Honda vừa có động thái quyết liệt với xe điện chưa từng có: Đóng cửa 'nhà máy mẹ' từng tạo ra Civic, Accord ở Nhật Bản, làm lễ tiễn những chiếc xe xăng cuối cùng tại đây

Tờ Nikkei mở đầu bài viết nói rằng Honda Motor đã sẵn sàng để thay đổi động cơ trong các dòng xe của mình.

Là một phần của quá trình tái cấu trúc triệt để nhằm hướng tới một tương lai hoàn toàn bằng điện, Honda đã cắt giảm công suất sản xuất ô tô trong nước xuống còn hơn 800.000 xe một năm, giảm khoảng 40% so với mức đỉnh năm 2002.

Hầu hết kế hoạch này sẽ đến từ việc ngừng sản xuất ô tô thành phẩm tại nhà máy ở Sayama, tỉnh Saitama, phía tây bắc Tokyo. Honda cũng đã công bố các bước cắt giảm chi phí khác vào năm ngoái, bao gồm áp dụng hệ thống phát triển xe mới và áp dụng chương trình đua xe Công thức Một của mình.

Công ty đang trang bị lại các hoạt động sản xuất của mình phù hợp với tầm nhìn trong tương lai. Họ đã thông báo rằng toàn bộ dòng xe của họ sẽ được sử dụng điện vào năm 2040.

Vào ngày 27/12 năm ngoái, một "buổi lễ" đã được tổ chức tại nhà máy Sayama để đánh dấu việc kết thúc quá trình sản xuất ô tô thành phẩm. "Giống như các bạn, tôi sẽ nhớ tất cả", Chủ tịch Toshihiro Mibe nói với những người có mặt.

Chỉ một số giám đốc điều hành tham dự buổi lễ do các hạn chế của COVID-19. Nhưng buổi này đã được phát trực tiếp để công nhân ở các bộ phận khác nhau của nhà máy có thể xem quá trình diễn ra. Mibu xuất hiện trên một chiếc Honda cũ và nói về việc được cố vấn bởi những nhân viên cấp cao trong thời gian làm việc tại nhà máy, nơi ông làm việc với tư cách là một kỹ sư trẻ phát triển động cơ. Ông nói: "Chúng tôi sẽ tiếp tục sản xuất những chiếc ô tô đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong và ngoài nước". 

Nhà máy Sayama, mở cửa vào năm 1964, đã sản xuất ra những chiếc xe định hình nên tên tuổi công ty, bao gồm cả Civic, với động cơ phát thải thấp và Accord, chiếc sedan hàng đầu của Honda.

Cơ sở này sẽ vẫn mở cửa cho đến bây giờ, sản xuất các linh kiện, nhưng sẽ đóng cửa hoàn toàn sau hai đến ba năm. Hoạt động của nó sẽ được chuyển đến nhà máy Yorii của Honda, cũng ở Saitama, để giảm chi phí cố định và nâng cao tỷ lệ hoạt động. Nhiều công nhân từ nhà máy Sayama sẽ được chuyển đến Yorii và các nơi khác. Công ty vẫn chưa quyết định sẽ làm gì với địa điểm này sau khi nhà máy Sayama đóng cửa.

Nhà máy từng có thể sản xuất 250.000 xe mỗi năm. Cho đến cuối năm 2021, Honda đã có năng lực sản xuất trong nước khoảng 1 triệu chiếc xe thành phẩm hàng năm, tất cả đều từ ba nhà máy ở Nhật Bản ở Sayama, Yorii và một nhà máy khác ở Suzuka, thuộc tỉnh Mie, miền trung Nhật Bản. Tổng công suất của công ty từ đó giảm xuống còn hơn 800.000 xe một năm, tại Yorii, Suzuka và Honda Auto Body ở Yokkaichi.

Vào đầu những năm 2000, Honda có thể sản xuất hơn 1,3 triệu xe ô tô mỗi năm. Công ty thực sự đã sản xuất 840.000 xe tại Nhật Bản vào năm 2019, trước khi đại dịch COVID-19 diễn ra. Con số này nhiều hơn một chút so với công suất của nhà sản xuất ô tô trong năm nay. Nhưng Honda dường như có thể tăng lên khoảng 900.000 xe, nếu cần thiết. Công ty hiện đang tập trung vào việc nâng cao năng suất bằng cách nâng cao tốc độ vận hành của các nhà máy càng cao càng tốt.

Ngược lại, Toyota Motor không có kế hoạch giảm mạnh công suất của mình tại Nhật Bản, mà vẫn giữ chính sách duy trì sản xuất trong nước hơn 3 triệu xe mỗi năm. Công suất của Nissan Motor tại Nhật Bản vẫn vào khoảng 1,34 triệu xe. Công suất của Honda hiện kém xa so với hai đối thủ.

