, nhưng nếu vượt qua, họ sẽ không chỉ giảm chi phí vận hành hay tạo thêm doanh thu, mà còn mở ra một kỷ nguyên nơi AI và năng lượng tái tạo có thể song hành.

Theo: Financial Times, Nikkei Asia