Một yếu tố đằng sau việc sản xuất quy mô tương đối nhỏ của Honda tại Nhật Bản là thị trường Nhật Bản chiếm tỷ trọng nhỏ hơn trong doanh số bán hàng toàn cầu của Honda so với các đối thủ cạnh tranh. Trong năm tài chính 2018, Honda đã bán được 740.000 xe tại Nhật Bản, chiếm 14% tổng doanh số toàn cầu. Doanh số nội địa của Toyota là 2,29 triệu xe, chiếm 22% tổng doanh số toàn cầu.

Mặt khác, Honda đã bán được 1,61 triệu xe tại thị trường Mỹ, chiếm 30% tổng doanh số và 1,46 triệu xe tại Trung Quốc, tương đương 28%. Do tỷ trọng doanh số bán ra nước ngoài lớn nên Honda có hệ thống sản xuất toàn cầu hóa hơn: Xe bán ở Nhật không nhất thiết phải được sản xuất trong nước. Ví dụ, họ tạo ra Accord ở Thái Lan.

Tầm quan trọng của thị trường Mỹ và Trung Quốc đối với doanh số bán hàng toàn cầu của Honda đã thúc đẩy nhà sản xuất ô tô này ngừng sản xuất ô tô động cơ đốt trong vào năm 2040. Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản điện khí hóa tương đối chậm do mạng lưới các trạm sạc chưa phát triển ở Nhật Bản và năng lượng tái tạo chiếm một phần nhỏ trong nguồn cung cấp năng lượng của đất nước.

Người tiêu dùng sẽ vẫn miễn cưỡng đón nhận xe điện khi mà các phương tiện sạc chưa được phổ biến rộng rãi. Việc chuyển đổi sang công nghệ EV để cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính sẽ không có nhiều ý nghĩa nếu điện được tạo ra bằng nhiên liệu hóa thạch.

Trong khi đó, ở Mỹ, một số nhà sản xuất xe điện cạnh tranh đã nổi lên, chẳng hạn như Tesla và Rivian Automotive. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đang thúc đẩy sự phát triển của xe điện.

Chính phủ Trung Quốc cũng đã không trợ cấp cho các nhà sản xuất khi họ cố gắng xây dựng một ngành công nghiệp xe điện từ đầu. Do đó, các tài xế Trung Quốc hiện có thể mua xe điện nhỏ với giá khoảng 500.000 yên (4.300 USD). Với sự hiện diện vững chắc của mình ở cả thị trường Mỹ và Trung Quốc, Honda đang ở vị thế tốt hơn các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản khác để chuyển sang xe điện.

Nhà máy Sayama từng là "nhà máy mẹ" của Honda, giới thiệu hàng loạt công nghệ hiện đại. Các kỹ sư tại nhà máy đã được cử đi khắp nơi trên thế giới để giúp vận hành các dây chuyền sản xuất mới của Honda.

Giờ đây, nhà máy Yorii dường như sẽ thay thế để hoàn thành vai trò này. Nhà máy này đã đi đầu trong tham vọng về xe điện của công ty. Đây cũng là nơi làm ra Honda e, chiếc xe chạy hoàn toàn bằng điện đầu tiên của công ty được bán trên thị trường.

Câu chuyện lớn nhất đối với Honda trong năm 2021 là cam kết hướng tới một tương lai hoàn toàn bằng điện. Tuy nhiên, nhà sản xuất ô tô này cũng đã đẩy mạnh cải cách mạnh mẽ hoạt động kinh doanh xe hơi của mình. Mảng kinh doanh này đã trở nên kém lợi nhuận hơn, với tỷ suất lợi nhuận kinh doanh ảm đạm là 1% trong năm tính đến tháng 3/2021. Những con số yếu kém đã thúc đẩy Honda cải tổ hoạt động sản xuất của mình trên toàn thế giới, bao gồm cả tại nhà máy Sayama.

Công suất toàn cầu của công ty dự kiến sẽ giảm xuống 5,14 triệu xe cho năm kết thúc vào tháng 3, giảm từ 5,59 triệu xe một năm trước đó, một phần do việc đóng cửa các nhà máy ở Anh và Thổ Nhĩ Kỳ.

Việc chấm dứt sản xuất ô tô thành phẩm tại nhà máy Sayama là một dấu mốc quan trọng trong quá trình tái cơ cấu hoạt động kinh doanh ô tô của Honda. Việc tái tổ chức mạng lưới các nhà máy trên toàn cầu sẽ giúp bước vào giai đoạn thứ hai: Trở thành một nhà sản xuất xe điện có hiệu quả và cạnh tranh cao. Điều này có thể sẽ giúp họ tiết kiệm chi phí và hiệu quả hơn.